MTV, like, sloeries, like, you know?
Wie in 1981 MTV aanzette, zag een zender die zich volledig had toegespitst op de naam die het mee had gekregen – muziektelevisie. Met de eerste clip (“Video Killed the Radio Star”) werd het startsein gegeven voor nu alweer bijna drie decennia muziek op tv. Een generatie groeide op met Beavis and Butthead. Zenders als TMF, The Box en VH1 volgden. Vanaf Big Brother was het hek van de dam en werd er in steeds mindere mate aandacht besteed aan populaire muziek. Nu, 28 jaar na het oprichten van de zender, kom je hooguit nog sporadisch een clipje tegen, meestal ergens in de nachtelijke uren. De rest van de tijd wordt opgevuld met zogeheten reality-tv. MTV ontwikkelde zich van muziekzender tot spreekbuis van de Amerikaanse jongerencultuur.
In Room Raiders – of, de vernieuwde versie, Room Raiders 2.0 – moet een meestal niet onaardig uitziend man- of vrouwspersoon drie slaapkamers van potentieel datemateriaal doorzoeken op positieve en negatieve aspecten. Dit is natuurlijk consumentisme ten top: niet beoordelen op hobby's of persoonlijkheid, maar puur op de spullen die men in een slaapkamer heeft vergaard mensen al dan niet afwijzen. De slaapkamers zijn hierbij volledig inwisselbaar, net als de tieners.
“Oh my God, you've got, like, loads of music, I love music.”
“Why is there so much dust on your tv? You're dirty, that's such a turnoff.”
“Are these baggy pants?! You must be, like, so fat. I hate fat people.”
De opmerkingen stuk voor stuk even origineel als het programma zelf. De reacties zo geknipt en geplakt dat er geen twijfel mogelijk is dat vrijwel alles ingestudeerd is – meer een acteerprogramma dan reality-tv. De dommige tienersletjes willen dommige tienerjongens met dommige interesses, maken uitermate stupide opmerkingen over vaak hele gewone dingen en pakken bij het minste of geringste hun spy kit erbij, om bijvoorbeeld met een tang een onderbroek van de grond te plukken. Awww, gross! Like, gross! Na drie kamers aan een grondige inspectie onderworpen te hebben komen de volslagen triviale oordelen. I really liked the fact you listen to music, 'cuz I like music too, but the dirty underwear, like, scares me.
Niet veel beter is een programma als Super Sweet Sixteen, waar tot op het bot verwende vijftienjarige meisjes elkaar proberen te overtreffen in decadentie bij het vieren van hun zestiende verjaardag. Een enorm feest met honderden gasten, het mag tienduizenden dollars kosten en altijd wordt er gejankt als die-en-die jongen opeens met die-en-die staat te zoenen of zus-en-zo een verkeerde opmerking over kleding maakt. Na geruststelling wordt er meestal ook nog gezeken als de spiksplinternieuwe BMW die voor komt rijden in de verkeerde kleur is afgeleverd. I only wanted, like, one thing and you screwed it up, dad. I fucking hate you!
Money can't buy one love. Apparently.
Plaatsvervangende schaamte krijg je ervan. Het idioot oppervlakkige materialisme dat in voorgenoemde programma's hoogtij viert lijkt gemeengoed op MTV te zijn geworden. In Pimp My Ride spuiten ghettonegers een oude auto in een nieuw kleurtje en monteren ze er zoveel mogelijk flatscreen-schermen in. Het praatje voor- en achteraf is ook daar altijd hetzelfde. De tieners geven aan dat ze in hun oude barrel niet serieus genomen worden. Achteraf zeggen ze dat hun eigenwaarde enorm is gestegen nu ze op zestien schermen tegelijk Sex and the City kunnen kijken.
The Hills draait om tieners die in de heuvels van Hollywood zo dramatisch ver van de werkelijkheid verwijderd zijn, dat ze hun eigen belachelijkheid niet eens meer door hebben. Al deze programma's zijn slechts symptomen die wijzen op de angstaanjagende ontwikkeling van de hedendaagse jongerencultuur. Vorige week zei ik al dat we een generatie zijn zonder idealen om voor te vechten. De door MTV al jaren gepropageerde 'cultuur', al noem ik het eerder opgelegde behavioristische propaganda, schept een beeld van Amerikaanse jongeren dat helaas keer op keer bevestigd wordt zodra je de zender opzet.
Identiteit wordt gehaald uit spullen. Zoveel mogelijk spullen. Groot huis, grote kamer, grote auto, groot feest. Daarnaast wordt elke kop boven het maaiveld genadeloos afgehakt. Elke tiener dient gelijk aan alle andere te zijn qua interesses, minstens twee keer per zin het woord like te gebruiken en een algehele uitstraling van cynische desinteresse en domheid tentoonspreiden. Het Amerikaanse onderwijs, met feitelijk maar één niveau, is hier medeschuldig aan. Rusland op een wereldkaart aanwijzen of vertellen wanneer de eerste wereldoorlog plaatsvond kunnen ze allang niet meer, maar ze kunnen wel tot in detail specificeren welke mobiel ze dankzij de reclame denken te willen hebben of hoe de aan- of afwezigheid van stof op een tv iets zegt over toekomstige partners.
Het is een mij volslagen vreemde cultuur, die opgelegde MTV-norm. Ik vrees voor de toekomst, en niet alleen die van de VS, als ik zie hoe uitermate oppervlakkig en decadent de gemiddelde wereldburger wordt. Niet alleen de tieners, hoor. Geluk wordt in deze maatschappij al decennia gemeten in bezit – het heet niet voor niks kapitaal-isme. MTV is hierin slechts een verlengde van het totaalbeeld dat we als Westerse maatschappij nastrevenswaardig achten – één waarbij het vergaren van spullen en het niet anders zijn dan alle andere schaapjes het hoogste doel is en waarin afwijken van de standaard wantrouwig wordt geminacht.
Ik zeg het niet graag, maar als ik weer eens met MTV wordt geconfronteerd – bijvoorbeeld dit weekend met de Room Raiders 2.0 Weekend Break – borrelen er beelden in me op waarbij degenen wiens kamer gewogen en te licht bevonden zijn, na de eliminatie voor een vuurpeloton moeten verschijnen. Room number three? You're out. RATATATATA. Goodbye! Een Sweet Sixteen waar niemand op het feestje komt en het verwende sletje zelfmoord pleegt voor de camera. Like, oh my God, like, like. Het zou de kwaliteit van de tv goed doen, want nog laag-bij-de-grondser dan wat het al is kan haast niet. Of wel? Ik vrees Room Raiders 3.0.
Miss Teen USA 2007-verkiezing; Miss South Carolina
