225 duizend Nederlanders waren slachtoffer van stalken in 2023

Jippie

In 2023 werd 2 procent van de Nederlanders van 15 jaar of ouder slachtoffer van stalken. Dit zijn 137 duizend vrouwelijke en 90 duizend mannelijke slachtoffers. In vergelijking met vrouwelijke slachtoffers geven mannen vaker aan dat ze hun stalker(s) niet kennen. Ook doen mannen minder vaak melding van stalking bij hun sociale netwerk of officiële instanties, zoals de politie. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.

Stalken is het langere tijd volgen van het slachtoffer. Dit kan zowel online als fysiek, bijvoorbeeld door het slachtoffer voortdurend te bespioneren, lastig te vallen of steeds ongewenste e-mails of appjes te sturen.Slachtoffers van stalking gaven ongeveer even vaak aan dat dit online gebeurde als in het echte leven. Zo werd 38 procent van de slachtoffers alleen online gestalkt, 40 procent alleen fysiek, en 15 procent beide.

Vooral jonge vrouwen slachtoffer van stalken
Bij mannen kwam slachtofferschap van stalken voor in alle leeftijdsgroepen, terwijl het bij vrouwen voornamelijk om jonge vrouwen ging. Zo gaf 3 procent van de 15- tot 25-jarige vrouwen aan dat ze het afgelopen jaar gestalkt werd. Bij vrouwen van 25 tot 45 jaar was dit 2 procent. Als vrouwen ouder worden, neemt de kans om gestalkt te worden af. Er zijn geen cijfers over slachtoffers die als geslacht X hebben, omdat hier te weinig gegevens over zijn uit de enquête.

Vrouwen gaven vaker aan dan mannen dat ze hun stalker(s) kennen (66 procent tegenover 48 procent). Mannen wisten relatief vaak niet wat het geslacht van hun stalker(s) was, terwijl vrouwen overwegend gestalkt werden door mannen. Dit was relatief vaak een partner of ex-partner (bij 22 procent van de vrouwelijke slachtoffers, tegenover 11 procent van de mannelijke slachtoffers). Bij mannelijke slachtoffers was de dader relatief vaak iemand uit de buurt of andere bekende (respectievelijk 13 en 12 procent).

Vooral vrouwen ervoeren emotionele problemen door stalken
74 procent van de slachtoffers gaf in 2023 aan door stalken ten minste een emotioneel of psychisch probleem te ervaren. Bij vrouwen was dit 77 procent en bij mannen 69 procent. Zo gaven vrouwen vaker dan mannen aan zich minder veilig te voelen (55 tegenover 38 procent) en ervoeren ze meer slaapproblemen (28 tegenover 20 procent) en angstgevoelens (29 tegenover 14 procent).

Mannelijke slachtoffers deden minder vaak melding dan vrouwelijke slachtoffers
Ongeveer 2 op 3 slachtoffers deed melding van de stalken bij hun eigen sociale netwerk, zoals familie of vrienden, of officiële instanties, zoals de politie of Veilig Thuis. Mannen deden dit minder vaak dan vrouwen (56 tegenover 74 procent). Dit man-vrouw-verschil komt ook terug bij het melding doen bij zowel het eigen sociale netwerk als bij officiële instanties.

Bijna alle slachtoffers die melding doen bij de politie doen ook aangifte. In totaal deed 22 procent van de slachtoffers van stalken aangifte bij de politie. Dit verschilt niet tussen mannen en vrouwen.

Ook de redenen waarom slachtoffers geen aangifte deden zijn grotendeels hetzelfde bij mannen en vrouwen. Zo gaven de meesten aan dat ze geen aangifte deden omdat het toch niet helpt (33 procent) of omdat ze er niet aan gedacht hadden of het niet zo belangrijk vonden (23 procent). Vrouwen geven in vergelijking met mannen wel vaker aan dat ze geen aangifte deden omdat ze bang waren voor vervelende reacties of wraak (17 tegenover 9 procent) of omdat het al opgelost was (14 tegenover 7 procent).