2e klas: "BAGDAD BRANDT"

basisschoolcolumns / top 40:2002 / 2003
Brugklas: best wel dikke tieten

2002-2003

De tweede klas betekende qua school, vrij simpel, gymnasium. Ik kwam terecht in een klas met de slimmere helft van de leerlingen die vwo hadden gehaald, en mocht zes uur per week aan Latijn en Grieks gaan besteden. Ook kwam ik in de klas met een aantal gozers die gedurende het jaar langzaamaan mijn vrienden werden. In een later deel van de serie zullen zij zeker ten sprake komen. Voor de outsiders: Latijn is niet zo moeilijk. Vrijwel alle Romaanse talen (en dankzij de slag bij Hastings ook het Engels) stammen af van het Latijn, en de grammatica is, hoewel iets ingewikkelder, in grote lijnen hetzelfde te noemen. Grieks is een heel ander verhaal. Meteen de eerste les legde de leraar, een gemoedelijke vent uit Limburg, huiswerk op: het Griekse alfabet leren.

Thuisgekomen pakte ik mijn boek erbij, en begon ik. Alpha-bèta-gamma-delta – net zo lang opdreunen tot ik er moe van werd. Zoals in elk schooljaar probeerde ik mezelf er aan het begin van het jaar toe te zetten, al het huiswerk te maken en altijd netjes 'bij' te zijn; zoals elk jaar was ook deze drang tot presteren al na een half uurtje weg. De volgende dag kwam ik met een halfslachtig geleerd alfabet in mijn hoofd de les in, en meteen was het raak: een onverwachte SO. De eerste tien letters wist ik nog wel, maar achterin was het een rommeltje. We moesten elkaars blaadjes nakijken, met één fout per punt; ik had mijn eerste 1 te pakken. Met Grieks werd het nooit meer wat, en toen we in de derde klas de mogelijkheid kregen het vak te schrappen, deed ik dat meteen.

Mijn ouders sloten ADSL af bij Planet, we kregen een nieuwe Dell-computer, ik kocht Call of Duty,  downloadde Kazaa, kocht van mijn eerste krantengeld eveneens Vice City en een PS2, niet snel daarna een Philips 20 GB Jukebox (een enorm zwaar, bakelieten ding, dat ik nog steeds in gebruik heb) en begon een grootschalige mp3-verzameling aan te leggen. Vanaf maart 2003 heb ik alles bewaard, hetgeen opgehoopt is tot een vrij onoverzichtelijke berg van honderden gigabytes muziek - stichting Brein, leest u mee? Ik begon, zoals ik vorige week onder het Lilo & Stitch-filmpje zei, ook muziek 'van vroeger' te waarderen, en downloadde me suf aan top 40-muziek van de jaren vijftig tot nu. Ik keek bijna elke dag wel TMF, en luisterde veel Radio 2 omdat mijn ouders dat altijd op hebben staan. Ik had altijd wel ergens een pen om leuke nummers op te schrijven, maar meestal geen papier, met als gevolg dat de rug van mijn hand vaak volledig beschreven stond met notities. UNDERDOG PROJECT SUMMER JAM / HOLLY VALANCE KISS KISS / DO. GESCH LEREN H1 - ik ben te chaotisch voor een agenda.

Ondertussen draaide de wereld door, letterlijk en figuurlijk. Hoewel we nu al wel gewend zijn aan de schreeuwerige berichten over terreur, broeikaseffect en oorlog, was dat destijds nog grotendeels een noviteit. 'Pas' sinds 11 september 2001 werden we overspoeld met gruwelijkemondiale dreigingen, en precies vanaf die periode begon ik me te interesseren in het nieuws. Wij waren destijds geabonneerd op twee kranten, de Amersfoortse Courant en de Telegraaf (laatstgenoemde gelukkig inmiddels niet meer). Steeds als er iets belangwekkends gebeurde in het nieuws, bewaarde ik de krant waarin het nieuws werd vermeld. Ik dacht destijds dat dat leuk zou zijn 'voor in de toekomst'; pas vandaag zocht ik op zolder de stapel kranten van destijds weer op, en ik kan mezelf geen ongelijk geven. Zo heb ik alle kranten van de week na 11 september ("OORLOG IN VS!", "KOK: ONS LAND MEE IN OORLOG TEGEN TERREUR"), een schreeuwerige "CLAUS OVERLEDEN"-voorpagina, de eerste jaarlijkse herdenking van 11 september ("TRANEN OP GROUND ZERO"), de vervolging van Volkert van der G. en de dreigende krantenkoppen over het gevaar dat Irak heette ("WERELD TELT AF, OORLOG ELK MOMENT").

