'Weren buitenlanders coffeeshops mag'
Het weren van buitenlanders uit coffeeshops is niet in strijd met de grondwet of het Europese recht. Ook de inmiddels weer afgeschafte wietpas was juridisch toegestaan. Dat concludeert de advocaat-generaal dinsdag in een advies aan de Raad van State, die zich moet uitspreken over de sluiting van twee coffeeshops.
In het zuiden van het land gold sinds 2011 het het beslotenclubcriterium en het ingezetencriterium voor bezoekers van coffeeshops, om drugstoerisme uit andere landen tegen te gaan. Coffeeshops mochten alleen mensen die lid waren toelaten. De 'wietpas' mocht alleen uitgereikt worden aan Nederlanders van 18 jaar of ouder.
Volgens de advocaat-generaal is zowel het clubcriterium als het ingezetencriterium wel degelijk toegestaan. Eerdere rechtbanken hadden gesteld dat het clubcriterium niet toelaatbaar was. Over het ingezetencriterium waren de uitspraken echter niet eenduidig. Om duidelijkheid te scheppen had de Raad van State advies gevraagd aan de advocaat-generaal.
Het clubcriterium is niet in strijd met de vrijheid van vereniging, zegt de advocaat-generaal. Het ingezetencriterium is gerechtvaardigd als daarmee drugstoerisme wordt tegengaan. Dat zou volgen uit een arrest van het Europese Hof van Justitie in 2010.
Het is de derde keer dat de advocaat-generaal een advies heeft uitgebracht aan de Raad van State sinds het systeem begin dit jaar is ingevoerd. Het advies is zwaarwegend, maar niet bindend. Bij de Hoge Raad, waar al langer op deze manier wordt gewerkt, worden de adviezen zelden terzijde geschoven. De betrokken partijen hebben nu de kans op commentaar te geven op het advies. Naar verwachting doet de Raad van State dan nog in het eerste kwartaal een definitieve uitspraak.
Een van de aanleidingen voor de zaak is de sluiting van coffeeshop Easy Going in Maastricht door burgemeester Onno Hoes (VVD). Hoes is positief over het advies aan de Raad van State. "Ik zie de uitspraak van de Raad van State met vertrouwen tegemoet." Eigenaar van Easy Going Marc Josemans is er minder over te spreken. Hij spreek van een 'erbarmelijk advies'. Verder inhoudelijk commentaar wil hij echter pas geven na de definitieve uitspraak van de Raad van State.
Het systeem met de wietpas voor alleen Nederlanders werd ingevoerd onder het vorige kabinet. Het was de bedoeling dat het systeem landelijk zou worden ingevoerd. Per 1 januari van dit geldt echter alleen het ingezetencriterium, waardoor Nederlanders met hun id-bewijs nu overal wiet kunnen kopen. Bij de proef in het zuiden bleek namelijk dat weinig Nederlanders lid wilden worden van een coffeeshopclub, waardoor er alsnog veel overlast ontstond door illegale straathandel.
