Lichtst mogelijke straf voor brandweerman die foto's maakte van reanimatie

De Amsterdamse brandweer heeft vorig jaar slechts één brandweerman disciplinair gestraft voor het maken van foto's tijdens de reanimatie van ex-voetballer Kelvin Maynard. De korpsleiding koos voor een schriftelijke berisping, de mildste straf voor ambtenaren die zich schuldig maken aan zogeheten 'plichtsverzuim'.

Dat blijkt uit onderzoek van AT5. In de documenten die de Amsterdamse brandweer heeft vrijgegeven na een Wob-verzoek staat in harde bewoordingen dat de korpsleiding de fotograferende brandweerman verantwoordelijk houdt voor het "in ernstige mate beschadigen van de reputatie van de Brandweer Amsterdam-Amstelland en het beschamen van het vertrouwen van de burgers in een brandweerprofessional."

Verder staat er in een brief van de korpsleiding aan de brandweerman: "De gevolgen van uw acties zijn zeer ernstig. Vooral het leed dat bij de nabestaanden van het slachtoffer is veroorzaakt, is bijzonder betreurenswaardig."

Maynard werd op 18 september vorig jaar geliquideerd nabij Kazerne Anton in Zuidoost. De auto waar de ex-voetballer in zat, kwam tot stilstand in de brandweerkazerne. Kort na de schietpartij gingen er op internet foto's rond van de reanimatie van het slachtoffer. Een onafhankelijk recherchebureau deed onderzoek naar herkomst van de foto's.

Ontslag disproportioneel
In een andere brief die de nieuwe brandweercommandant Tijs van Lieshout begin november naar de gemeenteraad stuurde, wilde hij nog niet zeggen hoeveel brandweerlieden er gestraft zouden gaan worden en welke straf dat zou zijn. "Tegen de manschap(pen) die de bewuste foto's gemaakt heeft/hebben, tref ik een interne disciplinaire maatregel", schreef hij toen. Het enige wat Van Lieshout wilde zeggen, was dat hij ontslag disproportioneel vond. Een woordvoerder van de korpsleiding wilde verder vorig jaar niets kwijt over de strafmaat. Op basis van de resultaten van het recherchebureau heeft de korpsleiding besloten de brandweerman een schriftelijke berisping te geven, zo blijkt nu.

Naast de berisping moet de brandweerman, samen met nog zeven andere collega's, die op het moment van het incident (enige) betrokkenheid hadden bij het voorval, voorlichting gaan geven op basisscholen. Zij moeten daar gaan vertellen wat de gevolgen zijn van filmen bij incidenten.

Aanslag en adrenaline
De documenten geven een inkijkje in het handelen van de brandweermannen tijdens het incident voor hun kazerne. Zo heeft de brandweerman die de foto's maakte, tijdens het onderzoek verklaard dat hij dacht dat het om een aanslag ging. Hij zou op het moment van het incident "vol adrenaline hebben gezeten".

Verder wees het onderzoek uit dat de brandweerman na het incident niet aan de leiding heeft verteld dat hij de foto's had gemaakt en verspreid. Ook is de man niet naar voren gestapt toen de foto's op het internet verschenen en in het nieuws kwamen. "U heeft enkel de foto's van uw telefoon verwijderd en verder niets gedaan", stelt de korpsleiding in een brief aan de man. "Pas nadat de clustermanager op 23 september de kazerne vragen heeft gesteld, heeft u later die dag contact opgenomen met de plaatsvervangend commandant en melding gedaan. Dit heeft u samen met uw collega's gedaan."

Foto's verwijderd
Toen in het nieuws kwam dat er foto's waren gemaakt van de reanimatie en de brandweerman zo goed als zeker wist dat het om zijn foto's ging, heeft hij in paniek alles van zijn telefoon verwijderd. Dat deed hij naar eigen zeggen omdat hij bang was voor de mogelijke gevolgen van zijn handelen. De nieuwe commandant denkt dat dat onder andere komt door de moeizame relatie tussen de oude korpsleiding en de uitrukdienst.

De korpsleiding vindt het opleggen van de lichtst mogelijke straf passend, omdat er sprake was van een "uitzonderlijke situatie". De brandweerman kreeg de brief van de korpsleiding op 5 november vorig jaar. Zoals gebruikelijk krijgt een ambtenaar de mogelijkheid om bezwaar te maken.

Nog diezelfde avond mailde de brandweerman de korpsleiding terug en stelde de strafmaat te zullen accepteren. "Ik betreur het ook ten zeerste wat er allemaal is gebeurd en dat dit zo vreselijk heeft uitgepakt, terwijl dit absoluut nooit de bedoeling is geweest. Het had gewoon nooit mogen gebeuren. Daar wil ik ook uit het diepste van mijn hart mijn verontschuldigen voor aanbieden, ook aan de nabestaanden. Ik heb een fout gemaakt en dit heeft mij de gevolgen ten spijt, nog maar weer eens extra met de neus op de feiten gedrukt hoe belangrijk het is om te allen tijde discreet en integer te zijn, ook al ben ik dat altijd honderd procent geweest tijdens al mijn dienstjaren."

'Wijze les'
De brandweerman spreekt verder in zijn mail van een wijze les. "Ik ben zeker bereid voorlichting te gaan geven op basisscholen om zo kinderen extra bewust te maken wat de grote gevolgen kunnen zijn van ondoordacht dan wel onvoorzichtig omgaan met het krachtige medium social media."

Andere koers
Met het opleggen van de milde straf heeft Van Lieshout definitief een andere koers ingezet bij het Amsterdamse brandweerkorps. De nieuwe commandant is sinds oktober de opvolger van Leen Schaap. Die moest weg omdat vanwege zijn harde leiderschap er een onherstelbare vertrouwensbreuk was ontstaan met de uitrukdienst. Van Lieshout heeft de opdracht gekregen om wangedrag aan te pakken, maar ook te bouwen aan vertrouwen binnen het korps.