Column: met een grote K.
Ik denk dat we er allemaal over eens kunnen zijn dat kunst subjectief is. Je kunt niet zomaar een tube verf pakken, het uitsmeren met de klok mee, er onder zetten dat het de personificatie van je ziel is en het kunst noemen. Dan ben je geen kunstenaar.
De ware definitie van kunst is nog nooit gevonden, en die zal je in deze column ook niet vinden. De Van Dale heeft een poging gedaan die in mijn ogen toch redelijk in de buurt komt, doch enkel de oppervlakte krabt:
kunst (de ~ (v.), ~en)
1 het creatief en origineel tot uiting of
voorstelling brengen van gedachten
of gevoelens op vaak ontroerende of
schokkende wijze.
2 elk van de disciplines die door kunstenaars beoefend
worden.
3 door oefening en studie verkregen kundigheid,
vaardigheid.
De bedoeling van kunst is om iets los te maken bij iemand. Een bepaalde emotie los te krijgen. Te shockeren, zoals dat bij Erwin Olaf meesterlijk gelukt is met zijn "Royal Blood" collectie. Of soms bereikt het iets waar het niet eens voor bedoeld was. Denk aan dat ene schilderij dat je deed denken aan je moeder. Zoals mijn collega-columnist Eb zei, de kunstenaar bepaalt niet of iets kunst is. Er gebeurt iets tussen kunstwerk en toeschouwer, wat een bepaald stuk tot kunst maakt.
Wanneer ben je nou een kunstenaar? Als je jaren op een kunstacademie hebt gezeten? Je alles weet van kunstgeschiedenis? Als je geweldig mooi kan tekenen of schilderen? Als je natuurgetrouw kan boetseren? Of als je de mooiste digitale composities kan maken? Ik denk dat kunst zo ontzettend subjectief is, dat het eigelijk aan een ieder zelf is om te bepalen of iets kunst is of niet. Persoonlijk vind ik het niet echt aantrekkelijk om naar een performance te kijken van een stel creatievellingen die in een bad verf stappen, om vervolgens over papier heen te rollen. Maar je hebt van die mensen die het als kunst beschouwen. Nou ja, dan zal het wel kunst zijn nietwaar? Met zoveel verschillende stromingen is eigelijk alles wat men doet uit creativiteit wel kunst.
Een lastig dilemma dus, bepalen wat nou kunst is en wat niet. De regering denkt het aardig onder de knie te hebben. Hier in Nederland geldt namelijk de Wet inkomensvoorziening kunstenaars (Wik). Ik wil mij bijvoorbeeld volledig op schilderen storten, dus echt tijd voor een reguliere baan heb ik niet. De regering wil mij wel financieel uit de brand helpen. Helaas kom ik niet voor Wik in aanmerking. Ik moet namelijk een kunstopleiding afgerond hebben. Tja, daar had ik niet aan gedacht. Ik had niet zo zin om na de mavo eigelijk weer de schoollokalen in te duiken. Volgens de regering kan je blijkbaar pas echt kunst maken als je daarvoor geleerd hebt.
Kunst is pas kunst als het wordt gewaardeerd, niet omdat je er voor hebt geleerd.
Kunstenaars die geen subsidie nodig hebben zijn kinderen. Ik kan het mij best voorstellen dat er soms tentoonstellingen zijn van kindertekeningen. Nou wil ik niet in Michael Jackson's schoenen treden, maar kinderen hebben vaak iets "puurs". Hun denkwijze is geheel anders dan volwassenen die vervuild zijn met de dingen van de maatschappij. Kinderen hebben geen opleiding gedaan of kopiëren andermans werk; als zij iets maken komt het rechtstreeks uit het hart. Daarom vind ik sommige tekeningen van kinderen, waar ook daadwerkelijk herkenbare dingen op staan, soms prachtig. Zij weten hun gedachten op zo'n naïeve manier te interpreteren en over te brengen op papier dat ik dat echt kunst vind.
"Ieder kind is een kunstenaar. De moeilijkheid is er een te blijven als je groot wordt." ~Pablo Picasso
