'Onbekend land bekostigt nieuw Somalisch leger'
In Somalië wordt momenteel een goed uitgerust leger opgeleid, dat wordt betaald door een onbekend islamitisch land. Het ruim duizend man tellende leger zou vooral zijn bedoeld om piraten te bestrijden, maar zou ook ingezet kunnen worden tegen islamitische rebellen. De eerste 150 rekruten hebben hun dertien weken durende opleiding deze week afgerond in Puntland, een semi-autonoom gebied in het noorden van het land. In de hoofdstad Mogadishu wordt bovendien een presidentiële garde gevormd. Dat heeft het persbureau Associated Press vastgesteld aan de hand van interviews met drie ingewijden.
Welk land het leger financiert en met welk doel precies is niet duidelijk. De Amerikaanse ex-diplomaat Pierre Prosper, die onder president George W. Bush reizend ambassadeur voor oorlogsmisdaden was, zei tegen AP dat hij door een islamitisch land wordt betaald om de Somalische regering van juridisch advies te dienen, vooral met betrekking tot veiligheid, transparantie en corruptiebestrijding. Hij wordt volgens hem betaald met geld uit een zogenoemd zakatfonds, waarin moslims elk jaar verplicht geld storten. Ook het nieuwe Somalische legerkorps zou met geld uit dit fonds worden bekostigd.
Somalië heeft sinds 1991 geen goed functionerende regering meer en wordt beheerst door krijgsheren, islamitische rebellengroepen, een achtduizend man sterk vredesleger van de Afrikaanse Unie en regeringstroepen plus daaraan verbonden groepen. Dat er nu ook nog een onbekende donor met veel geld op het toneel is verschenen is zorgwekkend, zegt E.J. Hogendoorn, die als analist van de Internationale Crisisgroep is gestationeerd in Nairobi.
"We weten niet of deze onbekende entiteit opereert in het belang van Somalië of in het belang van zichzelf", zegt hij. "Als het een bedrijf is, dan moet er sprake zijn van een tegenprestatie in de vorm van (olie- en gas-, red.) concessies. Als het een regering is, dan wil ze de machtsbalans veranderen."
Mohamed Farole, zoon van de president van Puntland, zei tegen AP dat het nieuwe korps zal worden ingezet om in de bergen van het Galgala op piraten te jagen. De bergketen ligt tweehonderd kilometer ten noorden van de dichtstbijzijnde ankerplaats van piraten, maar herbergt een door Mohamed Said Atom geleide moslimmilitie die dit jaar een aantal keer in botsing is gekomen met regeringstroepen. De Verenigde Naties beschuldigden Atom er in maart van wapens uit Jemen te importeren en wapenzendingen uit Eritrea door te spelen naar Al-Shabab in het zuiden van Somalië. Farole benadrukt dat het nieuwe leger is bedoeld om piraten te bestrijden, maar zegt ook te hopen dat grotere veiligheid investeerders naar Puntland zal trekken.
"Olieontginning is niet mogelijk als het niet veilig is. Je moet de piraten en Al-Shabab uitschakelen", zegt Farole, die als tussenpersoon fungeert tussen de regering van Puntland en journalisten en diplomaten.
Aangenomen wordt dat Puntland rijk is aan olie en gas, maar hoe groot de voorraden zijn is onduidelijk. Ten zuiden van de bergen is een begin gemaakt met de opsporing van energie. Farole wil niet zeggen of zijn vader, Abdirahman Mohamed Farole, hoopt met behulp van het nieuwe leger het machtsvacuüm in Somalië te kunnen opvullen. Wel zegt hij dat er sinds zijn vader president is veel piraten uit Puntland zijn verjaagd. Ook heeft zijn vader ervoor gezorgd dat soldaten geregeld betaald krijgen, aldus Farole. Bij de centrale overheid heerst volgens hem te veel chaos en corruptie om hiervoor te zorgen.
Michael Shanklin, die twintig jaar voor de CIA in Mogadishu werkte, zegt door het onbekende donorland te zijn aangesteld als veiligheidsadviseur en contactpersoon voor de Somalische regering. Prosper heeft er naar zijn zeggen bij het land, dat erop staat dat zijn identiteit geheim blijft, op aangedrongen meer openheid te betrachten.
Het nieuwe legerkorps wordt volgens Farole uitgerust met 120 nieuwe pickuptrucks, vier pantserwagens en zes vliegtuigjes voor kustpatrouilles. Geen enkele andere gewapende groep in Somalië, ook het regeringsleger en het AU-korps niet, bezit vliegtoestellen. Volgens Prosper wordt het leger opgeleid door het in Uganda gevestigde beveiligingsbedrijf Saracen International. Saracen-directeur Bill Pelser ontkent dit.
Volgens twee in Nairobi gevestigde beveiligingsanalisten heeft het donorland tot nu toe ongeveer tien miljard dollar uitgegeven aan uitrusting, lonen en andere kosten. Een bron bij de Verenigde Naties zegt dat in het geheim wordt onderzocht of de uitrusting van een nieuw legerkorps in strijd is met een wapenembargo. Het embargo verbiedt de import van wapens, militaire uitrusting en steun aan welke gewapende groep in Somalië dan ook zonder toestemming van de VN-sanctiecommissie. Een uitzondering wordt gemaakt voor operaties ter bestrijding van piraterij, maar ook daarvoor is toestemming nodig van de Veiligheidsraad.
'Onbekend land bekostigt nieuw Somalisch leger' (Foto: Novum)
