Politicologen wantrouwen peilingen

Rob (R@b)
Het weekblad Intermediair schrijft deze week dat politicologen klagen over de drie grote opiniebureaus die zich bezighouden met het peilen van de stemming onder de kiezers. De macht van de opiniepeilers is enorm geworden, bovendien meten ze niet enkel onze mening, maar beïnvloeden ze die ook. Verder is onduidelijk welke onderzoeksmethoden ze gebruiken.

Het beïnvloeden van de mening gebeurd doordat de media hun vragen en programma's deels baseren op de peilingen. Valt de VVD sterk terug in een peiling, krijgt Rutte meteen de vraag wat hij verkeerd doet. En niet alleen van de pers, maar ook van partijgenoten. Maakt een kleine nieuwe partij volgens een peiling kans om de Kamer in te komen, wordt een lijsttrekker uitgenodigd voor diverse programma's. Enzovoorts.

Opiniepeilingen beïnvloeden hierdoor zelf de samenleving: ze hebben effect op de campagnestrategieën van de partijen, op de interviewaanvragen door kranten en talkshows, en uiteindelijk op de mening van de toekomstige kiezer.

Correcties
Joop Holsteyn, bijzonder hoogleraar kiezersonderzoek in Leiden, stelt dat peilen veel moeilijker is dan twintig, dertig jaar geleden. Dat heeft ­ enerzijds te maken met de ontzuiling. Nog maar weinig kiezers stemmen jaar in, jaar uit op dezelfde partij omdat dat nou eenmaal 'hun' partij is. Zwevende kiezers maken bij iedere verkiezing opnieuw een afweging. Bovendien maken veel kiezers die afweging vaak pas op het allerlaatste moment. Geen wonder dat de uitslagen van peilingen van week tot week sterk schommelen; het kleinste politieke incidentje kan een enorme invloed hebben.

De drie grote bureau's, Maurice de Hond, TNS Nipo en Interview-NSS, peilen allen via internet. Ze gebruiken daarvoor internetpanels. De opiniepeilers weten dat die panels niet aselect zijn, en daarom passen ze correcties toe op de uitslag. Iedere deelnemer krijgt een zogenaamde wegingsfactor. Hoe die weging werkt is bedrijfsgeheim, en daardoor valt er voor buitenstaanders niet te controleren hoe betrouwbaar de peilingen zijn.

Het VARA/NPS documentaire programma Zembla besteedt aanstaande zondag haar uitzending geheel aan de betrouwbaarheid van de resultaten die onderzoeksbureaus publiceren. Opiniepeilingen worden namelijk steeds vaker gepresenteerd alsof ze dé mening van het Nederlandse volk weergeven en alsof ze absoluut waar zijn. Bovendien maken steeds meer ministeries gebruik van opinieonderzoeken om de mening van de bevolking te peilen en waar nodig (naar hun mening) het regeringsbeleid te kunnen bijstellen.

-
Lees voor meer info het Intermediair-artikel.

Met dank aan DRenCC voor de submit.