Chris Boardman: Fastest man on two wheels (2)

De kop is er af, de Tour de France is van start. Fabian Cancellara was in de ouverture van de 94e editie duidelijk de sterkste. De Zwitser, die tijdens zijn race een gemiddelde van 53,7 kilometer liet optekenen, klokte in het centrum van Londen na 8,50' af. Daarmee verwees hij zijn directe concurrenten naar naar het tweede plan. Het optreden deed enigszins denken aan Chris Boardman. De Engelsman excelleerde in zijn tijd ook driemaal in het openingsnummer: 1994, 1997 en 1998.

Deel 1

Boardman was de tijdritspecialist van zijn generatie. In die discipline tekende hij voor het gros van zijn 52 zeges, waaronder de wereldtitel op de weg (in Catania in 1994; de allereerste editie) en twee achtervolgingstitels op de baan: '94 en '96. Daarnaast behaalde hij nog diverse podiumplaatsen tijdens de mondiale wielerevenementen, de bronzen plak op de Spelen van Atlanta en wist hij enkele malen het werelduurrecord te verbreken. Toch kon Boardman, vooral in de beginjaren, maar moeilijk leven met het etiket van tijdritspecialist. Niet in de laatste plaats omdat hij zich destijds, in tegenstelling tot het gros van zijn collega’s als een complete wielrenner zag. "Wie mij een specialist noemt, beledigt mij. Ik ben een complete wielrenner, die toevallig het sterkst is in wedstrijden tegen het horloge." Vandaar dat Boardman ook hardop droomde van een eventuele Tourzege. Daarmee kon hij zijn criticasters immers mooi de mond snoeren.

In 1995 leek hij hard op weg om dat te realiseren. Boardman klom namelijk met de beste coureurs omhoog in de Dauphiné Libéré. Een nieuwe Tourpretendent leek geboren. Niet alleen omdat bepaalde randvoorwaarden voor een glansrijk optreden in La Grande Boucle, zoals een prima tijdrit en ’n geweldige intrinsieke waarde (bij testen bleek dat hij méér vermogen kon leveren dan Miguel Indurain; 572 om 550 watt) aanwezig waren, maar ook omdat Eddy Merckx het in hem zag zitten. "Niet alleen omdat hij talent heeft, maar vooral omdat hij het juiste temparement en de juiste instelling heeft." Ook Boardmans eerste trainer, wijlen Eddie Soens, prees zijn pupil vanwege diens inner hardness. De discipline en bezetenheid waarmee de Engelsman zijn sport beoefende was immers ongekend. De hardrijder kreeg in het peloton zodoende al snel de bijnaam professor. Hij benaderde het cyclisme wetenschappelijk en bepaalde zo wat zijn ideale houding op de fiets was. "Ik ben altijd extreem geweest in de dingen die ik doe. Ik beleef mijn vak heel intens om maar zo goed mogelijk te worden. De meeste andere renners zijn mentaal wat gezonder. Ik analyseer, de hele nacht door, en ook nog de volgende dag. Als je in een slechte periode zit, moet je je doelen gaan bijstellen. Dat kan ik niet goed. Ik zou moeten leren meer te accepteren."

Maar er volgde geen bevestiging op het goede optreden in de Dauphiné Libéré van '95. De Tour de France van dat jaar draaide, wegens diens glijpartij in de proloog, uit op een fiasco en idem voor het jaar daarop. De tijdritspecialist mikte op een plaats bij de eerste tien, maar moest genoegen nemen met een 39e plaats. Een bittere teleurstelling. Ook in de jaren daarna zou hij nooit voldoen aan het plaatje van de 'complete coureur'. Hoewel zijn geest voor dat ultieme doel bergen wou verzetten, protesteerde zijn lichaam. Boardman kreeg namelijk te maken met botontkalking (door een tekort aan testosteron, red); de oorzaak dat hij snel moe was en zeer slecht herstelde van inspanningen tijden rittenkoersen. Een hormoonkuur had hem kunnen helpen, maar de UCI wou hem géén medisch attest verlenen; dat staat immers als doping te boek.

Ondanks zijn ziekte slaagde hij er wel in zijn carrière in stijl af te sluiten, door het werelduurrecord-nieuwe stijl af te pakken van Eddy Merckx. Nog nooit had Chris Boardman zo verschrikkelijk afgezien. De laatste race uit zijn carrière was absoluut z'n pijnlijkste. "Dit waren de zwaarste drie rondjes uit mijn leven. Ik wist aan het einde echt niet of ik het record nu had verbeterd of niet. Het maakte me ook niet meer uit. Ik wilde alleen maar dat het afgelopen was." Zijn zieke lichaam leek er na 48 minuten niet meer toe in staat totdat hij een paar minuten voor tijd werd meegevoerd op de geluidsgolven van het joelende publiek en de aanmoedigingen van zijn vrouw Sally Anne. Ze schreeuwde de longen uit haar lijf, maar het bleek de moeite waard. Totaal uitgewoond kwam de 32-jarige Chris Boardman op een 'gewone' 6,8 kg wegende fiets tot 49,441 kilometer. Het was Boardmans laatste kunstje. Het record is overigens inmiddels in handen van de Tsjechische baanwielrenner Ondrej Sosenka, die kwam in juli 2005 op de baan van Moskou tot een afstand van 49,700 kilometer.