Urineblaas gekweekt uit lichaamscellen

Icoon WetenschapAmerikaanse urologen zijn erin geslaagd een urineblaas te laten groeien uit lichaamscellen van patiënten. Het is een doorbraak in de weefselkweek; nog niet eerder slaagden mensen erin een vervangend orgaan te laten groeien uit lichaamscellen. Zeven kinderen leven inmiddels al twee tot vijf jaar met hun nieuwe blaas.

De patiënten, in leeftijd variërend van vier tot negentien jaar, hadden voor de operatie allen ernstige blaasproblemen en waren incontinent. Nu kunnen zij echter weer 1,5 tot 7 uur hun plas ophouden. Ook hebben ze geen nierziekte gekregen, iets waar mensen met ernstige blaasproblemen een grote kans op hebben. De resultaten van de urologen zijn vandaag gepuclieerd op de website van het Britse wetenschappelijke tijdschrift The Lancet. Een commentator in het blad noemt het resultaat "een mijlpaal" op het gebied van tissue engineering.

Bij de operatie werd eerst een stukje van de zieke blaas uit de patiënt verwijderd. De blaas bestaat vooral uit spiercellen en uit de bekledende cellen aan de binnenkant van de urinewegen (urotheelcellen). De cellen groeiden vervolgens een paar weken in een broedstoofje. De onderzoekers maakten intussen een blaasvormig zakje van collageen en een afbreekbaar polymeer. Ze brachten de spiercellen op de buitenzijde en de urotheelcellen aan de binnenzijde aan. Vijf tot zeven weken na de verwijdering van de blaascellen kregen de patiënten hun eigen 'kunstblaas' geplaatst.

Drie weken later startten de patiënten de blaastraining om de spiercellen in de kunstblaas te laten werken. De urinekatheter die eerst steeds aanwezig was en openstond, werd hiertoe enige tijd per dag gesloten. De spiercontrole over de nieuwe blaas nam toe, zodat de patiënten uiteindelijk hun plas aanzienlijk langer konden ophouden.

Een zieke blaas wordt vanouds door chirurgen gereconstrueerd met een stuk darm. Die ingreep geeft echter vaak problemen door de groei van slijmvlies en littekenweefsel. De zeven patiënten die in dit eerste experiment een nieuwe blaas kregen, leden allemaal aan spina bifida (open ruggetje). Door de groeiafwijking onderaan het ruggenmerg missen zij de zenuwcontrole over hun onderlichaam. De onderzoekers menen dat hun nieuwe soort operatie echter ook geschikt is voor patiënten met andere blaasziekten, zoals blaaskanker.

Het betreffende artikel waarin de onderzoekers hun verhaal uit te doeken doen, valt hier te downloaden. Er is zo lang met publicatie gewacht, omdat de onderzoekers vinden dat de ingreep met darmweefsel nog steeds nodig is. Zij menen dat er meer jaren ervaring nodig is.