Analyse: Scott Walker blijft kansrijk in Amerikaanse presidentsrace

Je zou het misschien niet verwachten als je afgaat op de media-aandacht die uitgaat naar vastgoedmagnaat Donald Trump, maar er zijn nog meer kandidaten in de presidentiële voorverkiezingen van de Republikeinse Partij. Naast Jeb Bush opereren er in de schaduw van Trump nog enkele kanshebbers. Hoewel ze momenteel misschien niet op kop lopen in de peilingen hebben ze toch goede hoop dat hun moment nog gaat komen. De voornaamste van deze outsiders is Scott Walker, de gouverneur van Wisconsin.

Walker (47) neemt een tamelijk unieke positie in binnen het veld omdat hij de enige kandidaat is die bij vrijwel alle facties binnen de partij een goede reputatie heeft. Sociaal-conservatieven weten dat hij, als zoon van een predikant, een bondgenoot is in hun strijd tegen abortus en het homohuwelijk. Fiscaal conservatieven kijken goedkeurend naar de belastingverlagingen die hij in Wisconsin heeft doorgevoerd. Neoconservatieven zijn tevreden met zijn agressieve buitenlandpolitiek. Anti-establishment stemmers worden gepaaid door zijn niet aflatende strijd tegen gevestigde instituties als universiteiten en vakbonden.

Het is met name deze laatste strijd die hem ontzettend veel sympathie heeft opgeleverd binnen de partij. Hoewel vakbonden in Amerika de afgelopen decennia veel van hun leden zijn kwijtgeraakt blijven ze bij veel Republikeinen een geliefd doelwit. Walkers lange strijd leidde uiteindelijk tot een unieke recall election waarbij de kiezers vervroegd naar de stembus gingen. Walker werd herkozen, en dit zette hem definitief op de kaart.

De brede steun waar Walker op kan rekenen is tevens ook meteen zijn grootste valkuil. Hij ligt bij iedereen goed, maar kan niet rekenen op de onvoorwaardelijke steun van een bepaald segment van het electoraat. Hij stond lange tijd bovenaan in de peilingen voor de Iowa caucus, maar de opkomst van Trump heeft hem hard teruggeslagen. Iowa, een grensstaat van Wisconsin, is Walker in theorie goed gezind en een goed resultaat hier zou zijn campagne een flinke boost kunnen geven. Hij zal evenwel moeten hopen dat er al een paar kandidaten hun campagne hebben gestaakt alvorens er gestemd wordt. Als compromiskandidaat zal Walker daar meer van kunnen profiteren dan andere kandidaten.

Midwest
Walker geniet daarnaast nog een paar voordelen die weinig hem kunnen nazeggen. Wisconsin is een relatief liberale staat die bij de presidentsverkiezingen al sinds 1984 enkel door de Democraten is gewonnen. Walker heeft hier echter drie verkiezingen in vier jaar gewonnen, en hij hoopt dat dat laat zien dat hij de Democraten ook in hun thuisstaten kan verslaan. Wanneer Walker erin zou slagen om de staten in de Midwest echt competitief te maken hebben de Democraten weinig kans om de verkiezingen te winnen. In de strijd om de kiesmannen zijn staten als Wisconsin (10 kiesmannen), Michigan (16) en Missouri (10) de afgelopen decennia uitgegroeid tot belangrijke Democratische pionnen, en een verlies hiervan zou grote gevolgen hebben. Los daarvan maakt Walker natuurlijk ook een goede kans om Ohio (18) te winnen, een belangrijke swing state uit de Midwest. Geen Republikein heeft ooit de verkiezingen kunnen winnen zonder deze staat voor zich op te eisen. Het ligt voor de hand dat kiezers die al met een schuin oog naar de general election kijken vatbaar kunnen zijn voor dit argument.

