Afrikaanse Unie ziet militaire rol voor Ethiopië in Somalië

De Afrikaanse Unie en het Keniaanse leger overwegen met Ethiopische troepen een derde front te openen tegen strijders van de extremistische beweging Al-Shabab in Somalië. Dat hebben woordvoerders van beide organisaties gezegd. Ethiopië zelf heeft nog niet gereageerd op de plannen.

Kenia bouwt langs zijn grens met Somalië een troepenmacht op om de islamitische opstandelingen op Somalisch grondgebied te bestrijden. Vrijdag arriveerden, vergezeld van helikopters, kleine vliegtuigen en ander materieel, vierhonderd Keniaanse militairen in het grensstadje Liboi. Zij moeten het Somalische stadje Afmadow innemen, waarna de weg naar de havenstad Kismayo, een belangrijke bron van inkomsten voor Al-Shabab, open ligt.

Vorige maand vielen Keniaanse troepen Somalië binnen om aanvallen door Somalische opstandelingen op Keniaans grondgebied te vergelden. Diezelfde maand slaagden negenduizend militairen van de AU er voor het eerst in vier jaar in de islamitische extremisten uit de Somalische hoofdstad Mogadishu te verjagen.

Het is echter nog de vraag of de militaire interventies van de AU en Kenia op de lange termijn effect sorteren. Veel analisten zijn van mening dat de opstandelingengroep alleen maar zo sterk is geworden door corruptie en misbruik binnen de Somalische regering.

"Het veroveren van stadjes is het gemakkelijke deel. Daarna moet je ze in handen houden en de veiligheid waarborgen en er aangename leefomgevingen van maken", aldus Roger Middleton, Somalië-deskundige van de Londense denktank Chatham House. "Radicaalislamitische organisaties zijn al diverse malen met militaire middelen verslagen, maar de leiders duiken altijd weer op, omdat zij tot het geringe aantal mensen behoren met een politieke visie die verder reikt dan de stam of de clan."

Als besloten wordt Ethiopische troepen naar Somalië te sturen zal Al-Shabab op drie fronten strijd moeten leveren. Ethiopië viel zijn oosterbuur in 2006 al eens binnen om de islamitische beweging, die even daarvoor de macht in Somalië had gegrepen, te verdrijven. De regering in Addis Abeba vreesde dat Al-Shabab het gemunt had op etnisch-Somalische gebieden in Ethiopië en kon bij zijn militaire operatie rekenen op de steun van de Verenigde Staten, die dachten dat terroristen zich bij de islamitische opstandelingen hadden aangesloten.

Al-Shabab verzette zich tegen de Ethiopiërs met bomaanslagen en guerrilla-aanvallen. Volgens veel Somaliërs reageerden de Ethiopische troepen hierop met mortieraanvallen op woonwijken en wilde schietpartijen.

Door deze geschiedenis is het niet ondenkbaar dat Ethiopische deelname aan het internationale offensief tegen Al-Shabab averechts uitpakt. "Ethiopië is de grote boeman in Somalië", zei Middleton. Een Ethiopische interventie kan volgens hem bijdragen aan de idee van een buitenlandse en, vooral, christelijke invasie. Burundi en Uganda, de twee landen die militairen leveren aan de AU-troepenmacht, zijn, net als Kenia, overwegend christelijk. Ook Ethiopië bestaat voor een groot deel uit christenen.