Rijksmuseum trots op aankoop zeldzaam fotoboek

Het is het eerste fotoboek ooit gemaakt en dan ook nog van de hand van 's werelds eerste vrouwelijke fotograaf. Het Rijksmuseum is apetrots op de aanwinst Photographs of British Algae van Anna Atkins, dat het museum voor 450.000 euro kon kopen van de New Yorkse kunstenares Michele Oka Doner.

Het zeer zeldzame boek uit 1843 is een bundeling van 307 blauw getinte afbeeldingen, die bedoeld waren als illustratie van een handboek over Britse wieren van William Harvey. Conservator fotografie van het Rijksmuseum Hans Rooseboom noemt de platen "van een onbegrijpelijke schoonheid" en spreekt van "buitengewoon zeldzaam werk, op het kruispunt van wetenschap en kunst, uit een tijd dat foto's nog niet als kunst werden gezien maar vooral als nuttig gebruiksmiddel".

Voor het met de hand vervaardigen van haar fotogrammen (foto's zonder camera) van Britse wieren, hanteerde Atkins het blauwdrukprocedé, dat haar was uitgelegd door John Herschel. Hij was de bedenker van de cyanotypie ofwel blauwdrukfoto. Atkins legde gedroogd wier op een papier met lichtgevoelige ijzerzouten en stelde dat zo'n tien minuten bloot aan de zon. Daarna werd het papier gespoeld met water. Het onbelichte deel, het wier in dit geval, bleef wit, de rest van het papier kreeg de typische kleur (Pruisisch) blauw.

Van Atkins' fotoboek zijn rond de twintig exemplaren bekend, die allemaal anders zijn omdat elke plaat handmatig is gemaakt. Het Rijks kon de aankoop van zijn exemplaar bekostigen door bijdragen van de BankGiroLoterij, de rijke mecenasfamilie Cordia en het Paul Huf Fonds. Het boek en een wand met afbeeldingen in facsimile zijn vanaf 17 juni te zien op de tentoonstelling 'New Realities. Fotografie in de 19de Eeuw'.

Rijksmuseum trots op aankoop zeldzaam fotoboek
Rijksmuseum trots op aankoop zeldzaam fotoboek (Foto: ANP)