Videoboodschap uit het graf
Het was stil in de kamer.
"Nu begrijpen jullie ook meteen de naamkaartjes en waarom jullie op vaste plaatsen moesten zitten. Je moet ook overal rekening mee houden als je dood bent."
Tillie hield niet van dode mensen. En zeker niet van dit soort situaties. Het openen van een testament was al erg genoeg. Het werd nog erger als de overledene het via een videoboodschap deed. De mannen hadden nergens last van gehad. Die maakten vooral grapjes vooraf toen bekend werd dat oom Harm hen via een video wilde toespreken. Die begonnen meteen over de film Brewster's Millions. 'Greetings from the grave Brewster.' Het was best een vrolijke boel, de ochtend voor deze bijeenkomst. Ook al was de aanleiding triest. Nu was oom Harm al in mei overleden, dus de pijn van het verlies was al verminderd. Toch vond Tillie het niet prettig om de kamer in te lopen en aan de ronde tafel te gaan zitten met het beeldscherm erop. Toen het beeldscherm met een trilling aanging en het gezicht van oom Harm verscheen liep er een rilling over haar rug. Ze keek opzij naar haar schoonzus Annie die het ook koud leek te hebben.
De mannen waren ook stil geworden toen ze de kamer instapten. Ze leken gelukkig te beseffen dat ze dit respectvol moesten behandelen. Toen oom Harm hun toesprak, voelde het alsof hij daar echt zat. Ze wilde hem niet aankijken maar kwam er niet onderuit. Haar blik werd naar het scherm getrokken. Ze keek mee de kring rond terwijl oom Harm de namen opnoemde. Inderdaad, nu begreep ze die naambordjes. Ze had de volgorde al raar gevonden. Waarom moest ze uitgerekend naast Richard zitten? Haar zoon Alexander kon er helaas niet bij zijn. Hij was vanmorgen vroeg vertrokken voor dringende zaken die echt niet konden wachten. Uitgerekend op deze dag. Vaag in haar achterhoofd kwam het besef dat oom Harm hem ook niet opgenoemd had. Voor ze daar verder over na kon denken ging hij verder.
"Het is best wel moeilijk om jullie zo toe te spreken. Net zoals het voor jullie wel moeilijk zal zijn om mij aan te horen."
"Inderdaad", dacht Tillie.
"Vandaar dat het me maar het beste lijkt om maar direct ter zake te komen."
De mannen gingen rechter op zitten.
"Zoals jullie weten heb ik in mijn leven goede zaken gedaan. Daar hebben jullie ook regelmatig van geprofiteerd. Trouw kwamen jullie langs op mijn verjaardag of nodigden mij uit op feestdagen, of als jullie geld nodig hadden. Nooit was ik te beroerd om jullie geld te lenen. Lenen! Ik neem aan dat jullie de betekenis van dat woord wel kennen."
Allemaal keken ze beschaamd voor zich uit.
"Makkelijk toch, zo'n suikeroompje? En nu ben ik dood. Maar een lening moet terugbetaald worden."
Hij liet de woorden op hun inwerken. Terugbetalen. Hoe dan? Hij is dood. Allemaal hadden ze geld geleend. Zonder het van elkaar te weten. Ze hadden het idee hem terug te betalen. Maar ja, uitgeven was veel makkelijker dan sparen. En oom Harm had genoeg. Miljoenen. Ze kwamen toch ook altijd bij hem, of nodigden hem uit. Hij had het zelf gezegd. Annie voelde een koude rilling over haar rug gaan. Ze keek Tillie aan, zoekend naar hulp, maar die was met haar eigen gedachten bezig.
"Richard!" Zijn plotselinge stemverheffing deed hen allen opschrikken. "Om met jou te beginnen. Jij houdt niet alleen van lenen, jij houdt ook van een voorschot. Toch?"
Richard keek stil voor zich uit. Hij was inderdaad uitgegaan van een flinke erfenis en had alvast een mooie auto gekocht. Zijn neef Alexander had zijn auto geleend vandaag, omdat hij naar een klant moest in Duitsland en wel eens even wilde scheuren met die bak.
"Jullie zullen misschien wel denken dat dit een lugubere grap is. Een grap van Alexander misschien, die is er immers niet bij. Ik zie jullie denken, hoe weet hij dat? Zou ik hem gewoon niet uitgenodigd hebben? Ik hou ook wel van een grapje." Hij lachte.
Ze ademden opgelucht uit, enigszins gerustgesteld door zijn verklaring. "Tenslotte ben ik overleden en kan dus absoluut niet weten dat hij met jouw auto naar Duitsland is vertrokken, toch Richard?"
Iedereen hield de adem in.
"Welnu Richard. Ik kan je zeggen dat je niet meer in je mooie auto zal kunnen rijden. In Duitsland mag je dan wel harder rijden, je remweg is daardoor ook langer. Tegen jullie allemaal zou ik willen zeggen dat je volgende week woensdag maar vast vrij moet houden in je agenda. Je hebt nog tijd genoeg om je mooie kleren naar de stomerij te brengen."
Iedereen voelde zich koud worden.
"Dit kan nog steeds een grap van Alexander zijn", zei Richard. "Hij en oom Harm hebben beiden zo'n bizar gevoel voor humor."
Tillie zei niets. Haar zoon, dood? Ze keek met wijd opengesperde ogen naar Wim.
"Oh en Wim? Jij kunt iets minder bedroefd zijn", ging oom Harm verder. "Alexander is weliswaar de zoon van je vrouw Tillie, maar niet van jou."
Wim keek geschokt naar zijn vrouw.
"Richard, hoe voelt het om zowel je nieuwe auto als je zoon te verliezen?"
"Wat?!?!!!" Wim schoot overeind. "Hebben jullie ...."
"Wim, Wim", klonk de stem van oom Harm, "ga toch zitten."
Wim ging zitten en besefte toen pas dat het een dode op een beeldscherm was die dit tegen hem zei. Iedereen viel stil.
"Annie. Jij geeft toch altijd zo veel om andere mensen?"
Annie keek op. Ze was nog versuft van de dubbele mededeling dat haar neef dood zou gaan, en dat haar man vreemd was gegaan met haar schoonzus, en wist niet of ze dat nou moest geloven of niet.
"Welnu Annie, in het belang van die andere mensen, zou je volgende week niet met het openbaar vervoer willen reizen? Je zou toch geen onschuldige slachtoffers willen maken, toch?"
Verstijfd keek ze naar het scherm.
"Wim. Jij bent kraanmachinist. Voorzichtig jongen, dat is hoog hoor."
"Dit is een smerige grap van Alexander. Om wraak te nemen. Hij heeft dit vast geregeld en dus ook dat hij er niet bij zou zijn. Het zou me niets verbazen als de deur straks opengaat en hij lachend naar binnenkomt. Al raad ik hem dat niet aan." Richard keek woedend naar de deur, alsof deze inderdaad open zou zwaaien.
"Is het waar?", vroeg Annie zacht.
"Luister schat, dit is een..."
"Is het waar!", schreeuwde ze.
Richard zweeg. Tillie knikte. "Het zou kunnen", zei ze zacht.
"Jullie twijfelen waarschijnlijk nog steeds over mij. Wat moeten jullie nou geloven? Wat zouden jullie er van zeggen als ik vertel dat de Yankees de World Series bereikt hebben?"
"Lucky guess", zei Ewout zacht.
"Ewout! Over jou heb ik het nog niet gehad."
Ewout drukte het scherm uit. Het beeld van oom Harm verdween niet. Richard zijn mobiel ging af. In het display stond een nummer dat met 49 begon. Duitsland.