ESA: heelal tikje ouder dan gedacht

Het universum is iets ouder dan voorheen werd gedacht, maar de belangrijkste aannames over de kosmos - over het begin, de samenstelling en het verloop - lijken te kloppen. Dat hebben wetenschappers van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA geconcludeerd. Donderdag publiceerden zij hun onderzoeksresultaten.

Met behulp van de Planck-ruimtetelescoop onderzochten de wetenschappers de kosmische achtergrondstraling, straling die kort na de oerknal werd uitgezonden. Hieruit trokken zij de conclusie dat het heelal met een leeftijd van 13,81 miljard jaar zo'n tachtig miljoen jaar ouder is dan gedacht.

Ook stelden zij vast dat het heelal een fractie minder snel uitdijt, minder donkere materie bevat dan wetenschappers dachten en over iets meer gewone herkenbare materie beschikt. Ze benadrukken echter dat het om kleine aanpassingen in de berekeningen gaat, bijna niet noemenswaardig in het licht van de gigantische getallen waarmee gewerkt wordt. Desondanks zijn de resultaten van het onderzoek een belangrijke onderbouwing van de kosmische inflatie, die als belangrijkste stelling heeft dat het heelal in een fractie van een seconde van subatomaire omvang expandeerde tot zijn huidige staat.

"We hebben een fundamentele waarheid over het universum ontdekt", zei George Esfthathiou, directeur van het Kavli Instituut voor Kosmologie van de Universiteit van Cambridge. "Er is een ietsiepietsie minder stof die we niet begrijpen."

Wetenschappers die niet aan het onderzoek verbonden zijn wijzen op een belangrijk verband tussen het werk van de ESA-onderzoekers en dat van het Europese onderzoekscentrum CERN dat eerder deze maand aankondigde het Higgs-boson te hebben ontdekt, een elementair deeltje dat tot dan toe een theoretisch bestaan leidde en een verklaring biedt voor de aanwezigheid van massa in het universum.

"Wat een wonderschone overwinning voor de wiskundige benadering voor het beschijven van de natuur", zei fysicus aan de Columbia University Brian Greene, die zelf niet deelnam aan het onderzoek. "Het is een prachtig onderzoeksverhaal."

De Planck-telescoop werd in 2009 in een baan om de aarde gebracht. Meer dan vijftien maanden lang bracht hij de hemel in kaart en zocht hij via de kosmische achtergrondstraling naar oeroud licht en echo's van de oerknal. De telescoop kan tot eind 2013 gegevens terugsturen naar de aarde. Daarna is hij door zijn koelvloeistof heen.