Staatshoofd geen rol bij formatie meer
De Tweede Kamer is met ruime meerderheid akkoord gegaan met een voorstel waarbij de Kamer na parlementsverkiezingen zelf bepaalt wie er als informateur aan de slag gaat om de mogelijkheden voor een nieuw kabinet te verkennen. Voorheen werd dit door het staatshoofd gedaan.
Het betreft een wijziging van het eigen regelement van orde van de Tweede Kamer, waarmee D66, GroenLinks, de PvdA, de SP, de PVV en de Partij voor de Dieren maandag akkoord zijn gegaan. Voor het voorstel van D66 was eerder nog geen meerderheid, maar met een herziening op initiatief van GroenLinks kon de SP alsnog over de streep worden getrokken. Volgens GroenLinks-Kamerlid Ineke van Gent was de eerdere tekst staatsrechtelijk niet zuiver genoeg voor de socialisten.
De Kamer heeft al meer dan veertig jaar de formele mogelijkheid om zelf het heft in handen te nemen bij de kabinetsformatie, maar was er eerder niet in geslaagd om ook daadwerkelijk het initiatief te nemen. Volgens sommige staatsrechtdeskundigen nam Beatrix teveel ruimte in de vrijheid die ze had om het formatieproces te sturen. Dat leidde na de laatste verkiezingen tot opgetrokken wenkbrauwen toen ze Herman Tjeenk Willink tot informateur benoemde terwijl VVD, CDA en PVV met Ivo Opstelten verder wilden.
In de nieuwe opzet debatteert de Tweede Kamer binnen een week na de aanstelling van de nieuwe Kamer over de uitslag, en wijst daarop een of meerdere informateurs aan. Die krijgen dan ook een specifieke opdracht mee.
