Tong's voetbalverhalen # 139

Een voetballer is normaal gezien op zijn hoogtepunt tussen zijn 24ste en 30ste. Normaal is echter niet van toepassing op de Engelse rechtsbuiten Stanley Matthews. Geboren in 1915 werd hij opgeroepen om tijdens de tweede Wereldoorlog zijn land te dienen. Het weerhield hem er niet van één van de grootste voetballers ooit uit Engeland te worden.

Als illustratie voor zijn status werd ie als enige speler geridderd terwijl ie nog betaald voetbal speelde. Hij werd op jonge leeftijd gescout door Stoke City. Hij speelde van 1932 tot 1947 en van 1961 tot 1965 bij die club. Tussen die twee periodes droeg hij 14 jaar het shirt van Blackpool. Je hoeft geen rekenwonder te zijn om te berekenen dat zijn profcarrière dus 33 jaar heeft geduurd. Gezien hij in 1915 is geboren was hij tijdens zijn laatste wedstrijd op het hoogste Engelse niveau 50 jaar. De oudste speler ooit die op het hoogste profniveau speelde en met 42 tevens de oudste Engelse international. Hij werd ook de oudste speler die voor Engeland scoorde.

Op zijn 19e werd hij Engels international. Er volgden nog 23 jaren als drager van het Engelse shirt. Matthews was jarenlang een op het eiland vereerde sterspeler zonder vedette neigingen. Zijn superieure dribbels en voorzetten werden op zijn 41ste op het vasteland beloond. In 1956 werd hij de allereerste Voetballer van het jaar in Europa. Op de WK's van 1950 en 1954 had hij al indruk gemaakt. Helaas voor Matthews hechtte de Engelse bond weinig waarde aan de wereldkampioenschappen. Engeland had het voetbal immers uitgevonden en keken neer op het internationale voetbal. In 1953 echter werd Engeland op Wembley hard met de neus op de voetbalfeiten gedrukt. In wat later bekend zou worden als "The Match of the Century" werd er met 3-6 verloren van het Hongaarse wonderteam met de legendarische Ferenc Puskas als grootste ster. Het betekende tevens de allereerste thuisnederlaag van het de Engelsen. Matthews gaf de Engelse Bobo's en bondscoach de schuld van de pijnlijke nederlaag tegen een team dat vele malen moderner speelde dan het in Engeland gebruikelijke systeem. Hij had echter grote bewondering voor de Hongaren en dan speciaal voor Puskas.

1953 zou voor de geniale rechtsbuiten nog een legendarische wedstrijd voortbrengen. De zogenaamde "Matthews Final." Na 2 verloren finales met Blackpool stonden ze nu in de FA-Cup finale tegenover Bolton Wanderers. Met nog 30 minuten te spelen stond Blackpool met 1-3 achter. Matthews liet toen zien waarom hij tot Engelands grootste spelers wordt gerekend. Onder zijn leiding werd de 1-3 achterstand omgebogen tot een 4-3 overwinning. Men kwam superlatieven tekort. Het zou later worden beschouwd als de beste wedstrijd uit zijn toch al imposante loopbaan. Hij vertrok ooit van Stoke City naar Blackpool om financiële redenen, hij voelde zich ondergewaardeerd qua betalingen.

Na 14 jaar ging hij terug naar Stoke. Ook weer door de minimale inkomsten. De Engelse bond liet niet toe dat er fors salaris werd betaald, via onder andere de transferkosten wist hij zijn inkomen aan te vullen. Op 6 februari 1965 speelde hij zijn laatste wedstrijd als prof. Met Stoke City wist hij Fulham met 3-1 te verslaan. Later vertelde hij graag nog 2 jaar te hebben door gevoetbald.

Matthews was echter al een fenomeen. Mede door zijn gezonde levensstijl en leefgewoontes gecombineerd met zijn zelfwerkzaamheid als modelprof had hij het tot zijn 50ste uitgehouden. Een speler, uniek in zijn soort. Een technisch briljante buitenspeler die als voetballer zijn tijd ver vooruit was. Zijn dribbels en techniek waren uitzonderlijk voor die tijd.

De ballen van tegenwoordig zijn van fluweel vergeleken met de bruine harde kanonskogels van destijds. Hij verafschuwde de Engelse officials die geen aandacht hadden voor andere competities dan die in Engeland. Zelfs het WK vonden ze ondergeschikt en niet van belang. De Engelse spelers mochten ook niet op andere schoenen spelen dan door de bond bepaald. In andere landen waren ze qua materiaal jaren verder.

Op 15 april 1965 werd een testimonial gespeeld georganiseerd door Stoke City. Het minimum loon/salaris, opgelegd door de Engelse bond, had van Stanley Matthews geen rijke man gemaakt. De speler die iedere voetballiefhebber in zijn hart had gesloten, vond die waardering niet terug in zijn loonzakje. De wedstrijd van een Engels All-Star team tegen een wereldelftal werd een financieel en sportief succes. Voor een uitverkocht stadion wonnen de buitenlandse sterren met 6-3. Op de schouders van Ferenc Puskas en de wonderkeeper Lev Yashin werd de sensationele geweldenaar van het veld gedragen. Je kunt op de schouders van mindere spelers terecht komen.

Een eerbetoon met een einde dat niet lang genoeg kon duren. Zoals de speler Matthews een carrière had gehad die oneindig leek. De gentleman voetballer, met bijnamen als 'The Wizard of Dribble' en 'The Magician,' werd nooit geboekt of uit het veld gestuurd. Hij kreeg een standbeeld buiten Stoke City's Brittanium Stadium. En kwam in The football Hall of Fame. Op 23 februari 2000 overleed de man die onsterfelijk leek. Een speler die records vestigde en met gouden hoofdletters in de geschiedenisboeken staat. Zoals er meer dan 100.000 mensen langs de begrafenisroute in Stoke-on-Trent stonden om hem de laatste eer te bewijzen. De woorden van Pelé zeiden later alles: 'Stanley Matthews leerde ons de manier hoe voetbal gespeeld moet worden.'

tong80