FOK! Nieuws Jaaroverzicht 2005


BIN 1 - BIN 2 - BIN 3 - BUI 1 - BUI 2 - POL - SHO - SPO - OPM

Lubbers weg als Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen
Ruud LubbersIn februari blijkt uit een onderzoek van het Bureau voor Intern Toezicht (OIOS) van de Verenigde Naties dat de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen en Nederlandse ex-premier Ruud Lubbers zich schuldig heeft gemaakt aan seksuele intimidatie en machtsmisbruik. Een geheim rapport waarin dit staat wordt gelekt naar de Britse krant The Independent. Volgens een werkneemster van de VN zou Lubbers haar na een vergadering vastgepakt hebben en daarbij zijn kruis korte tijd tegen haar achterste hebben gedrukt. Volgens het OIOS-rapport heeft Lubbers ook geprobeerd de uitkomst van het interne onderzoek te beïnvloeden.

Daags na het uitlekken van het geheime rapport laat Lubbers weten zijn functie neer te leggen. Lubbers wil eigenlijk wachten totdat er een opvolger benoemd is, maar na overleg met Secretaris-Generaal Kofi Annan besluit hij zijn functie per direct neer te leggen.

Thom de Graaf treedt af
Thom de GraafMaart is niet de maand van D66'er Thom de Graaf. De minister van Bestuurlijke Vernieuwing treedt af nadat zijn plannen voor de gekozen burgemeester sneuvelen in de Eerste Kamer. Door een blokkade van de PvdA-fractie kan een benodigde grondwetswijziging niet worden doorgevoerd. De PvdA had al eerder laten weten pas in 2010 te willen onderhandelen over een gekozen burgervader.

D66-bewindslieden Laurens-Jan Brinkhorst en Medy van der Laan tonen zich solidair met de Graaf en nemen voor ook af te treden, hetgeen uiteindelijk niet gebeurt. Premier Balkenende betreurt het aftreden van de minister die volgens hem geen eerlijke kans heeft gekregen. Het aftreden van De Graaf heeft geen gevolgen voor het kabinet Balkenende II. Zijn opvolger is Alexander Pechtold.

Een paar dagen later wordt er toch een akkoord gesloten over het gekozen burgemeesterschap. De linkse partijen PvdA, Groen Links en de Socialistische Partij maken vrijwel direct bekend tegen het nieuwe burgemeesterplan te zijn.

Blair wint Britse verkiezingen
Tony BlairOp 5 mei zijn in het Verenigd Koninkrijk de parlementsverkiezingen. Labour haalt bij de verkiezingen 355 van de 646 zetels, een verlies van 47. Ondanks het verlies gaat Tony Blair wel zijn derde termijn als premier in. Blair is hiermee de eerste Labour-leider ooit die drie verkiezingen op rij weet te winnen.

Blair heeft zijn nieuwe kabinetsploeg al snel rond. Gordon Brown, van wie wordt gezegd dat hij Blair binnen een paar jaar opvolgt als premier, keert voorlopig terug als minister van Financiën. Meest opzienbarende naam in de kabinetsploeg is David Blunkett, de nieuwe minister van Werk en Pensioenen. Blunkett trad in december 2004 af als minister van Binnenlandse Zaken, nadat zijn positie onhoudbaar was geworden door geruchten dat hij een Filippijns kindermeisje van een vriendin aan een verblijfsvergunning had geholpen.

De Engelse premier kondigt aan de komende jaren stevig op respect te hameren in zijn beleid. Blair kondigt ook enkele (omstreden) maatregelen aan voor zijn komende termijn. Zo wil hij de identificatieplicht invoeren en ook wil hij, in navolging van andere Europese landen, roken verbieden in sommige openbare ruimtes. Daarnaast richt de Britse premier zich weer sterk op zorg en onderwijs. Een belangrijk speerpunt is het uitbannen van de beruchte MRSA-bacterie uit de Britse medische voorzieningen en binnen het onderwijs wil hij belanghebbenden, zoals ouders, meer zeggenschap over scholen geven.

Bush naar Maastricht
George BushDe Amerikaanse president Bush brengt op 7 en 8 mei een bezoek aan Nederland. Bush houdt een werkontbijt (zonder jam met pitjes en maanzaadbroodjes, maar wel met een smeuïg gebakken roerei!) met premier Balkenende. Aansluitend brengt hij samen met koningin Beatrix een bezoek aan het Amerikaanse oorlogskerkhof in Margraten.

