Spanning in aanloop naar referendum Krim neemt toe
Overal in Simferopol, de hoofdstad van het Oekraïense schiereiland de Krim, hangen posters met daarop leuzen als 'Samen met Rusland'. Op een paar posters is het woord 'Rusland' echter met spuitbussen vervangen door 'Oekraïne'. Zondag beslist de bevolking van de Krim in een referendum over aansluiting bij Rusland. De volksraadpleging leidt tot grote spanningen tussen voor- en tegenstanders, niet alleen op de Krim, maar in heel Oekraïne.
Voorstanders van aansluiting bij de Russische Federatie menen dat de Krim hoort bij Rusland. Ze zijn woedend over het afzetten van president Viktor Janoekovitsj door wat zij 'fascistische nationalisten' noemen. Bovendien vrezen ze voor de veiligheid van etnische Russen op de Krim. Tegenstanders daarentegen hebben zich fel gekeerd tegen de grote invloed van Rusland op de Krim. Sinds vorige maand houden Russische militairen de Krim bezet.
De regering in Kiev is fel tegen het plebisciet van zondag en weet zich gesteund door het Westen, dat stelt dat het referendum strijdig is met de grondwet. Het Westen heeft al gedreigd met sancties tegen Rusland als het de Krim daadwerkelijk annexeert, maar de uitslag van het referendum lijkt al vast te staan: de Krim splitst zich vrijwel zeker af van Oekraïne, waarmee de politieke crisis in Oekraïne alleen maar verder toeneemt.
Dat de spanning om te snijden is, bleek wel toen in de nacht van vrijdag op zaterdag twee mensen omkwamen bij een schietpartij in Charkov, in het oosten van Oekraïne. Bij de schietpartij waren pro-Russische betogers en hun tegenstanders betrokken. Eerder ging het ook al mis in Donetsk.
Pro-Russische betogers hebben daar overheidsgebouwen bezet en raakten er slaags met aanhangers van de regering in Kiev. Zeker een persoon kwam om het leven en zeventien raakten gewond. De vrees bestaat dat Rusland het geweld gebruikt als rechtvaardiging voor het sturen van militairen om de etnisch-Russische bevolking te beschermen.
Zaterdag kwamen in Simferopol duizenden mensen op een plein bijeen. Op een podium traden Russische muzikanten op en werden Russische volksdansen opgevoerd. Er was geen Oekraïense vlag te zien.
Op de posters in Simferopol wordt vooral gewezen op de economische voordelen van aansluiting bij Rusland. Maar tegenstanders van het referendum zijn het daar niet mee eens. "Het is beter om arm te zijn en in een normaal land te leven dan te leven in een politiestaat", aldus Ine Sultanova. De 20-jarige student rechten Andrej Volosjin sluit zich hier bij aan. "Ik ben een inwoner van Oekraïne. Ik wil geen burger van een ander land zijn, of van Rusland. Het is bekend hoe het is om in Rusland te wonen. Er is van een maatschappelijk middenveld absoluut geen sprake. Je kunt niet zeggen wat je wil. Mensen kunnen niet eens demonstreren, tenzij het de regering goed uitkomt."
