Oud-dictator Videla staat terecht voor moord
De Argentijnse oud-dictator Jorge Videla (84), een van wreedste militaire heersers van Zuid-Amerika, is vrijdag voor de rechter verschenen op verdenking van moord op 31 politieke gevangenen. Hij werd 25 jaar geleden al veroordeeld voor misdaden tegen de menselijkheid.
De 31 gevangenen werden kort na de coup in 1976 uit hun cellen gehaald en -volgens de officiële versie- doodgeschoten terwijl ze probeerden te vluchten. Wat deze zaak bijzonder maakt, is dat de slachtoffers voor de coup door de toenmalige burgerregering gevangen werden genomen en dat ze meteen na de machtsovername werden geëxecuteerd, zonder vorm van proces. Dat zegt Miguel Ceballos, de advocaat die de nabestaanden vertegenwoordigt. Zijn vader was een van de 31 geëxecuteerden.
De rechtszaak is de eerste van drie die dit jaar voor dit jaar tegen Videla gepland staan, waaronder een zaak over tientallen baby's die werden gestolen van gevangenen die later zijn vermoord.
Videla wordt beschouwd als de architect van de Argentijnse 'vuile oorlog', waarbij dertigduizend mensen om het leven kwamen tijdens de dictatuur (1976-1983). Videla en de militaire leiders vormden een junta die politieke partijen elimineerde, vakbonden overnam, de media censureerde en duizenden 'subversieven' martelde en vermoordde. De junta verantwoordde de acties als noodzakelijk om het communisme te bestrijden.
Videla kreeg 25 jaar geleden levenslang voor marteling, moord en andere misdrijven, maar in 1985 verleende de toenmalige president Carlos Menem hem gratie. Het hoogste gerechtshof verklaarde die gratie in 2007 ongeldig en de veroordelingen werden weer rechtmatig. Sindsdien zijn er tientallen zaken tegen Videla aangespannen.
Op het hoogtepunt van zijn macht verwierp Videla de zorgen over de duizenden mensen die waren verdwenen. "De verdwenenen bestaan niet", zei hij op een persconferentie in 1977. Het lukte Videla, tegen wie ook in Italië, Spanje, Frankrijk en Duitsland zaken over vermiste burgers zijn aangespannen, om jaren in militaire gevangenschap of onder huisarrest te blijven. Hij wordt nu, ondanks zijn hoge leeftijd, in een normale cel vastgehouden.
Volgens Ceballos was Videla, als president en legerleider van de junta, degene die de opdracht gaf de gevangenen -onder hen leden van een linkse guerrillabeweging- te doden. "Ik wist alles wat er gebeurde. Ik stond boven iedereen", zei Videla tegen de schrijvers van zijn autobiografie uit 2001.
Videla heeft niet gereageerd op de aanklachten, maar zei in het verleden dat Argentinië in oorlog was en dat militair personeel niet veroordeeld zou moeten worden voor de doden. Bovendien erkent hij de burgerrechtbank niet en wil hij alleen voor een militaire rechtbank voorkomen.
Aangezien Videla al een levenslange gevangenisstraf uitzit, zal een veroordeling er niet voor kunnen zorgen dat hij langer vastzit. Het kan slechts voor wat verlichting voor de nabestaanden zorgen.
