Mensenrechtenactivist in Congo dood

De bekende Congolese mensenrechtenactivist Floribert Chebeya Bahizire is woensdag dood in zijn auto in een voorstad van Kinshasa aangetroffen. Hij was hoofd van de groep Voix des Sans Voix, of Stem van de Stemlozen, en werd vele jaren lang regelmatig bedreigd.

Chebeya klaagde vaak dat hij door de veiligheidsdiensten werd gevolgd. Het laatste wat van hem werd vernomen was dinsdagavond een sms-bericht, waarin hij aan zijn familie liet weten dat hij net een gesprek met een hooggeplaatste politieman had gehad en naar huis kwam. Voorbijgangers vonden hem woensdag dood in zijn auto, volgens Voix des Sans Voix was hij gewurgd.

Voix des Sans Voix sprak het vermoeden uit dat John Numbi, de inspecteur-generaal van de nationale politie met wie Chebeya had gesproken, achter de moord zit. De groep kondigde aan een aanklacht bij de rechtbank te zullen indienen. Numbi noch een van diens medewerkers reageerde donderdag op verzoeken om een reactie.

Minister van binnenlandse zaken Adolphe Lumanu betuigde woensdagavond zijn medeleven met de nabestaanden en liet weten opdracht te hebben gegeven tot een onderzoek. Human Rights Watch zei daar weinig vertrouwen in te hebben en merkte op dat de familie en vertegenwoordigers van de VN aanvankelijk geen, en later zeer beperkt toegang kregen tot het stoffelijk overschot. "Deze onregelmatigheden geven aan dat er al een poging gaande kan zijn om de waarheid toe te dekken", zei Anne van Woudenberg van HRW.

Amnesty International toonde zich onthutst en ontsteld over de verdachte dood van Chebeya. "Floribert is in het verleden gearresteerd en door de autoriteiten lastiggevallen. Het lijkt alsof hij voor zijn waardevolle werk de ultieme prijs heeft moeten betalen", zei Veronique Aubert, plaatsvervangend directeur van het Afrika Programma van Amnesty.

VN-Hoge commissaris voor de mensenrechten Navi Pillay zei dat Chebeya voor zijn inzet voor de mensenrechten gedurende meer dan twintig jaar doodsdreigementen, arrestaties en slechte behandeling heeft moeten verduren. Amnesty en de VN toonden zich bezorgd over een toenemende tendens tot intimidatie van mensenrechtenactivisten in Congo. In 2005 werd een mensenrechtenactivist vernoord in zijn huis in het oosten van het land en nadien zijn zeker drie journalisten vermoord. In geen van deze gevallen verliep het onderzoek bevredigend, zei HRW.

Voix des Sans Voix zet zich in om mensenrechtenschendingen in Congo te documenteren. De groep richt zich daarbij vooral op corruptie in het leger en buitenlandse steun voor milities.