Het bezoek van Bush gaat niet onopgemerkt voorbij. Een actiegroep spant een kort geding aan om te proberen Bush toegang tot Nederlands grondgebied te ontzeggen, maar de rechter stemt daarmee niet in. In Amsterdam wordt gedemonstreerd tegen het 'algehele beleid' en de komst van Bush.

In Limburg worden strenge veiligheidsmaatregelen genomen in verband met het bezoek van Bush. In totaal wordt zo'n 3100 man aan beveiligingspersoneel ingezet. Rond het hotel waar Bush logeert, is drie kilometer prikkeldraad gelegd. Rijkswaterstaat sluit delen van de A2 en de A79 gedurende enkele uren voor alle verkeer af. Een groot gebied rondom het hotel is tot verboden gebied verklaard voor iedereen zonder speciale accreditatie. Er worden zes mensen aangehouden voor het overtreden van de van kracht zijnde noodverordening. Voorzitter van het beleidsteam dat het bezoek begeleidt, burgemeester van Maastricht Gerd Leers, zegt achteraf "tevreden en opgelucht" te zijn over het bezoek.

Referendum Europese grondwet
EuropaNederland krijgt in 2005 voor het eerst in de geschiedenis een nationaal raadplegend referendum, over de Europese grondwet. Aanvankelijk lijken de Nederlanders niet warm te lopen voor het referendum, maar de laatste weken wordt er volop actie gevoerd door het kabinet, de verschillende politieke partijen en allerlei belangengroeperingen. De opkomst is hoog: 62,8 procent van de stemgerechtigden komt opdagen. De uitslag wordt een nederlaag voor het kabinet: 61,6 procent zegt 'nee' tegen grondwet.

Hoewel de regering in eerste instantie nog zegt zich niets aan te trekken van een 'nee', wordt dat later ingetrokken. Uitspraken van diverse politici doen regelmatig het nodige stof opwaaien. Zo zegt minister Donner te vrezen voor een oorlog bij een 'nee' en waarschuwt premier Balkenende de kiezers, en dan met name de 'nee'-stemmers. Andere politici zeggen een referendum toch eigenlijk niet te zien zitten. De VVD veroorzaakt nog de nodige opschudding met een holocaust-filmpje.

In Frankrijk is een paar dagen voor het Nederlandse referendum ook een referendum over de grondwet. De uitslag van dat referendum is lange tijd onzeker, omdat de twee kampen elkaar niet veel ontlopen. Uiteindelijk stemmen toch ook de Fransen tegen. Het is voor de Franse president Chirac een grote nederlaag, maar hij zegt het besluit van de Fransen te respecteren.

CDU/CSU wint verkiezingen Duitsland
Angela MerkelDe verkiezingen in Duitsland worden gewonnen door de christen-democratische CDU/CSU. De partij van Angela Merkel komt uit op 35 procent van de stemmen, minder dan verwacht en slechts nipt meer dan de 34 procent van SPD van de regerende bondskanselier Gerhard Schröder. Door de uitslag verliest de huidige coalitie van de SPD en Grünen de meerderheid in het parlement. Een coalitie van CDU/CSU en de liberale FDP is echter ook niet mogelijk, aangezien zij ook geen meerderheid hebben.

Er dreigt een politieke patstelling, aangezien CDU/CSU en SPD in de campagne herhaaldelijk aangaven niet met elkaar te willen regeren. Gerhard Schröder claimt het het kanselierschap omdat de SPD bij de verkiezingen minder ernstig verloor dan verwacht. Lang overleg tussen de partijen volgt, en uiteindelijk komen ze eruit. Angela Merkel wordt de nieuwe bondskanselier van Duitsland en is daarmee de eerste vrouw die deze functie gaat bekleden. Mede hierdoor wordt 'Bundeskanzlerin' het woord van het jaar in Duitsland. Op 11 november bereiken de twee partijen een finaal akkoord en kan hun regeringsperiode echt beginnen. Schröder neemt zijn verlies en stapt uit de politiek.

Werkkamer Verdonk 'beschoten'
Raam VerdonkOp donderdag 3 november wordt het raam van minister Verdonk door een onbekend projectiel beschadigd. Al gauw komen er stemmen op dat er op het raam geschoten zou zijn. De minister is hierdoor erg aangeslagen. Twee dagen later blijkt dat de speculaties over de beschoten ruit voorbarig waren. Er zijn geen kruitsporen aangetroffen op het raam van Verdonk, wat verklaart dat de beschadiging waarschijnlijk niet veroorzaakt is door een vuurwapen.

Ondanks de uitkomsten van het onderzoek blijft Verdonk erbij dat haar raam is beschoten. Of die beschieting met een luchtbuks of een katapult is gebeurd, maakt volgens haar niet uit. Minister Donner wijst met de beschuldigende vinger naar de media, en zegt dat die volgens hem het incident groter hebben gemaakt dan achteraf gerechtvaardigd lijkt te zijn geweest.