Ik wist van alles over Irak, maar dat had te maken met mijn opvoeding. Ik wist dat de Soemeriërs bijna tienduizend jaar geleden de eerste civilisatie opbouwden op de oevers van de Tigris, dat de joden (Abraham kwam uit Ur, en dat lag weer in het huidige Irak) ervandaan komen, ik kende magnifieke verhalen over Babylon, de Grote Stad, maar over het huidige staatje wist ik heel weinig. Ik geloofde dan ook alles wat er in het nieuws stond: de krant zag ik als heilig, de Amerikanen onfeilbaar, Saddam en Osama als het uit te roeien kwaad. Vanaf de eerste geruchten van de naderende aanval op Irak, begin maart 2003, tot het omverhalen van het standbeeld van Saddam begin april, bewaarde ik alle kranten. Feitelijk is met de oorlog in Irak mijn verlangen om ooit in de landelijke media terecht te komen geboren.

BAGDAD BRANDT – De Telegraaf, 22 maart 2003
Een regen van zware precisiebommen en honderden kruisraketten, daalde gisteravond op de Iraakse hoofdstad neer. Ook in de noordelijke steden Mosoel en Kirkoek klonken zware explosies.

Zoals de geschiedenis haar oorlogen had gehad, zo was dit de mijne. Wollt Ihr den totalen Krieg? Ik wel! Ik zat een maand lang aan CNN gekluisterd, las álle berichtgevingen, keek elk journaal en zocht op het internet achtergrondinformatie. Ik verzamelde meteen op de eerste dag van de inval, die bij de zee in het zuidoosten van Irak begon, alles wat ik kon vinden in ons huis aan kaarten; op basis van een Grote Bosatlas, een plaatje in de krant, een oude National Geographic en de Times World Atlas tekende ik op een groot raster van acht aan elkaar geplakte A4'tjes de kaart van Irak, inclusief alle buurlanden, grote steden, rivieren en snelwegen. De kaart lag een maand lang uitgevouwen op mijn bureau, met eromheen opengeslagen kranten, uitgeprinte nieuwsberichten en notities van CNN. Ik kocht fineliners en viltstiften en haalde potloden uit de doos met basisschoolrommel. Elke troepenbeweging, elk genoemd aantal doden, elke veldslag en elk bombardement gaf ik aan, met een scala aan kleuren en vorderingslijntjes.  

Ik zeg altijd (en hoewel mensen altijd 'ik zeg altijd' zeggen voordat ze iets zeggen wat ze helemaal niet altijd zeggen, zeg ik altijd) "als ik één beroep had mogen kiezen, dan was dat cartograaf geweest." Hoewel ik ook schrijver, piloot, dictator, dominee, de antichrist en brandweerman heb willen worden, is cartograaf één van de beroepen die momenteel zielloos ten onder gaat door de opkomst van computers, en die ik daarom misschien nog wel meer ambieer als alle andere; ik heb altijd een fascinatie gehad voor atlassen, en heb op een enkele editie na álle Grote Bosatlassen van 1925 tot nu bij elkaar gespaard. Enkele jaren na mijn Irak-kaart zou ik glimlachend in een antiquariaat staan met een Bosatlas uit 1939 in mijn handen; iemand had op de kaarten van Frankrijk en Duitsland op eenzelfde manier als ik dat had gedaan, de Amerikaanse vorderingen tijdens WO2 aangegeven met potlood en rode vulpen. Al snel na de invasie begonnen 'linkse kranten' te schrijven over de werkelijke reden van de oorlog: geld, macht, olie. Grote protesten hielpen niet; de regering steunde Amerika vrijwel onvoorwaardelijk. In de derde klas zou mijn wereldbeeld nuchterder worden, begon ik zelf na te denken, en brokkelde de heldenstatus van de VS langzaam af.

