Erdogan: inflatie schuld van groenteboer

Mick (Philosocles)

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft hard uitgehaald naar de voedselsector in het land. In toespraken geeft hij af op "voedselterrorisme": winkels en speculanten zouden prijsstijgingen veroorzaken. De regering zet ondertussen kraampjes neer waar goedkope groenten kunnen worden gekocht. Maar groenteboeren zeggen dat deze prijzen voor hen onmogelijk zijn, en economen spreken van wanbeleid.

Erdogan houdt de Turkse bevolking een simpel beeld voor, zegt NOS-correspondent Lucas Waagmeester: hij legt de schuld van de prijsverhogingen waar de mensen het zien: in de winkels. Maar de winkeliers zeggen dat toegenomen inkoop- en loonkosten ze dwingen om hogere prijzen te rekenen. De popup-kramen waar de regering nu mee komt zouden een campagnestunt zijn vanwege lokale verkiezingen op 31 maart. Erdogan wil koste wat het kost voorkomen dat hij zelf de schuld krijgt van de malaise.

De Turkse inflatie bedraagt tientallen procenten op jaarbasis. Bij groente en fruit was deze over 2018 met 64 procent het sterkst, aldus De Tijd. En het neemt snel toe: in januari bedroeg die stijging al bijna 30 procent. Inmiddels worden vele Turken erdoor geraakt, inclusief de nieuwe middenklasse die het beter kreeg dankzij de economische groei waarmee Erdogan zichzelf op de borst klopt. Maar inmiddels zit de klad erin, en wordt de groei die er wel is weer teniet gedaan door de sterke prijsstijgingen.

Lira
De inflatie zou verschillende oorzaken hebben, waaronder een sterke waardedaling van de nationale munt de lira. Ugur Emek, hoogleraar economie aan de Baskent Universiteit te Ankara, ziet nog een reden. "Landbouwgronden worden ingenomen door woonblokken en shoppingcentra. De prijs voor benzine is torenhoog. In plaats van structurele maatregelen te nemen voor de landbouw- en retailsector, concurreert de overheid die uit de markt."

Dat leidt volgens Emek onafwendbaar tot faillissementen. Maar dat is niet het enige waar de voedselsector mee te maken heeft. De politie doet ook invallen bij winkels en deelt boetes uit wanneer de prijzen te hoog zijn.

Een andere oorzaak is dat de regering weigert de rente te verhogen om de inflatie in te dammen. Volgens het Internationaal Monetair Fonds is die ingreep echter broodnodig. Het ligt voor de hand dat de hieruit volgende vertrouwensdeuk op de financiële markten op zijn beurt de lira weer onder druk zet. Erdogan heeft evenwel meermaals laten weten dat een tussenkomst van het IMF wat hem betreft is uitgesloten.

In Turkije klinkt de kritiek dat na de verkiezingen de bevolking de rekening voor Erdogans groentestunt zelf krijgt gepresenteerd, in de vorm van belastingen. Ulkün, een vrouw bij een van de staatskraampjes, heeft daar vooralsnog geen boodschap aan. "Onze leider zegt dat na de verkiezingen de prijzen weer zullen zakken. Ondertussen geeft hij ons goedkope groenten en fruit. Ik ben hem zo dankbaar", zegt ze tegen De Tijd.