Het Zondagse Orakel - Kanker als modeverschijnsel

Deze week wil ik er slechts één column uitlichten. In de eerste plaats omdat er weinig discussie onder verscheen, terwijl ik het toch een verdomd belangrijk onderwerp vind. Maar stiekem ook omdat ik Angelique (Pluijgers) vorige week helemaal ben vergeten te noemen in mijn eerbetoon aan de damescolumnisten.

Pluijgers - Open brief aan minister Schippers
Het PGB is altijd al een lastig onderwerp geweest. Misschien wel omdat het net zo veel voor- als nadelen heeft.

Het bestaat eigenlijk pas tien jaar maar is voor velen bijna een vanzelfsprekendheid geworden. Feitelijk was het meer een maatregel om andere bezuinigingen op te vangen. In een verder verleden had je één grote pot met zorggeld, waar alle hulpverlening uit werd betaald. Dit was hooguit verdeeld tussen “gewone” medische zorg en bijzondere hulp vanuit het AWBZ. Nog voor de privatisering van de ziektekostenverzekering werd er al steeds meer uit de pot AWBZ geschrapt en werd het PGB een middel om dat enigszins op te vangen.

De vrijblijvendheid van het PGB heeft voor veel misbruik gezorgd. Mede omdat er ook steeds meer ouders waren, die liever een stickertje op hun kroost lieten plakken, dan de bekende schop onder de reet van hetzelfde kroost te geven. Als de psycholoog ADD, ADHD of PDD-NOS op een briefje schreef, had men meteen toegang tot een pot geld, waar alle hobby’s en clubactiviteiten van kindlief van kon worden betaald. Natuurlijk lokt dit misbruik uit!
Het was tamelijk naïef om te denken dat dit niet zou gebeuren.

Een groot voordeel van het PGB? Zorg op maat. Niemand weet beter wat goed is voor een kind dan de ouders. Niemand weet beter wat goed voor hem of haar is, dan de chronisch zieke zelf. En met een duidelijke beperking aan het budget, kan er ook niets vreselijk uit de klauwen lopen. In die context is er in het verleden veel meer geld over de balk gegooid, omdat hulpverleners eerst hele series aan behandelingen uit moesten proberen, voordat eindelijk eens iets werd gevonden, dat wel werkte.

Nu de situatie van Angelique. Zij geeft zeer helder de noodzaak van de hulp voor haar dochters weer. Door de keiharde bezuiniging, wordt deze hulp bijna onmogelijk. Voor hulp bij de GGZ komen ze op wachtlijsten van letterlijk een jaar of meer te staan. Zonder goede begeleiding en coaching, vallen deze kinderen gegarandeerd buiten de boot. De toekomst betekent dan ofwel een levenslange achterstand of zeer hoge kosten door een levenslange behandeling bij de GGZ.
Is dat wat we als samenleving willen?

O ja. Het begrip “modeverschijnsel”. Ik heb daar heel veel moeite mee.
Er bestaan tegenwoordig ontelbaar veel behandelingen, waar men tweehonderd jaar terug nooit van had gehoord. Waarom? Omdat de medische wetenschap niet stilstaat en steeds weer nieuwe verklaringen voor aandoeningen worden gevonden en van daaruit ook nieuwe behandelingen worden ontwikkeld. En waar de eerste patiënt die een nieuw hart kreeg, na achttien dagen al overleed, is de levensverwachting nu zo’n vijftien jaar.
Een groot aantal psychische aandoeningen zijn pas de laatste decennia in beeld gebracht. De diagnosestelling en behandeling hebben zich moeten ontwikkelen en staan inmiddels op een veel hoger plan. Logisch dat er inmiddels veel meer mensen van de behandelingen gebruik maken. En door de ontwikkeling van de kennis, is het ondertussen steeds lastiger, om onterecht de diagnose ADHD of iets dergelijks te krijgen.
Binnen de “logica” van het kabinet zou je diabetes ook wel als modeziekte kunnen zien en insuline maar gewoon uit de zorg kunnen bezuinigen.

De beste manier om te bezuinigen op de zorg en het voorkomen van nog hogere ziektekosten, is het volledig afschaffen van medisch onderzoek. Als we geen nieuwe behandelingen vinden, komen er ook geen kosten meer bij.
Een volgende stap zou zijn om alle behandelingen, waar (te) veel gebruik van wordt gemaakt, als modeverschijnsel te bestempelen. Chemotherapie is tenslotte ook maar gewoon een dure (linkse?) hobby.