'Overleden geleerde was antraxmoordenaar'

Een Amerikaanse geleerde die vorige week zelfmoord pleegde heeft volgens de Amerikaanse autoriteiten de antraxbrieven verstuurd waardoor in de periode na de aanslagen van 11 september 2001 vijf mensen overleden en zeventien ziek werden.

Bruce Ivins, een wetenschapper in dienst van defensie, pleegde vrijdag zelfmoord toen de politie op het punt stond hem te arresteren. De FBI gaf woensdag een grote hoeveelheid onderzoeksgegevens vrij waaruit volgens de dienst blijkt dat Ivins in zijn eentje opereerde. Zo zou hij als enige hebben beschikt over de zeer pure vorm van antrax die bij de aanslagen werd gebruikt en die herkenbaar is aan bepaalde genetische mutaties. De onderzoekers zeggen ook de enveloppen waarin de poederbrieven werden verstuurd naar zijn laboratorium te hebben kunnen traceren.

"We betreuren het dat we niet in de gelegenheid zullen zijn om het bewijs aan een jury te presenteren", zei officier van justitie Jeffrey Taylor op een persconferentie.

Uit het bewijsmateriaal blijkt dat Ivins vervalste antraxmonsters naar de FBI stuurde, probeerde collega's verdacht te maken en niet kon of wilde verklaren waarom hij ten tijde van de aanslagen vaak tot 's avonds laat in zijn laboratorium was gebleven. Een ander verdacht gegeven is dat hij zich begin september 2001, enkele weken voordat de eerste antraxbrief op de post ging, had laten vaccineren tegen antrax en gele koorts. Verder waren er inhoudelijke overeenkomsten aan te wijzen in e-mails die hij vlak voor de aanslagen verstuurde en de boodschappen in de poederbrieven. Hij stuurde de brieven naar personeel op Capitol Hill en nieuwsmakers in New York en Florida.

In de verslagen van het onderzoek worden twee motieven aangestipt voor Ivins gedrag. In het ene geval zou de briljante geleerde beoogd hebben aandacht te trekken voor een vaccin dat hij had helpen ontwikkelen en in het andere zou hij het als katholieke antiabortusactivist begrepen hebben gehad op twee katholieke parlementsleden die er een liberaler standpunt op nahielden.

Uit de documenten komt in elk geval het beeld naar voren van een zeer getroebleerd persoon met een gespleten persoonlijkheid. Volgens een van de documenten had hij tegen een medewerker gezegd dat hij soms ongelooflijk paranoïde ideeën en waanvoorstellingen had en bang was zichzelf niet in de hand te kunnen houden.

Een medewerkster van een bureau waar Ivins onder behandeling was onthulde vorige week dat ze zo bezorgd was over zijn gedrag dat ze de rechter had gevraagd hem te verbieden bij haar in de buurt te komen.

Terwijl de FBI woensdag de nabestaanden van de antraxslachtoffers op de hoogte stelde van de resultaten van het onderzoek en het voornemen van de FBI de zaak te sluiten, werd een herdenkingsdienst voor Ivins gehouden bij USAMRIID in Fort Detrick, de geheime overheidsinstelling waar hij de laatste achttien jaar werkte.

Het instituut houdt zich bezig met verdediging tegen biologische wapens. Ivins was mede-auteur van verschillende wetenschappelijke artikelen over antrax en ontving in 2003 de hoogste eer voor burgerpersoneel van het Amerikaanse ministerie van defensie voor zijn hulp bij het produceren van een vaccin tegen de dodelijke bacterie.