Internetter geen contactgestoorde nerd
Het stereotype beeld van de contactgestoorde, wereldvreemde nerd klopt niet. Immers, veel mensen gebruiken het internet juist om sociale contacten op te doen en "waarom zou dat minder sociaal zijn dan contact met iemand die je kunt aanraken?...Het is maar net welke definitie van 'sociaal' je gebruikt," aldus prof. dr. Russel Spears, psycholoog aan de Universiteit van Amsterdam (UvA).
Samen met een groepje andere onderzoekers uit Amsterdam en Engeland hekelt Spears het denkbeeld dat e-mail, chat en nieuwsgroeen een verschraling zijn van de 'echte' communicatie. Volgens Spears is het web geen kil oord waar mensenschuwe puistdragers beledigingen en ander onbeholpen proza uitwisselen.
Veel psychologen zien echter het web wel als bron van contactgestoordheid, omdat in de sociale psychologie het denkbeeld dat mensen die in een grote massa gezet worden zullen ontaarden, algemeen aanvaard is. Volgens veel social psychologen leidt de anonimiteit van het internet tot normverval en sociale verarming.
"Inderdaad zeggen mensen die digitaal communiceren soms botte en beledigende dingen. Maar vaak is het grappig bedoeld. In het echte leven gaan mensen elkaar pas op een grappige manier beledigen als ze elkaar heel goed kennen."
Volgens de Spears is internet juist socialer dan de echte wereld ,, Stel, je schuift aan bij een tafel met psychologiestudenten. Je ziet dan misschien een punker, iemand in streepjespak en een volgende die er weer heel anders uitziet. Maar in een chatroom voor psychologiestudenten moet je het doen zonder dergelijke visuele prikkels. Je bent dan aangewezen op het algemene beeld dat je hebt van de psychologiestudent."
Diverse experimenten die Spears en de zijnen de afgelopen jaren uitvoerden, lijken dat beeld te bevestigen. Hoe minder de proefpersonen van elkaar weten, zo leert het onderzoek, des te sterker ze zich aanpassen aan de groepsnormen van de chatroom. "Waar anonimiteit heerst, gaan mensen zich vaak meer stereotiep gedragen - mits ze zichzelf al zien als lid van de betreffende categorie," zegt Spears. "Mensen die veel internetten hebben weer contact met anderen. Internetten lijkt me socialer en interactiever dan naar de televisie kijken."
Echter, er zijn ook minpunten. Immers: als digitale communicatie de sociale aanpassing vergroot, dan ligt stompzinnig meelopen op de loer. De grote verdienste van internet is volgens Spears echter dat het een vrijplaats is waar iedereen gelijk is en zijn zegje kan doen.
Spears. "Je hoort mij absoluut niet zeggen dat internet alleen maar goed is. Denk aan extremisten en pedofielen, die vinden elkaar ook via digitale communicatie. Aan de andere kant zijn zulke mensen door internet ook makkelijker te achterhalen. Digitale communicatie is maar een middel. Het kan zowel ten goede als ten kwade worden gebruikt."
