Internationale Mannendag: De dag die niemand serieus neemt

Vandaag, 19 november, is het Internationale Mannendag. Wist je dat? Waarschijnlijk niet, want deze dag krijgt amper aandacht in de media. En als dat al gebeurt, is het vaak met een lachertje erbij. "Oh, een mannendag, hebben die dat echt nodig?" Die vraag alleen al toont aan waarom deze dag zo belangrijk is. Laten we het eens hebben over de schaduwkanten van het man-zijn, de problemen die te vaak worden genegeerd, en het ongemak dat het onderwerp mannenrechten blijkbaar oproept.

Zwaar werk? Dat is toch voor mannen?
Beginnen we met werk. Mannen vormen de meerderheid in fysiek zware en gevaarlijke beroepen zoals de bouw, mijnbouw en visserij. Beroepen waar de kans op ernstige ongevallen groot is. Werknemers in deze sectoren worden vaak vroeg oud, fysiek uitgeput en krijgen later in hun leven gezondheidsproblemen. Maar praten we hierover? Nauwelijks. Want dit is 'nu eenmaal een mannenklus', alsof dat de gevolgen minder schrijnend maakt. En gendergelijkheid creëren op de werkvloer draait toch eigenlijk alleen maar om de goedbetaalde managementbanen en maar zelden over zwaar lichamelijk werk.

De vader als figurant na een scheiding
Bij echtscheidingen worden kinderen in verreweg de meeste gevallen toegewezen aan de moeder. Vaders moeten vaak vechten voor iets dat vanzelfsprekend zou moeten zijn: een rol in het leven van hun kinderen. En nee, dit is geen aanval op moeders, maar een aanklacht tegen een rechtssysteem dat mannen structureel benadeelt. Het idee dat vaders minder belangrijk zouden zijn in de opvoeding is niet alleen achterhaald, maar ook schadelijk voor kinderen én vaders zelf. Gaan we het hebben over rechten vóór de geboorte is het zelfs zo dat mannen helemaal niets te vertellen hebben. Wil de vrouw abortus, dan ben je als vader gewoon je kind kwijt. En bij ongewenste zwangerschappen is het narratief vrijwel altijd 'hij heeft haar zwanger gemaakt', alsof ze daar zelf niet net zo goed aan heeft bijgedragen.

De zelfmoordcijfers spreken boekdelen
Zelfmoordcijfers onder mannen zijn schokkend hoog. Wereldwijd sterven drie keer zoveel mannen door zelfdoding als vrouwen. Dit wordt vaak geweten aan het feit dat mannen minder snel hulp zoeken, maar waarom is dat zo? Omdat mannen eeuwenlang geleerd hebben om hun gevoelens te onderdrukken. Hulp vragen wordt gezien als een zwaktebod. En waar is de maatschappelijke discussie hierover? Stilte.

Ongelijkheid in onderwijs en zorg
Jongens presteren slechter in het onderwijs en lopen vaker vast dan meisjes. Maar in plaats van structurele aanpassingen om dit te verbeteren, blijven beleidsmakers en media hier opvallend stil over. Daarnaast zijn voorzieningen voor mannen op het gebied van zorg minimaal. Hoeveel opvanghuizen zijn er voor mannen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld? Spoiler: bijna geen. Ja, als je goed zoekt blijken mannen naar blijf-van-mijn-lijf-huizen te kunnen, maar als je dat doet ziet de hele wereld je als mietje. De eerste reactie op een bericht hier op FOK! over een man die ruim 20 jaar mentaal en fysiek door zijn vrouw werd mishandeld? 'Looser!'

De stereotiepe man: een keurslijf
De maatschappij heeft duidelijke verwachtingen van mannen: sterk, stoer, niet huilen, en vooral niet klagen. Het ironische is dat deze stereotiepe verwachtingen vaak als vanzelfsprekend worden aangenomen, zelfs door degenen die strijden tegen andere vormen van ongelijkheid. Feminisme heeft terecht veel onrecht richting vrouwen blootgelegd, maar de valkuil is dat mannenproblemen hierdoor nog verder worden gemarginaliseerd. Van de andere kant is vrijwel alle peuter, kleuter en basisonderwijs vanuit een vrouwelijk perspectief. Jongens wordt geleerd zich minder druk op te stellen (meer als een gemiddeld meisje dus), moeten zittend plassen enzovoort.

Mannen en hun mentale gezondheid
Als een vrouw praat over burn-out of depressie, krijgt ze begrip en steun. Een man? Die moet "gewoon even doorbijten". Mannen hebben vaker last van eenzaamheid en emotionele isolatie, maar daarover praten is een taboe. Ook hier ontbreekt het aan media-aandacht en maatschappelijke actie.

Media-aandacht of afleiding?
Het meest schrijnende is de manier waarop de media Internationale Mannendag behandelt. Veel nieuwsplatforms besteden er nauwelijks aandacht aan. En als dat wel gebeurt, wordt het vaak verpakt als een grap of wordt het afgedaan als 'een leuke gimmick'. Hoe zou dit overkomen als we hetzelfde deden op Internationale Vrouwendag? Precies; de ophef zou historische proporties aannemen.

Het stigma rond mannenrechten
Het bespreken van mannenproblemen wordt vaak neergezet als anti-vrouw, wat onterecht en contraproductief is. Het erkennen van het lijden en de problemen van mannen betekent niet dat vrouwenproblemen er niet meer toe doen. Beide kunnen tegelijkertijd bestaan, maar het lijkt wel alsof de ene altijd ten koste van de ander moet gaan.

Waarom het wél belangrijk is
Internationale Mannendag gaat over meer dan mannen vieren. Het is een moment om stil te staan bij de uitdagingen waar ze mee te maken hebben, of dat nu werkdruk, mentale gezondheid, verbaal geweld en vernedering of discriminatie is. Het is een dag om te praten over oplossingen en bewustwording te creëren, want dit zijn echte problemen die echte mensen raken. En toch zul je zien dat hieronder reacties gaan verschijnen die spreken over boze witte mannen, huilebalken, white male tears enzovoort.

Het wordt tijd dat we Internationale Mannendag serieus nemen. Niet met flauwe grappen of als excuus om een biertje te drinken, maar als een kans om te reflecteren op de rol en het welzijn van mannen in de samenleving. Want zolang mannenproblemen worden weggelachen, blijft een deel van de maatschappij in de kou staan. En daar is niets grappigs aan.