FOK!toen: Het debuut van Van Halen
Vandaag richten we in FOK!toen ons vizier op één van de meest succesvolle Amerikaanse hardrockbands uit de 20e eeuw. Het was namelijk op 10 februari 1978 dat het debuutalbum van de groep Van Halen voor het eerst in de betere platenwinkels te vinden was. Een album dat zowel door fans als critici nog steeds als één van de meest originele en revolutionaire rock-albums uit de zeventiger jaren wordt gezien. In FOK!toen vandaag een terugblik op het ontstaan van de groep die het geluid van hardrockmuziek voor eens en altijd zou veranderen.
De vroege jaren
Voor het ontstaan van de groep Van Halen moeten we terug naar het begin van de vijftiger jaren. Op 8 mei 1953 wordt Alexander Arthur van Halen geboren in Amsterdam, als zoon van muzikant Jan van Halen. Jan van Halen speelde clarinet en saxofoon en tourde in de veertiger jaren met een groot circus door heel Europa. Aan het einde van de veertiger jaren was Jan van Halen in Indonesië terechtgekomen, waar hij zijn latere vrouw Eugenia van Beers zou ontmoeten. Halverwege de vijftiger jaren verhuist het gezin naar Nijmegen waar op 26 januari 1955 Edward Lodewijk van Halen wordt geboren.
Op 22 februari 1962 besluit het gezin om Nederland te verlaten en reist met een boot naar Amerika. Het enige wat ze meenemen is 75 gulden en een piano. Tijdens de negendaagse reis vermaken Jan, Alex en Eddie de overige reizigers met hun muziek. Nadat de familie in New York is afgemeerd moeten de Van Halens nog vier dagen met de trein reizen alvorens op hun eindbestemming in Californië aan te komen.
De eerste muzikale uitspattingen
In 1965 richten Alex en Eddie hun eerste bandje op genaamd The Broken Combs. Eddie speelt piano, Alex en Don Ferris spelen saxofoon, Brian Hills was de drummer en Kevin Hill speelde op een plastic Emenee gitaar. Met het bandje worden tijdens lunchtijd optredens gedaan op de Hamilton Elementary School. Het daaropvolgende jaar krijgt Eddie een 4-delig St. George drumstel, terwijl Alex zijn eerste gitaarlessen gaat volgen. Het duurt niet lang voor de broers van instrument wisselen. Alex heeft namelijk gezien dat Beatles-drummer Ringo Starr de meeste mooie meiden om zich heen weet te verzamelen in de film A Hard Days Night en Eddie merkt dat het snarenplukken hem prima afgaat.
In 1971 richt Eddie de band The Trojan Rubber Company op. Om ook op scholen te kunnen optreden, speelt de groep ook onder de naam The Space Brothers. In die tijd doet ene David Lee Roth auditie bij de band, waarbij hij het nummer 'Crossroads' van de band Cream zingt. Hij wordt afgewezen.
Van Halen flyer uit 1976
Mammoth
Nadat bassist Dennis Travis de groep heeft verlaten besluiten Eddie en Alex om een nieuwe band te gaan vormen. Samen met bassist Mark Stone vormen ze in 1972 de groep Geneisys. Om verwarring te voorkomen met de Britse band Genesis veranderen ze de naam al snel in Mammoth. David Lee Roth, die op dat moment nog zingt in de band Red Ball Jets, doet begin 1973 opnieuw auditie bij de groep en krijgt ditmaal een 'thumbs up' van de gebroeders Van Halen. In het daaropvolgende jaar wordt Stone de band uitgetrapt. Zijn plaats wordt overgenomen door Michael Anthony, die op dat moment nog zanger en bassist is in de band Snake.
Eddie in Mammoth (Foto: halen.com)
De band wil het vanaf dat moment serieus aan gaan pakken en moet zodoende eerst op zoek naar een nieuwe bandnaam aangezien er al een bekende band was die ook Mammoth heette. In eerste instantie denken ze nog aan de bandnaam Rat Salad maar Roth heeft een betere suggestie: Van Halen.
De Gene Simmons-demo
Vanaf april 1974 is Van Halen regelmatig te zien bij Gazzari's in West Hollywood. De band speelt covers van Deep Purple, Bad Company en Montrose (de band van de latere Van Halen-zanger Sammy Hagar). Het duurt ook niet lang voordat de groep een trouwe groep fans heeft opgebouwd. Ook doet de groep optredens vanaf de achterkant van een vrachtwagen in Hamilton Park. Rond diezelfde tijd neemt de groep in de Cherokee Studio in Chatworth een demo met vier eigen nummers op: 'Angel Eyes', 'Believe Me', 'Simple Rhyme' en 'Take Your Whiskey Home'.
Van Halen in 1976
In de zomer van 1976 neemt radiopresentator Rodney Bingenheimer Kiss-bassist Gene Simmons mee naar een optreden van Van Halen. Simmons is behoorlijk onder de indruk en geeft aan dat hij een demo met de band op wil nemen. In de Village Recorder studios in Los Angeles neemt Van Halen een tiental nieuwe tracks op. Simmons probeert de band over te halen om de bandnaam te veranderen in Daddy Longlegs, maar daar wil Van Halen niks van weten. Nadat het management van Kiss heeft laat weten dat ze geen toekomst in Van Halen zien, besluit Gene Simmons om niet verder te gaan met de groep.
