Werkt zelfmoord aanstekelijk?
In 1973 pleegde de broer van mijn moeder zelfmoord. De hele familie wist het, maar tegen zijn kinderen werd destijds verteld dat hij omgekomen was bij een brommerongeluk. 23 jaar later kwam zijn zoon er pas achter wat er werkelijk was gebeurd. Hij maakte daarover de documentaire ‘Familiegeheim’ waarin hij op zoek ging naar de waarheid. Ik was in 2001 bij de première van die documentaire aanwezig, en het verhaal is me altijd bijgebleven.
In 2002 overleed mijn moeder. Ze woonde destijds samen, en altijd als Kees even wegging dan vroeg ze om de haverklap hoe laat hij weer terug zou zijn, want ze wilde niet alleen zijn. Die bewuste dag zou ik samen met mijn toenmalige vriend bij haar op bezoek gaan en daar blijven slapen. Het liep anders: we crashten bij vrienden van ons in de stad. Diezelfde avond spoorde mijn moeder Kees aan om naar de kroeg te gaan, er even uit te gaan zo vertelde hij later. De volgende ochtend kwam hij erachter dat ze overleden was. Ze is hoogstwaarschijnlijk overleden door een overdosis medicijnen en alcohol.
In het jaar erna pleegde Kees, de vriend van mijn moeder, zelfmoord. Hij woonde tot op dat moment nog in de woning waar mijn moeder de laatste jaren gewoond had, en die ik door ‘erfrecht’ mocht door blijven huren. Wat de reden was zal ik nooit weten, maar hij vond het nodig om van de dertiende etage van een flat af te springen.
In 2005 gaf mijn vader de pijp aan Maarten. Hij had keelkanker en is volgens de officiële diagnose overleden tijdens een hoestbui, veroorzaakt door de bestralingen. Volgens een goede vriend van m’n vader was het echter niet onmogelijk dat ook hij er zelf tussenuit is geknepen omdat hij het gevecht tegen de kanker zat was.
In 2012 kwam ik weer in contact met Jaap, de zoon van mijn oom. We spraken elkaar af en toe via Facebook, en ik kreeg de DVD van zijn documentaire van hem opgestuurd. Afgelopen jaar, 26 april, overleed hij onverwacht. Hij was depressief en besloot om er een einde aan te maken. Stomverbaasd was ik. Iemand die zijn eigen vader door zelfmoord was verloren zou toch weten wat zo’n beslissing voor de nabestaanden betekent?
Ergens knaagt het aan me. Het spreekwoord luidt immers ‘Goed voorbeeld doet goed volgen’. Zou dit voor zelfmoord ook opgaan? Dat mensen die een familielid door zelfmoord zijn verloren (sneller) geneigd zijn om ook voor die manier te kiezen? Ik vraag me af hoe groot die kans is. Vooralsnog sta ik met beide benen volop in het leven en heb ik geen plannen om er tussenuit te knijpen, maar de vraag blijft me intrigeren ...
Praten over zelfmoordgedachten kan anoniem: chat via www.113.nl, bel 113 of bel gratis 0800-0113
