Wilhelmus op Pokemon zingen
In de grootste muziekdatabase ter wereld, Gracenote, staan 130 miljoen liedjes geregistreerd. Zou je dat achter elkaar afspelen en daar eind dit jaar klaar mee willen willen zijn, dan had je moeten beginnen met luisteren in het jaar 800. De vraag is met zoveel al gemaakte muziek: “Zal er ooit een dag komen waar we elke mogelijk bedenkbare melodie hebben benut?” Hoeveel melodieën kunnen er zijn?
Vsauce, het enige YouTube-kanaal waar ik steevast de nieuwe filmpjes van bekijk, legt het uit in een informatiever en duidelijker filmpje dan ik in een column van tienduizend woorden kan doen. Als je het totaal aan melodieën wilt berekenen, zegt hij, is het handig om de zoektocht wat te vernauwen – naar één vierkwartsmaat, één octaaf en acht noten maximaal. Dat laatste is volgens internationale copyrightwetten wat melodieën van elkaar onderscheidt; acht dezelfde noten achter elkaar is plagiaat. Een berekening leert dat er met die beperkingen alsnog 78 miljard melodieën mogelijk zijn.
We zullen kortom nooit alle melodieën bedacht hebben, er is altijd plaats voor nieuwe. Maar toch klinkt veel muziek hetzelfde – waarom is dat zo, als er zoveel mogelijkheden zijn? Vsauce haalt de heren van “4 Chords” aan, waar ik eerder een column over schreef. Meer dan dertig popliedjes worden in een minuut of vijf gespeeld met steeds dezelfde vier akkoorden. “Mensen hangen naar bepaalde patronen die we meer waarderen dan andere, en we worden beïnvloed door wat voor ons kwam. Hoewel er oneindig veel mogelijkheden zijn, neigen we naar slechts enkele.”
Hier introduceert Vsauce het in mijn optiek interessantste deel van de uiteenzetting: “Er is een metrum dat zo gewoon is dat we het 'common meter' noemen.” Een common meter bestaat uit een alternerend rijmschema van jambische tetrameters en trimeters. Ofwel
Regel één 8 lettergrepen,
Dan 6 lettergrepen,
En daarna 8 lettergrepen,
En 6 lettergrepen,
liefst ook nog jambisch, dus met de nadruk op de tweede, vierde, zesde en achtste lettergreep. De Animals schreven een goed voorbeeld: “There ís a hóuse in Néw Orléans they cáll the rísing sún.” Ook zo'n beetje alle gedichten van Emily Dickinson zijn in common meter opgesteld – “Because I could not stop for Death; He kindly stopped for me.”
Maar er zijn er meer, veel, veel meer. Vaak breekt men de jambische regel, soms wordt er een zevende lettergreep in de even regels gebruikt, soms is het schema 7-6-7-6, maar altijd kunnen de onderstaande liedjes op elkanders wijs worden gezongen zonder al te creatief te hoeven zijn met tekst of melodie. Ik heb geprobeerd een lijst samen te stellen die zo compleet mogelijk is, met alle internetbronnen die ik kon vinden geïncorporeerd. Meestal kan het hele lied gezongen worden op de wijs van de ander, soms alleen het refrein of de coupletten; interessant is het evengoed.
Kies kortom een melodie van een liedje dat u herkent en zing de andere liederen op die wijs. Het levert vaak hilarische combinaties op – het racistische “Wien Neêrlands bloed” op de wijs van het Pokemon-liedje, Wilhelmus op die van de coupletten van “15 Miljoen Mensen”, “Auld Lang Syne” of “Yankee Doodle”, the Animals op de melodie van “We Wish You a Merry Christmas”, of welke andere combinatie u ook kunt verzinnen. De lijst is vanzelfsprekend verre van compleet – ik vermoed dat er honderden, zo niet duizenden liedjes inwisselbaar gezongen kunnen worden met de 8-6-8-6-structuur, laat staan andere veelvoorkomende structuren als 10-8-10-8, 8-5-8-5, enzovoorts.
Met een doctoraalscriptie en jaren academisch veldwerk zou je alsnog slechts een fractie hebben ontwaard van die 135 miljoen verschillende deuntjes die we door de millennia heen met z'n allen hebben bedacht. Alsnog, voor uw aller vertier, onder het filmpje een selectie van in elk geval twee dozijn van die overeenkomstige liedjes.
I wanna be the very best
Like no one ever was /
Wilhelmus van Nassouwe
Ben ick van Duytschen bloet /
There is a house in New Orleans
They call the Rising Sun /
America! America!
God shed his grace on thee /
Een land van duizend meningen
Een land van nuchterheid /
From the Halls of Montezuma
To the shores of Tripoli /
Amazing Grace, how sweet the sound,
That saved a wretch like me /
We wish you a merry Christmas
And a happy New Year /
O little town of Bethlehem
How still we see thee lie /
Joy to the world, the Lord is come
Let earth receive her King /
Should auld acquaintance be forgot
And days o' auld lang syne /
It came upon the midnight clear
That glorious song of old /
Wien Neêrlands bloed door d'aad'ren vloeit
Van vreemde smetten vrij /
Australians all let us rejoice
For we are young and free /
From far and wide, o Canada
We stand on guard for thee /
Yippie yi oh, yippie yi yay
Ghost Riders in the Sky /
Wenn alle untreu werden
So bleiben wir doch treu /
Yankee Doodle went to town
Riding on a pony /
I've been working on the railroad
All the livelong day /
From seven stranded castaways
Here on Gilligan's Isle /
I’d like to teach the world to sing
In perfect harmony /
There's a yellow rose in Texas
That I am going to see /
But now I'm bound to Brighton camp
Kind heaven then pray guide me /
For I come from Alabama
With a banjo on my knee /
I love to go a-wandering
Along the mountain track
Als je interesse hebt, stuur dan een column van jouw hand naar pschouten@live.nl. Of stuur een PM. Je krijgt z.s.m. een reactie.
Eindredactie FOK!columns
