Machtsgreep gaande in Zuid-Korea

De Zuid-Koreaanse president Yoon Suk Yeol heeft grote politieke en sociale onrust veroorzaakt in zijn land door de staat van beleg af te kondigen. In een onverwachte televisietoespraak rechtvaardigde hij deze maatregel door te wijzen op een vermeende dreiging van ‘pro-Noord-Koreaanse, anti-staatskrachten’ binnen de grenzen van Zuid-Korea. Hoewel Yoon verklaart dat hij de democratie en de grondwet wil beschermen, beschuldigen oppositieleiders hem van een staatsgreep.

Sinds de aankondiging is het land in rep en roer. In de hoofdstad Seoul verzamelen zich duizenden demonstranten rondom het parlementsgebouw. Zij roepen op tot het aftreden van de president en spreken van een aanval op de democratie. De sfeer is gespannen: de politie probeert de menigte in bedwang te houden, terwijl soldaten met zwaar materieel rond het parlement zijn gestationeerd. Op sociale media circuleren beelden van tanks in de straten en helikopters die boven de stad cirkelen, wat herinneringen oproept aan de militaire dictatuur die Zuid-Korea decennialang in zijn greep hield.

De overwegend linkse oppositie verkeert al langer in een moeizame verstandhouding met de rechtse president, maar dat dat tot een machtsgreep zou leiden, hadden weinigen verwacht.

Binnen het parlement slaagden 190 van de 300 parlementariërs erin om bijeen te komen, ondanks pogingen van het leger om het gebouw af te sluiten. In een unanieme stemming besloten zij de staat van beleg op te heffen en eisten zij dat Yoon zijn decreet intrekt. Onder de parlementariërs bevinden zich ook leden van Yoons eigen conservatieve partij, de People Power Party (PPP). Parlementsvoorzitter Woo Won-shik noemde de maatregel ‘ongrondwettelijk’ en benadrukte dat het parlement vastbesloten is de democratie te beschermen.

President Yoon reageerde niet direct op de stemming, maar de militaire leiding verklaarde dat de staat van beleg gehandhaafd blijft totdat de president anders beslist. Deze impasse leidde tot verdere escalaties, met botsingen tussen demonstranten en de politie rondom het parlementsgebouw. Zuid-Koreaanse burgers uiten hun angst dat het land afglijdt naar een autoritair regime. "Geen woorden kunnen uitdrukken hoe bang ik ben dat onze vrijheid wordt weggenomen," zegt een anonieme inwoner van Seoul.

Hoogleraar Koreastudies Remco Breuker spreekt van een ‘klassieke staatsgreep’ en ziet in Yoons acties een patroon van machtsmisbruik. Hij wijst erop dat de president al maanden onder druk staat vanwege lage populariteitscijfers en schandalen rondom zijn vrouw. Breuker stelt dat de huidige crisis kan leiden tot het einde van Yoons presidentschap, en mogelijk zelfs zijn arrestatie. "Het is wachten op of hij wordt afgezet, of dat hij een dictatuur vestigt," zegt Breuker.

Internationaal groeit de bezorgdheid over de situatie. De Verenigde Staten, een belangrijke bondgenoot van Zuid-Korea, benadrukken het belang van democratische processen en roepen op tot kalmte. Het Verenigd Koninkrijk adviseert zijn burgers in Zuid-Korea om demonstraties te vermijden en de situatie op de voet te volgen. De spanningen met Noord-Korea lijken vooralsnog niet direct te escaleren, maar analisten waarschuwen dat politieke instabiliteit het risico op incidenten vergroot.

Ondertussen blijft de economische impact niet uit. De Zuid-Koreaanse aandelenmarkt keldert, met grote verliezen voor bedrijven als Samsung en Hyundai. Ook de cryptomarkt voelt de gevolgen; de volatiliteit neemt toe naarmate handelaren reageren op de politieke onzekerheid. Deze economische turbulentie voegt een extra laag van complexiteit toe aan de al hachelijke situatie.

In de straten van Seoul groeit het verzet. Demonstranten roepen leuzen tegen de president en eisen het herstel van hun rechten. "Dit had ik nooit verwacht in de 21e eeuw," zegt een universiteitsstudent tijdens een interview. De druk op de president neemt toe naarmate ook prominente figuren binnen zijn eigen partij afstand nemen van zijn beleid. PPP-partijvoorzitter Han Dong-hoon noemt de maatregel ‘een fout’ en belooft samen met het volk de democratie te verdedigen.

Terwijl parlementariërs in het gebouw blijven om verdere inmenging door het leger te voorkomen, groeit de publieke druk op president Yoon om af te treden. De vraag blijft of het leger zich zal scharen achter de president, of dat het zich zal houden aan de democratische traditie die sinds de jaren tachtig is opgebouwd.

Update 21.00 uur:
De Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol heeft de militaire noodtoestand, die hij eerder had uitgeroepen, opgeheven na een unanieme oproep van het parlement. Yoon had de staat van beleg afgekondigd met als doel ‘anti-staatskrachten’ te bestrijden en de democratie te beschermen, maar dit leidde tot hevige kritiek, zelfs binnen zijn eigen partij en brede internationale bezorgdheid.

Het parlement stemde dinsdagavond massaal tegen de noodtoestand en verklaarde deze ongeldig. Voorzitter van de Nationale Vergadering Woo Won Shik benadrukte dat ‘de democratie zal worden beschermd samen met het volk’. Kort daarna trokken militaire en politie-eenheden zich terug van het parlementsgebouw. Ondertussen verzamelden honderden demonstranten zich buiten het parlement, waar ze opriepen tot de afzetting van de president.