Van Halen flyer uit 1977
Ted Templeman
Het zou tot mei 1977 duren voordat Van Halen her-ontdekt werd door Mo Ostin en Ted Templeman van Warner Bros. De twee mannen zagen de groep optreden in de Starwood in Hollywood en waren zo onder de indruk dat ze binnen een week een contract regelden bij het label. De groep had een demo opgenomen met 25 tracks, waarvan een negental op de eerste plaat terecht zouden komen. Andere tracks van dezelfde sessie zouden voor latere albums worden gebruikt. Hieronder een totaaloverzicht van alle nummers die bij de sessie voor Warner Bros. werden opgenomen, met daarachter het album waarop de track later zou verschijnen. Deze demo's, inclusief de onuitgebrachte tracks, zijn op diverse bootlegs van Van Halen terug te vinden.
Let's Get Rockin' (vroege versie van 'Outta Space')(A Different Kind of Truth - 2012)
We Die Bold
Voodoo Queen (vroege versie van 'Mean Street')(Fair Warning - 1981)
Little Dreamer (Van Halen - 1978)
House Of Pain (1984 - 1984)
Runnin' With The Devil (Van Halen - 1978)
On Fire (Van Halen - 1978)
Babe Don't Leave Me Alone
Bring On The Girls (vroege versie van 'Beautiful Girls')(Van Halen II - 1979)
Young & Wild
Last Night (vroege versie van 'Hang 'Em High')(Diver Down - 1982)
Light Up The Sky (Van Halen II - 1979)
Get The Show On The Road (vroege versie van 'Romeo Delight')(Women and Children First - 1980)
D.O.A. (Van Halen II - 1979)
Somebody Get Me A Doctor (Van Halen II - 1979)
Show Your Love (vroege versie van 'I'm The One')(Van Halen - 1978)
She's The Woman (A Different Kind of Truth - 2012)
Put Out The Lights (vroege versie van 'Beats Workin')(A Different Kind of Truth - 2012)
Big Trouble (vroege versie van 'Big River')(A Different Kind of Truth - 2012)
I Wanna Be Your Lover
Feel Your Love Tonight (Van Halen - 1978)
In A Simple Rhyme (Women and Children First - 1980)
Piece Of Mind
You Really Got Me (Van Halen - 1978)
Happy Trails (Fair Warning - 1981)
Het album
Van september tot begin oktober 1977 werkt Van Halen in de Sunset Sound Recorders Studio in Hollywood aan de opnames voor hun debuutalbum. Nadat in de eerste week alle muziek op de gevoelige band is vastgelegd, gaat Van Halen aan de slag met de vocalen en een aantal overdubs van Eddie. Nadat de opnames zijn gemastered bij de Warner Bros. Recording Studios in Noord-Hollywood verschijnt op 10 februari 1978 het epische debuutalbum van Van Halen in de Amerikaanse platenwinkels.
Kant A:
01 Runnin' With The Devil 3:32
De openingstrack van Van Halen's titelloze debuutalbum opent met het geluid van de autoclaxons uit onder meer Eddie zijn Opel, de Volvo van Alex, de Mercedes Benz van David en de Volkswagen van Michael. Deze claxons waren samen in een kist ingebouwd en werden aangedreven door twee accu's en een voetpedaal om het apparaat aan en uit te zetten. Het apparaat was al in gebruik bij de clubshows van Van Halen in 1977. Het idee om het apparaat te gebruiken was ontstaan tijdens de opname van de demo met Gene Simmons. Het ding is te horen in het nummer 'House of Pain', dat later op het album 1984 zou verschijnen. Omdat 'Running With the Devil' naadloos aansloot op 'House of Pain' is de claxondoos ook voor het intro van 'Running With the Devil' gebruikt. 'Runnin' With The Devil' zou in 1980 in Nederland op single worden uitgebracht en zou de 2e plaats in de top 40 halen. Daarmee was het de meest succesvolle single in ons land.
02 Eruption 1:42
'Eruption' was een gitaarsolo die oorspronkelijk niet op het album zou worden gezet. Als Ted Templeman bij een concert in de Whisky A Gogo is, hoort hij Eddie de solo spelen en vraagt hem om deze ook in de studio op te nemen. Het onnavolgbaar snelle 'Eruption' zou in slechts twee takes opgenomen worden en wordt tot de dag van vandaag als één van de allerbeste gitaarsolo's in de muziekgeschiedenis gerekend. In het spel Guitar Hero: Van Halen wordt 'Eruption' door velen als de moeilijkste track van het spel gezien. Klik hier voor een live-versie van de solo uit 1976.