Amsterdam behangen met anti-Verdonk posters
Anti-Verdonk spandoekIn Amsterdam haalt de politie vier spandoeken weg die bevestigd waren aan kraakpanden. Op de doeken werd gerefereerd aan de brand op Schiphol waarbij elf asielzoekers omkwamen. Wat volgt is een kat-en-muisspel tussen tegenstanders van minister Verdonk en de gemeente Amsterdam. Steeds verschijnen weer nieuwe spandoeken op gevels her en der in Amsterdam. Op de lokale zender AT5 levert hoogleraar staatsrecht Jit Peters kritiek op het weghalen van de spandoeken.

De Nijmeegse fractievoorzitter van GroenLinks hangt een anti-minister Verdonk poster achter het raam van zijn woning en zijn fractiekamer in het stadhuis. De politie valt binnen bij een pand in Nijmegen om een stapel posters in beslag te nemen. In Amsterdam ontstaat nog veel meer ophef als de politie spandoeken van kraakpanden verwijdert.

De spandoeken met teksten als 'Rita Verdonk Moordenaar' en 'Elf levend verbrand, Rita bedankt' noemt premier Balkenende "heel erg". Hij benadrukt dat de VVD-politica slechts de minister is die het beleid uitvoert en de regels toepast. Op 24 november besluit de rechtbank in Amsterdam dat de spandoeken en posters met beledigende teksten aan het adres van minister Verdonk niet langer weg mogen worden gehaald door de Staat.

De diskettes, de opkomst en de ondergang van Peter R. de Vries
Peter R. de VriesBegin december wil Peter R. de Vries Den Haag "opschudden" met een grote campagne om zijn Partij voor Rechtvaardigheid, Daadkracht en Vooruitgang in de schijnwerpers te zetten. De Vries wil middels een foldermailing toelichten waarom zijn partij een aanwinst is voor politiek Den Haag. De misdaadverslaggever presenteerde in oktober zijn politieke visie. De Vries zegt zich overigens pas echt verkiesbaar te stellen in 2007 als op 16 december 41% van de doorsnee populatie hem een aanwinst voor de politiek vindt.

Al vroeg in december lijkt het halen van de zelfgestelde drempel van 41% een onmogelijke taak. Zowel TNS/NIPO als het onderzoeksbureau van Maurice de Hond doen onderzoek naar de mening van het Nederlandse volk over het nut van De Vries in de Haagse politiek. Peilingen van TNS/NIPO blijven steken rond 20%, peilingen van De Hond liggen aanzienlijk hoger, respectievelijk 40% ('Wilt u dat Peter R. de Vries aan de Tweede-Kamerverkiezingen van 2007 gaat deelnemen?') en 30% ('Peter R. de Vries is een aanwist voor politiek Den Haag'). De populariteit van De Vries lijkt per dag te verschillen.

Enkele dagen later komt De Vries opnieuw flink in de schijnwerpers. Hij heeft namelijk diskettes van de geheime dienst AIDV in handen waarop onder andere "zeer compromitterende informatie" staat over het seksleven van wijlen politicus Pim Fortuyn. Fortuyn zou ondermeer "seksuele escapades" hebben gehad met "minderjarige Marokkaanse jongetjes". De Marokkaanse gemeenschap eist een onderzoek. De diskettes bevatten tevens informatie over een onderzoek naar een milieubeweging, informatie over politici (D66, PvdA) en staat er een lijst met telefoonnummers van AIVD-medewerkers, alsmede medewerkers van buitenlandse geheime diensten op. De Vries maakt de informatie in zijn televisieprogramma bekend. De AIVD neemt maatregelen tegen de slordige medewerker en zet hem op non-actief. Deze medewerker zou het terugnemen van de diskettes geweigerd hebben toen De Vries bij hem aan de deur stond.

De AIVD doet op 13 december aangifte tegen de misdaadverslaggever. De Vries heeft staatsgeheime informatie getoond en dat is strafbaar volgens de geheime dienst. De populariteit van De Vries stijgt de dagen tussen de aangifte en de peildatum licht, maar dat is niet genoeg voor een politieke carrière; de door De Vries zelf gestelde grens van 41% wordt ruimschoots niet gehaald. Hij laat daarom zijn politieke carrière los en stort zich weer vol op het misdaadverslaggeven.

BIN 1 - BIN 2 - BIN 3 - BUI 1 - BUI 2 - POL - SHO - SPO - OPM