In Memoriam: George Martin (1926 - 2016)
Vandaag bereikte ons het treurige nieuws dat de Britse topproducer, arrangeur, componist en muzikant George Martin op 90-jarige leeftijd is overleden. Martin was vooral bekend als de man die van grote invloed was op de doorbraak en het succes van The Beatles, maar had daarnaast nog veel meer in zijn mars. In deze In Memoriam blikken we terug op het leven van de muzikale duizendpoot die ook wel de vijfde Beatle werd genoemd.
George Martin
De jonge jaren
George Henry Martin wordt op 3 januari 1926 geboren in de wijk Highbury in Londen. Als de kleine George 6 jaar oud is raakt hij, nadat zijn ouders een piano kopen, met het muziekvirus besmet. Twee jaar later krijgt George een blauwe maandag pianoles, maar de dan al eigenzinnige jongeman is het zo vaak niet eens met zijn pianoleraar dat hij besluit om zichzelf piano te leren spelen.
Gedurende de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog werkt Martin als landmeter en als bediende bij het Britse Ministerie van Oorlog. Vanaf 1943 dient hij als piloot bij de Britse marine. De jonge onderofficier zou gelukkig nooit bij de oorlogsstrijd worden betrokken en verlaat de marine in 1947 om zijn grote passie te gaan volgen.
Van 1947 tot 1950 is Martin student op de Guildhall School of Music and Drama, waar hij les krijgt in het bespelen van zowel piano als hobo. Ook was hij in die tijd al een groot liefhebber van de muziek van Ravel, Rachmaninov, Cole Porter en Johnny Dankworth. Martin kreeg hoboles van Margaret Eliot, de moeder van Jane Asher, het vriendinnetje van Paul McCartney tot 1966. Op zijn 22e verjaardag trouwt Martin met Sheena Chisholm, met wie hij twee kinderen zou hebben, Alexis en Gregory Paul Martin.
EMI
Nadat Martin in 1950 klaar is met zijn opleiding gaat hij aan het werk voor de klassieke afdeling van de BBC. Datzelfde jaar nog vindt Martin een vaste baan als assistent van Oscar Preuss, het hoofd van Parlophone Records, een subdivisie van de platenmaatschappij EMI. Parlophone was in die tijd nog een Duits sublabel van EMI waarop vooral curieuze platen verschenen. In 1952 maakt Martin zijn debuut als producer met de single 'Mock Mozart' van Peter Ustinov en Anthony Hopkins. De plaat wordt een onverwachte hit en Martin mag vanaf dat moment vaker als producer aan de slag.
Nadat Preuss in 1955 met pensioen gaat mag Martin het stokje van hem overnemen en brengt succesvolle platen uit van artiesten zoals Peter Sellers, Spike Milligan, Rolf Harris en het duo Dudley Moore en Peter Cook. Zo scoort hij in 1961 zijn eerste nummer 1 hit met de single 'You're Driving Me Crazy' van de groep Temperence Seven.
Ray Cathode - Time Beat
The Beatles
Nadat Martin in 1962 ook zijn debuut had gemaakt als arrangeur op de single 'Time Beat', die hij uitbrengt onder het pseudoniem Ray Cathode, hoort hij over een manager genaamd Brian Epstein die hopeloos op zoek is naar een platenlabel voor zijn band, die eerder dat jaar al afgewezen waren door Decca Records. Op 13 februari 1962 ontmoeten de mannen elkaar, waarbij Martin de auditieopnames van Decca te horen krijgt. Martin vindt de liedjes die het bandje genaamd The Beatles op de tape spelen weinigbelovend, maar is wel onder de indruk van de zangstemmen van John Lennon en Paul McCartney.
Na een tweede ontmoeting van Epstein en Martin in de Abbey Road Studios in mei 1962 laat laatstgenoemde weten dat hij wel interesse heeft om werk van The Beatles te produceren, maar hij wil nog wel eerst een nieuwe opnames horen en zien. Op 6 juni 1962 gaan The Beatles, die op dat moment bestaat uit de gitaristen John Lennon en George Harrison, bassist Paul McCartney en drummer Pete Best, voor de allereerste keer naar de beroemde Abbey Road Studios om daar de cover 'Besame Mucho' en een drietal eigen composities ('Love Me Do', 'PS I Love You' en 'Ask Me Why') op de gevoelige band vast te leggen.
