Opinie: De nieuwe mogelijkheden van de next-gen consoles zijn nog vrij vaag

Elke keer als we bijna bij een nieuwe generatie spelcomputers aankomen rijst bij veel mensen deze vraag: wat voor nieuwe mogelijkheden worden opengezet door next-gen die hiervoor niet mogelijk waren? Verbeterde graphics zijn er altijd wel, maar de vraag is meer of games ook op andere vlakken gaan evolueren.

Zien we totale nieuwe gameplaymechanieken die alleen nu mogelijk worden dankzij de verbeterde specs? Wat te denken van meer realistische physics en slimmere kunstmatige intelligentie? Is de singleplayer-portie van bijvoorbeeld Call of Duty 2022 straks wezenlijk anders dan een versie uit 2017?

Vooralsnog heeft nog niemand echt antwoorden op deze vragen. Als je eens naar het promotiemateriaal van Microsoft en Sony kijkt zie je eigenlijk steevast dezelfde cluster features waarmee ze next-gen hypen: “4K HDR! Ray Tracing! 60fps! SSD!”. Dat zijn absoluut leuke verbeteringen, zeker als je de juiste televisie hebt om er echt gebruik van te maken. Het lijkt alleen geen hele innovatieve vooruitgang. We zien overigens nu al bij launch-games dat het onmogelijk wordt om al deze features tegelijk te gebruiken. Als je bijvoorbeeld ray tracing inschakelt verlies je vaak of de 4K resolutie of moet de game op 30fps draaien. Enkel met een RTX 3080 van Nvidia lijk je geen compromis te hoeven maken.

De razendsnelle SSD heeft misschien wel de meeste potentie om op het gebied van game design een verschil te maken. Dat games eindelijk weer snel gaan laden (we keren eindelijk terug naar waar we 25 jaar geleden waren!) is top, maar volgens PS5-designer Mark Cerny en allerlei ontwikkelaars gaat de manier waarop games worden ontworpen veranderen. We zien vooral bij Ratchet & Clank: Rift Apart een glimp van wat er wellicht mogelijk is. In die game zijn er segmenten waarin je razendsnel via portalen door allerlei werelden heen trekt. Dit zou zonder behoorlijke laadtijden onmogelijk zijn op de oude consoles. Enige kanttekening hierbij is dat dit volgens Insomniac lineaire onderdelen zijn. Je bent dus niet vrij om zomaar op deze manier tussen werelden te springen. Is dit al de limiet, of is het simpelweg een prototype van wat we in de toekomst gaan zien?

Die toekomst ligt sowieso niet op de korte termijn, want voorlopig worden er heel weinig games ontworpen met enkel de specs van de nieuwe spelcomputers in gedachten. We weten al een tijd dat bijvoorbeeld Halo: Infinite ook voor zelfs de allereerste versie van de Xbox One moet uitkomen en Sony maakte recent bekend dat Horizon Forbidden West een cross-gen game is die ook gewoon op de PS4 gaat uitkomen.

Het nieuws over Horizon werd door veel mensen als teleurstellend gezien en dat is best begrijpelijk. Is het straks mogelijk om op die game met een snelle vliegende mount door de wereld te reizen, zelfs tussen drukke steden door? Of wat dacht je van een gigantische oorlog met honderden vechtende robots en mensen? Zo kun je nog veel meer coole dingen bedenken, zoals constant migrerende robot hordes die real-time door de open wereld trekken. Dit zijn allerlei ideeën die misschien zijn achtergehouden omdat de game ook nog enigszins normaal op de stokoude PS4 moet functioneren.

Het is simpelweg niet realistisch om te verwachten dat 2021-games al uitgebreid gebruik gaan maken van het nieuw technologisch paradigma. Sony heeft ook de zakelijke overweging dat het niet zomaar hun publiek van 110 miljoen PS4-spelers kan vergeten, ze willen die zeker nog een tijdlang bedienen.

Het zou zomaar kunnen dat de grootste innovaties van de nieuwe consoles niet bij de games ligt, maar bij aspecten daaromheen. De PS4 en Xbox One brachten ten opzichte van hun voorgangers relatief weinig vernieuwing. Games lijken grotendeels op dezelfde manier te zijn gemaakt en genres hebben weinig vooruitgang geboekt. De grootste verandering kwam niet van spelmechanieken, maar van diensten en hoe games worden gekocht. Deze generatie was de generatie van de battle royale en de battle pass. Het ‘games as a service’ concept is ontzettend belangrijk geworden, zelfs voor singleplayer games. Game-uitgevers willen dat je hun game op de lange termijn blijft spelen.

Ondertussen gokt Microsoft volledig op Game Pass en met de recente aankoop van Bethesda lijken ze daar voor Xbox Series X|S nog veel verder mee te gaan. Het zou niet raar zijn als Sony over een paar jaar alsnog met een alternatief komt en dat we op beide consoles straks vooral met abonnementen werken. Het zou ook niet gek zijn als er nog veel meer games het verdienmodel van Fortnite toepassen.

Een nieuwe generatie spelcomputers is altijd een spannend moment, maar de toekomst is lastig te voorspellen en op dit moment is het nog onduidelijk of games op het gebied van spelmechanieken gaan innoveren en hoe de diensten om de games heen zich gaan ontwikkelen. Vooralsnog moeten we het doen met: 4K HDR! Ray Tracing! 60fps! SSD!