Op financieel gebied blijft Walkers fundraising voorlopig achter op zijn naaste concurrenten. Uiteraard kan hij geen gelijke tred houden met Jeb Bush, maar hij heeft voorlopig ook minder opgehaald dan Ted Cruz (senator van Texas) en Marco Rubio (senator van Florida). Dit hoeft echter geen probleem te zijn, omdat Walker een troefkaart achter de hand heeft. Begin augustus werd er een donorbijeenkomst georganiseerd door Freedom Partners, een verbond van schatrijke conservatieve donoren. Walker was een van de aanwezige kandidaten, en maakte een sterke indruk. Freedom Partners wordt geleid door Charles en David Koch, twee van de rijkste mannen ter wereld. Zij hebben aangegeven bereid te zijn om bijna een miljard (!) dollar te spenderen in de komende verkiezingscyclus. Het is geen geheim dat Walker een goede band heeft met de gebroeders Koch, en hij lijkt dan ook een goede kans te maken om een deel van dit geldbedrag te mogen ontvangen.

Toch kent de campagne van Walker ook de nodige tegenslagen. De snelle opmars van Trump lijkt hem de nodige problemen op te leveren, en het eerste debat was een teleurstelling voor hem. Walker heeft als enige kandidaat zijn studie niet afgerond en moest dus meteen laten zien dat hij geen intellectueel lichtgewicht was. Hij probeerde dan ook over te komen als een staatsman en ready for prime time, maar hij werd ondergesneeuwd door zijn meer gepassioneerde concurrenten. Walker heeft zelf erkend dat deze passie bij hem tot nu toe heeft ontbroken, maar het valt te bezien of hij daar op korte termijn verandering in kan brengen. De weg naar het Witte Huis is echter nog lang, dus hij heeft nog genoeg mogelijkheden om te laten zien dat hij wel degelijk klaar is voor het echte werk.

Flipflopper
Wat hij moeilijker van zich af kan schudden is zijn imago van een flipflopper, een politicus die vaak zijn standpunten verandert of veel ruimte laat voor interpretatie. Zo leek hij als gouverneur van Wisconsin bereid het homohuwelijk te accepteren, maar roept hij als kandidaat nu om een constitutioneel amendement om het te verbieden. Hij was daarnaast in eerste instantie een voorstander van een path to citizenship voor illegale immigranten, als kandidaat is hij nu een tegenstander. Waar hij eerst een groot voorstander was van legale immigratie is hij nu veel sceptischer.

Het meest schrijnende voorbeeld was evenwel afgelopen week in het nieuws. Op maandag liet Walker weten het eens te zijn met Donald Trumps idee om niet langer automatisch Amerikaans burgerschap te verlenen aan kinderen van illegale immigranten die op Amerikaans grondgebied worden geboren. Op vrijdag verduidelijkte hij zijn positie: hij heeft geen positie. Vandaag veranderde hij wederom van mening en maakte bekend dat hij het juist níet eens was met Trump. Deze constante sfeer van twijfel en onduidelijkheid boezemt natuurlijk weinig vertrouwen in bij de achterban.

Al met al liggen er dus zeker kansen voor Scott Walker. Zijn brede steun binnen de partij betekent dat hij veel potentie heeft om later te stijgen in de peilingen. Zodra er kandidaten afvallen zal hij daar immers buitenproportioneel van profiteren omdat veel kiezers hem als hun tweede keus zien. Zijn nauwe band met de steenrijke Koch broers kan hem daarnaast voorzien van de de financiële slagkracht die hij nodig zal hebben om tot ver in 2016 competitief te blijven.

Het blijft echter de vraag of hij zich in de debatten meer kan gaan profileren. Eén of twee misstappen kan hij zich wel veroorloven, maar hij zal in ieder geval snel vooruitgang moeten gaan boeken op dat gebied. Als hij relatief anoniem blijft meepraten geeft hij zijn tegenstanders alle ruimte om hem te definiëren als een wispelturige en onbekwame carrièrepoliticus.