De eerste single van The Beatles
Martin was niet bij de opnames aanwezig maar had later een ontmoeting met de band waarbij de opnamesessie aandachtig werd beluisterd. De producer was vooral onder de indruk van 'Love Me Do' maar liet wel weten dat The Beatles op zoek moesten naar een betere drummer. Op 4 september 1962 keerden The Beatles terug naar Abbey Road met voormalig Rory Storm & the Hurricanes-drummer Ringo Starr in hun gelederen. Omdat George Martin de jonge drummer nog niet kende besloot hij om sessiedrummer Andy White in te huren, waarmee een week later de eerste single 'Love Me Do' wordt opgenomen.
Nadat de single de 17e plaats haalt in de Britse hitlijst gaan Martin en The Beatles aan het werk met de opvolger. In november 1962 nemen The Beatles in de Abbey Road Studios de single 'Please Please Me' op, waarbij Martin aan het einde van de opnamesessie de volgende historische uitspraak zou doen: "Heren, jullie hebben net jullie eerste nummer 1 hit opgenomen".
De Vijfde Beatle
George Martin en The Beatles
Vanaf het moment dat The Beatles zich wat meer thuis begonnen te voelen in de studio gaf producer George Martin hen alle ruimte om te experimenteren. Ook schreef Martin diverse arrangementen voor de groep en was ook als toetsenist op diverse liedjes te horen. Zo was het Martin die met het idee kwam om een strijkwartet toe te voegen aan het liedje 'Yesterday'. Ook dirigeerde Martin de muzikale begeleiding bij fraaie composities als 'Eleanor Rigby' en 'Penny Lane'.
Als The Beatles in 1967 het complexe album Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band opnemen wordt regelmatig de hulp ingeschakeld van George Martin. Zo was Martin de man achter de circus-achtige sfeer in het nummer 'Being For The Benefit Of Mr Kite!' en is zijn invloed ook onmiskenbaar te herkennen in de bombastische finale van 'A Day In The Life'. Martin was echter vanaf 1965 al niet meer in dienst bij EMI, maar werkte als freelance producer voor diverse artiesten.
Door zijn succes met The Beatles kwamen er steeds meer artiesten die van zijn diensten gebruik wilden maken. Hierdoor moesten The Beatles ten tijde van de opnames van hun titelloze dubbelalbum in 1968 veelal zonder Martin aan het werk. In 1969 verschijnt de soundtrack voor de film Yellow Submarine, waarop een plaatkant volledig wordt gevuld met de filmmuziek van George Martin en zijn orkest. Ook is Martin, samen met Chris Thomas en Glyn Johns, als producer betrokken bij Abbey Road, de zwanezang van The Beatles waarop we Martin ook Hammond orgel en Harpsichord konden horen spelen.
Andere artiesten
Door zijn succes met The Beatles waren er ook veel andere artiesten die graag met George Martin wilden werken. Zo was de producer in de studio te vinden met artiesten zoals Matt Monro, Cilla Black, Gerry & The Pacemakers, Billy J. Kramer & the Dakotas, The Fourmost, David and Jonathan en Badfinger, waarmee vele grote hits werden gescoord.
In de jaren na The Beatles werkte de producer met hitgevoelige artiesten zoals The King's Singers, Gary Brooker, Neil Sedaka, Ultravox, Kenny Rogers, Cheap Trick, Elton John en Celine Dion. In 1979 opent Martin zijn studio in Montserrat, waar ook diverse grote albums werden opgenomen, door onder meer America, Jeff Beck en Paul McCartney. De studio zou in 1989 worden verwoest door de orkaan Hugo.
In 1991 is George Martin met zijn orkest te horen in het nummer 'Ticket To Heaven' op het afscheidsalbum On Every Street van Dire Straits en werkt hij een jaar later mee aan de theateruitvoering van de musical Tommy van The Who. Voor het bijbehorende album zou Martin een Grammy Award krijgen. In 1995 schrijft Martin een arrangement voor Elton John's album Made in England en is twee jaar later ook als producer betrokken bij zijn single 'Candle In The Wind 1997', een eerbetoon aan de verongelukte prinses Diana die in vele landen op de hoogste plaats in de hitlijsten zou eindigen.
