review

Film: The Boy In The Striped Pyjamas

Laura (Oplaatbatterij)
Het is 1943, de Tweede Wereldoorlog is in volle gang. Het Duitse jongetje Bruno merkt hier echter niet zo veel van, hij kan nog gewoon met zijn vriendjes op straat spelen. Op een dag moet Bruno verhuizen van Berlijn naar het platteland omdat zijn vader, een nazi-officier, is overgeplaatst. Het huis is groot en ongezellig, maar vanuit zijn raam ziet Bruno in de verte een ‘gezellige boerderij’ met een groot hek eromheen, en boeren in ‘gestreepte pyjama’s’. Ondanks dat zijn moeder het hem verboden heeft, gaat Bruno op onderzoek uit en sluit vriendschap met een jongen die op de boerderij verblijft.


Films over de Tweede Wereldoorlog zijn tegenwoordig populair (denk bijvoorbeeld aan Zwartboek, Der Untergang, Oorlogswinter en het recente Valkyrie). De meeste van deze films worden belicht vanuit de Joodse bevolking. In The Boy In The Striped Pyjamas volgen we echter een Duitse jongen, die bevriend raakt met de Joodse jongen, Schmuel, die zich in het concentratiekamp bevindt. De film belicht dus als het ware beide kanten en doet dit vanuit de onschuldige en naïeve (grote, helderblauwe) ogen van een kind.


Bruno weet namelijk helemaal niets van wat er zich allemaal afspeelt. Als er op een dag veel zwarte rook uit de schoorsteen van het kamp komt, denkt Bruno dat de boeren aan het koken zijn. Als kijker weet je natuurlijk wat er werkelijk gaande is, maar de onschuld van Bruno geeft deze scène (en andere, vergelijkbare scènes) een extra zware lading. Het werkt erg goed dat de regisseur (evenals de auteur van het boek) uitgegaan is van de naïviteit en onwetendheid van een kind. Maar ook veel Duitsers wisten in die tijd niet wat er in de ‘werkkampen’ werkelijk gebeurde, wat goed terug te zien is in het personage van Bruno’s moeder.

Juist omdat niemand exact weet wat er allemaal gaande is, kun je de Duitse familie moeilijk iets kwalijk nemen. Bruno's moeder weet niet precies wat haar man allemaal uitspookt, maar naarmate ze meer komt te weten, gaat ze zich er tegen verzetten. Ook Bruno's zus heeft, hoewel ze wel iets meer weet dan Bruno, niet door wat er allemaal speelt en heeft alleen maar bewondering voor haar vader. De vader is de enige die wél weet hoe alles in elkaar steekt, maar ook hij is niet alleen maar slecht. Je ziet hoeveel hij van zijn gezin houdt en hij wil slechts zijn werk goed doen.


Het is deze tweestrijd, het niet puur goed of slecht zijn van de personages, die de film zo sterk maakt. Bovendien geven de onschuld en onwetendheid van Bruno The Boy In The Striped Pyjamas een extra zware lading. Als kijker weet je meer dan Bruno en je ziet welke kant het verhaal op zal gaan. Deze twee elementen, die ervoor zorgen dat The Boy In The Striped Pyjamas zich onderscheidt van andere oorlogsfilms, maken het tot een erg goede film.

FOK! had onlangs ook de gelegenheid om de auteur van het boek, John Boyne, te interviewen. Een weergave van dit gesprek vindt je hier.

Label: Miramax Releasedatum: 8 januari 2009 Kijkwijzer: Waardering film: