Zes gevangenen van Guantanamo naar Uruguay
Zes mannen die twaalf jaar lang vast hebben gezeten in de Amerikaanse gevangenis voor terreurverdachten in Guantanamo Bay op Cuba zijn vrijgelaten en naar Uruguay gestuurd. Daar zullen ze met hulp van de Uruguayaanse overheid als vluchtelingen proberen een nieuw bestaan op te bouwen. Dat heeft de Amerikaanse regering zondag bekendgemaakt.
De zes - vier Syriërs, een Tunesiër en een Palestijn - zijn de eerste gevangenen die van Guantanamo naar een Zuid-Amerikaans land zijn gestuurd. Ze werden alle zes in 2002 op verdenking van banden met Al-Qaida opgepakt, maar nooit aangeklaagd. Al in 2009 werd beslist dat ze voor vrijlating in aanmerking kwamen. Dat kwam er echter niet van omdat ze niet naar hun land van herkomst konden en de VS moeite hadden landen te vinden die hen wilden opnemen.
De Uruguyaanse president José Mujica besloot als humanitair gebaar de mannen toe te latem. Hij zegde de mannen hulp toe om zich in zijn land, dat maar een kleine moslimgemeenschap heeft, te vestigen.
Onder degenen die zijn vrijgelaten is Abu Wa'el Dhiab, een 43-jarige Syriër die een lange hongerstaking hield om tegen zijn gevangenhouding te protesteren. Over hem werd voor Amerikaanse rechters een juridische strijd gevoerd over de praktijk van dwangvoeding. De andere Syriërs zijn Ali Hussain Shaaban (32), Ahmed Adnan Ajuri (37) en Abdelahdi Faraj (39). Verder werden de Palestijn Mohammad Abdullah Taha Mattan (35) en de Tunesiër Adel bin Muhammad El Ouerghi (49) vrijgelaten.
De VS hebben dit jaar nu negentien gevangen uit Guantanamo Bay naar andere landen laten gaan, op een na allemaal in de afgelopen dertig dagen. Er zitten nu nog 136 mannen vast, het laagste aantal sinds kort nadat de gevangenis in januari 2002 geopend werd. Volgens regeringskringen kunnen voor het einde van het jaar nog meer vrijlatingen worden verwacht.
De toezegging van Mujica om de mannen op te nemen kwam al enkele maanden geleden. Dat het nog zo lang geduurd heeft voordat ze daadwerkelijk uit gevangenschap werden ontslagen kwam volgens leden van de regering-Obama door minister van defensie Chuck Hagel, wiens handtekening wettelijk was vereist. Het Pentagon stuurde het voorgenomen besluit pas in juli door naar het Congres. Tegen die tijd was de vrijlating een kwestie geworden in de verkiezingen in Uruguay, waarop besloten werd de overdracht uit te stellen tot na die verkiezingen op 30 november.
President Barack Obama had zich bij zijn ambtsaanvaarding voorgenomen de gevangenis in Guantanamo zo snel mogelijk te sluiten, maar hij stuitte op verzet van het Congres. Het trage tempo van de vrijlatingen heeft geleid tot een gespannen atmosfeer in de gevangenis. Aan een in februari 2013 begonnen hongerstaking namen op een gegeven moment rond de honderd gevangenen deel. In Guantanamo zitten nu nog 67 mannen vast die moeten worden vrijgelaten of overgedragen, maar niet naar hun land van herkomst kunnen, bijvoorbeeld omdat zij daar vervolgd kunnen worden of anderszins gevaar lopen.
