'Verkeersles beter vanuit zadel dan in schoolbank'
Verkeerslessen bereiden scholieren niet goed voor op de situaties die al fietsend tegen kunnen komen. Ze moeten juist in de praktijk oefenen om zich hier op voor te bereiden, concludeert gedragswetenschapper Divera Twisk in een promotieonderzoek aan de Universiteit Maastricht.
Onder kinderen tussen de 10 en 17 jaar vallen relatief veel verkeersdoden. Dat komt vooral doordat kinderen in deze leeftijdsgroep voor het eerst zelf met een fiets de weg opgaan.
Kinderen worden steeds vaker met de auto naar de basisschool gebracht. Hierdoor doen ze geen fietservaring op en worden ze eigenlijk in het diepe gegooid als ze opeens naar de middelbare school moeten fietsen, concludeerden onderzoekers al eerder. De vraag is of praktijklessen de oplossing zijn als ouders er ook voor kunnen kiezen hun kroost op de basisschool al de fiets te laten pakken.
Er bestaan verschillende lesmethodes om kinderen klaar te stomen voor het verkeer, maar geen van deze methodes blijkt erg effectief, concludeert Twisk. Zij onderzocht onder meer hoeveel kinderen weten van het gevaar van de 'dode hoek' van vrachtwagenchauffeurs.
Voordat kinderen hier les over kregen, kon 42 procent in een geschetst basisscenario alle drie de dode hoeken aanwijzen. Ruim een kwart maakte de juiste keuze in een simpele verkeerssituatie en slechts vijf procent koos goed bij een ingewikkelde situatie.
Na het volgens van een programma dat was gericht op het vergroten van hun verkeersinzicht kon een hoger percentage de dode hoeken aanwijzen. Dat had echter geen effect in de verkeerssituaties waar ze in werden gestuurd. Een even hoog percentage bleef verkeerde keuzes maken. Een lesprogramma waarbij kinderen vooral op gevaren worden gewezen, had in dit geval helemaal geen effect.
Ook bekeek Twisk de effecten van vijf korte lesprogramma's die zijn gericht op veilig verkeersgedrag. Twee programma's hadden geen effect en drie andere bleken een licht effect te hebben. Afhankelijk van het programma verbeterde drie tot twintig procent van de jongeren zijn gedrag.
Kennis alleen werkt niet, concludeert Twisk. Als een jongere gevaarlijke situaties leert herkennen, betekent dat niet meteen dat hij ook veiligere keuzes maakt op straat. "Onervarenheid speelt een grote rol. Educatieprogramma's moeten zich daarom meer richten op oefenen in de praktijk."