03 You Really Got Me 2:37
Na 'Eruption' volgt naadloos de explosieve Kinks-cover 'You Really Got Me'. Ray Davies, de schrijver van het liedje, was niet te spreken over de versie die Van Halen had opgenomen en beweerde zelfs dat Van Halen nooit zo populair zou zijn geworden als ze dit nummer niet hadden opgenomen. Fans van Van Halen reageerden hierop door Ray Davies te feliciteren met zijn geweldige cover van de Van Halen-hit en ook kreeg de Britse muzikant regelmatig te horen dat hij meeprofiteerde van het succes van Van Halen. 'You Really Got Me' werd ook gebruikt voor commercials van Nissan.
04 Ain't Talkin' 'Bout Love 3:47
Eddie zag 'Ain't Talkin' 'Bout Love' als één van de slechtste nummers die hij ooit heeft geschreven. Het duurde meer dan een half jaar alvorens hij het aandurfde om de andere bandleden met de track kennis te laten maken. Het nummer was geschreven als een steek onder water in de richting van de Amerikaanse punkscene. 'Ain't Talkin' 'Bout Love' werd geschreven in de oefenruimte in de kelder van het woonhuis van de ouders van David. 'Ain't Talkin' 'Bout Love' zou ook worden gecoverd door Minutemen, The Mighty Mighty Bosstones en de band Skin. Ook werden gedeeltes uit het liedje gebruikt door artiesten zoals 2 Live Crew, Scatterbrain en Apollo 440.
05 I'm The One 3:44
'I'm The One' werd eerder opgenomen onder de titel 'Show Your Love'. Het nummer stond al vanaf eind 1976 op de setlist van de groep bij haar clubshows. In 1994 zou Four Non-Blondes een cover van de track opnemen voor de soundtrack van de film Airheads.
Kant B:
01 Jamie's Cryin 3:30
'Jamie's Cryin' was het enige nummer van het eerste albums dat tijdens de opnames in de studio werd geschreven. In nog geen 20 minuten schreef Eddie van Halen een liedje rondom een gitaar-riff waarmee hij al een tijdje bezig was. Gedeelten van het nummer zouden door Tone-Loc worden gebruikt voor zijn grote hit 'Wild Thing'. De rapper verzuimde echter om toestemming hiervoor te vragen. Ook Weird Al Yankovic gebruikte samples van 'Jamie's Cryin' in zijn track 'Isle Thing', net als The Bingo Boys in hun 1991 hit 'No Woman, No Cry'.
02 Atomic Punk 3:00
'Atomic Punk' verscheen eerder als B-kant van de single 'You Really Got Me'. Zoals bij meer singles van Van Halen werd ook 'Atomic Punk' regelmatig op de Amerikaanse radiostations gedraaid. Bij het intro van het nummer wrijft Eddie met zijn hand over de snaren terwijl hij zijn MXR Phase 90-effectenbakje ingeschakeld heeft. Hetzelfde effect zou hij later ook gebruiken bij het nummer 'Everybody Wants Some' op Women and Children First.
03 Feel Your Love Tonight 3:40
Ook dit nummer was opgenomen voor de demo voor Warner Bros. Het enige verschil tussen de albumversie en de demo is tijdens de break in het midden van het nummer. Als we Dave accapella horen zingen, horen we bij de demo handgeklap op de achtergrond.
04 Little Dreamer 3:22
'Little Dreamer' was een nummer dat vanaf juni 1977 op de setlist van Van Halen te vinden was. Na 1978 zou het nummer niet meer live uitgevoerd worden door Van Halen.
05 Ice Cream Man 3:18
'Ice Cream Man' was een typisch Roth-nummer, dat voor het eerst tijdens een sessie in de Hound Dog Studio werd opgenomen. Voordat David Lee Roth zanger van Van halen werd, speelde hij 'Ice Cream Man' al, begeleidt door alleen een akoestische gitaar. 'Ice Cream Man' was een cover van een opname, die de Amerikaanse blues-muzikant John Brim in de vijftiger jaren maakte voor Chess Records. Met het geld dat Brim van Van Halen kreeg voor het gebruik van zijn compositie kon de oude blues-muzikant zijn eigen nachtclub kopen.
06 On Fire 3:01
Ook het afsluitende 'On Fire' stond al jarenlang op de setlist van Van Halen. Op de oorspronkelijke versie van het nummer zongen David en Michael. De solo in dit nummer was een poging van Eddie om te klinken als John McLaughlin.
De Japanse persing van Van Halen
De ontvangst
Nadat het album Van Halen op 10 februari was verschenen zou Van halen 169 weken lang in de Amerikaanse hitlijsten vertoeven. Op 11 maart 1978 zou de plaat op #19 pieken in de Amerikaanse hitlijsten terwijl in Groot-Brittannië de 34e plaats in de charts werd gehaald. Alleen in Amerika werden al 10,3 miljoen exemplaren van het debuutalbum verkocht.
Met hun titelloze debuutalbum maakte Van Halen een droomstart en begon aan een muzikaal avontuur waarin nog vele mooie albums zouden volgen, waarvan wereldwijd meer dan 75 miljoen exemplaren over de toonbank gingen.