Film muziek
Naast producer en arrangeur was Martin ook een zeer verdienstelijk componist. Zo schreef hij de filmmuziek voor de Beatlesfilms A Hard Days Night, Help en Yellow Submarine. Ook was Martin betrokken bij een drietal soundtracks voor James Bond-films. Zo was het Martin die er voor zorgde dat Matt Monro een platencontract bij EMI had toen hij werd gevraagd voor de titelsong van From Russia With Love, produceerde hij de titelsong van Shirley Bassey voor Goldfinger (1964) was hij de grote man achter de totstandkoming van de soundtrack voor de film Live And Let Die in 1973, waarop het thema werd verzorgd door niemand minder dan Paul McCartney & Wings.
Ook werkte Martin mee aan soundtracks voor films als Crooks Anonymous (1962), Ferry Cross the Mersey (1965), The Family Way (1966), Pulp (1972), The Optimists of Nine Elms (1973) en Honky Tonk Freeway (1981).
Terug naar The Beatles
In 1994 en 1995 werkt Martin als producer mee aan de reeks The Beatles: Anthology, waarbij hij voor het eerst in bij een kwart eeuw weer met technicus Geoff Emerick samenwerkt. Bij dit project werkte Martin met een ouderwetse achtsporen-mengtafel, omdat een modern digitaal exemplaar naar zijn mening het oorspronkelijke geluid niet kon reproduceren.
George Martin en The Beatles tijdens de opnames van All You Need Is Love
Voor Martin was het The Beatles: Anthology-project een bijzondere ervaring, waarbij hij gesprekken met The Beatles in de studio terug kon horen die hij sinds die tijd nog nooit eerder terug had gehoord. Omdat Martin's gehoor niet meer zo best was liet hij de productie van een tweetal liedjes, die McCartney, Harrison en Starr wilden maken met gebruik van oude demo's van Lennon, over aan producer Jeff Lynne (Electric Light Orchestra). In 1996 zou Martin worden geridderd voor zijn uitmuntende werk als producer en dan in het bijzonder voor zijn aandeel in het wereldwijde succes van The Beatles en hun invloed op de daaropvolgende popmuziek.
De laatste jaren
Op 15 juni 1996 neemt Sir George Martin afscheid van de muziekbusiness met het album In My Life, waarop de befaamde producer met een groot aantal wereldsterren, zoals Robin Williams, Jeff Beck, John Williams en Sean Connery, een bijzondere verzameling Beatles-covers opneemt. Ook brengt Martin in 2001 een prachtige verzamelbox met een zestal cd's uit getiteld Produced by George Martin: 50 Years in Recording, waarop we een fraai retrospectief van zijn creatieve loopbaan kunnen beluisteren.
In 2006 werkt George Martin samen met zijn zoon Giles aan het ambitieuze project Love van Cirque Du Soleil, waarbij als soundtrack een 80 minuten durende mix van meer dan 130 liedjes van The Beatles werd gebruikt. Ook schrijft Martin voor het liedje 'While My Guitar Gently Weeps' een compleet nieuw arrangement. In 2011 verschijnt tenslotte de indrukwekkende BBC-documentaire Produced by George Martin, waarin artiesten als Paul McCartney, Ringo Starr, Jeff Beck, Cilla Black en Giles Martin terugblikken op het levensverhaal van de succesvolle producer. Van de film verschijnt in 2012 een dvd en blu-ray met zo'n 50 minuten aan bonusmateriaal, waarin kenners als Rick Rubin, T-Bone Burnett en Ken Scott hun mening geven over het werk van George Martin.
Thank you for all your love and kindness George peace and love xx😎✌🌟💖 pic.twitter.com/um2hRFB7qF
— #RingoStarr (@ringostarrmusic) 9 maart 2016
George Martin overleed in de nacht van 8 maart 2016 op 90-jarige leeftijd. Het treurige nieuws werd via Twitter bekend gemaakt door Ringo Starr met de woorden: "God bless George Martin peace and love to Judy and his family love Ringo and Barbara George will be missed xxx". Met het overlijden van George Martin heeft de wereld afscheid genomen van een man die popmuziek in de zestiger jaren een nieuw geluid gaf. Een muzikale erfenis waar we nog vele jaren van kunnen genieten.