Een echt einde heb ik niet aan deze column, net zoals er tot op heden niet echt een einde is gekomen aan het Irak-conflict; graag zou ik daarom eindigen met onderstaande column van PvdA'er Marcel van Dam. Niet omdat ik dat nou zo'n sympathieke vent vind,  maar omdat het stuk vijfenhalf jaar na dato haast woord voor woord bewaarheid is geworden; retrospectief profetieën uit beschimmelde columns trekken is natuurlijk geen kunst, maar apart is de overeenkomst met tegenwoordig wel te noemen.

quote:

Er komen meer oorlogen*

Ik ben niet bang voor een Derde Wereldoorlog of een atoomoorlog. Ik denk wel dat door deze oorlog het internationaal terrorisme zal toenemen. In Nederland zullen we daar niet veel van merken. Als je probeert je in te leven in mensen die dat soort dingen doen, dan zullen ze Nederland niet snel als doelwit kiezen, maar vooral Amerika en Engeland.
Mijn grootste angst is de nieuwe veiligheid. Er is een nieuw soort imperialisme geboren. Amerika zegt in feite: 'Wij zijn niet alleen sterker, maar ook beter en daarom hebben wij het recht om overal waar het ons uitkomt onze wil op te leggen.' Ik maak me weinig zorgen om de moraliteit van landen als Rusland en China in dit soort zaken, maar het verzet van dergelijke landen wordt mede ingegeven door de afkeer van dat nieuwe imperialisme. Het zal ongetwijfeld leiden tot meer oorlogen. Kosovo is ook al buiten de Veiligheidsraad om gegaan.
Maar dat wordt nu gebruikt als rechtvaardiging in plaats van als een fout die we niet meer mogen maken. Het is lariekoek om te beweren dat dit een preventieve oorlog is. Irak kan helemaal niets en is totaal geen bedreiging voor Amerika. Maar de Amerikaanse houding zal er wel toe leiden dat talloze regionale conflicten op deze manier zullen worden beslist, want er is geen middel meer om landen tot de orde te roepen. En dan zijn we terug in de jungle van vóór de Tweede Wereldoorlog.
Het internationale veiligheidssysteem wordt opgeblazen en daardoor zal de haat, de verwijdering tussen het Westen en de rest van de wereld alleen maar groeien. Die haal je ook binnen in je eigen land: Frankrijk met zijn miljoenen moslims, maar Nederland zeker ook. We zullen er met z'n allen alleen maar slechter op worden. Niet dat ik denk aan enorme rellen of aanslagen, maar ik vrees een steeds verdere verwijdering tussen diverse bevolkingsgroepen.
In dit soort tijden gedijt ook altijd het fundamentalisme, want een aantal mensen zal het gevoel hebben dat dit ook een vorm van een godsdienstoorlog is. Die groepen drijf je in de armen van types als Bin Laden. Dat haal je binnen, ook al geloof ik niet dat in Nederland dit soort bewegingen massale aanhang krijgen.
In Nederland, en meer algemeen in het rijke Westen, zal de oorlog ons vooral economisch raken.
Deze oorlog kost Amerika zo'n honderd miljard euro, nog los van de kosten voor de wederopbouw. Het vertrouwen in de Amerikaanse economie, welvaart en de dollar zou hierdoor wel eens kunnen verdwijnen. En dan krijgen we een economische crisis zonder weerga.

and now for something completely different: fountains of wayne – stacey's mom (heeft nooit op 1 gestaan, maar was wel 1 van de eerste clipjes die ik ooit downloadde )