EU-top: buitengrenzen strenger beveiligen, meer hulp toegezegd aan Zelenskyy

De Europese Unie wil het gemeenschappelijk asiel- en migratiebeleid aanscherpen. Daar waren de staatshoofden en regeringsleiders het vanochtend vroeg over eens. Om ongewenste migranten buiten de deur te houden, wil de EU onder meer haar buitengrenzen versterken. Oekraïne heeft geen toezegging ontvangen om straaljagers te leveren.

Zoals blijkt uit de slotverklaring van de EU-top, moet mensensmokkel worden beperkt, grensbewaking worden versterkt en uitzettingen worden versneld om ongewenste migratie een halt toe te roepen. Financiering voor hekken aan de buitengrens van de EU wordt niet expliciet genoemd in de verklaring. Er moeten echter fondsen worden opgezet voor infrastructuur aan de grenzen, volgens de verklaring. Onder meer Oostenrijk en Griekenland hadden hierom verzocht. 

Concreet keurden de EU-landen twee projecten aan de buitengrenzen goed. Commissievoorzitter Von der Leyen zei dat een van de projecten is om de grens tussen EU-land Bulgarije en Turkije te beveiligen met voertuigen, camera's, wegen en wachttorens. Deze moeten worden gefinancierd uit EU-fondsen, de Bulgaarse begroting en bijdragen van de EU-landen.

Volgens Von der Leyen gaat het tweede project over de registratie van migranten, een snelle asielprocedure en terugkeer vanaf de buitengrens. Er moet meer druk worden uitgeoefend op de landen van herkomst om afgewezen asielzoekers terug te nemen.

Oud-EUcommissaris Fischler: "Typisch Europees document"
Met betrekking tot de resoluties sprak de Oostenrijkse bondskanselier Nehammer van een duidelijk signaal, de Duitse kanselier Scholz van een pragmatische en goede oplossing. De voormalige Oostenrijkse EU-commissaris Fischler daarentegen bekritiseerde het definitieve document omdat het te vaag zou zijn. Het is een 'typisch Europees document' met formules die elke regering naar eigen inzicht kan interpreteren. Zo moet nog duidelijk worden waar de grensbewaking precies wordt versterkt en hoeveel maatregelen er worden gefinancierd.

Ook waren de EU-staten het erover eens dat er meer politieke druk moet worden uitgeoefend op landen die niet meewerken aan het terugnemen van afgewezen asielzoekers. Visa en handelsbeleid en ontwikkelingshulp worden genoemd als mogelijke instrumenten.

EU-landen zeggen verdere hulp toe aan Oekraïne
In de slotverklaring zegden de staatshoofden en regeringsleiders van de EU ook verdere steun toe aan Oekraïne, dat door Rusland is binnengevallen – 'voor zo lang als nodig'. De wens van de Oekraïense regering om snel toe te treden tot de EU werd voorzichtig beoordeeld.

De top begon met een toespraak van de Oekraïense president Zelenskyy. Hij had vooral om meer wapenvoorraden gevraagd, vooral straaljagers. De Franse president Macron zei dat leveringen van straaljagers 'in de komende weken' niet mogelijk zijn. Maar hij sluit in principe niets uit. De Duitse kanselier Scholz zei dat straaljagers 'geen gespreksonderwerp' voor hem waren.

Tijdens een gezamenlijke persconferentie met Zelenskyy kondigden EU-Commissievoorzitter Von der Leyen en EU-Raadsvoorzitter Michel aan dat sommige regeringsleiders bereid zijn om de nodige wapens en ondersteuning te leveren, waaronder vliegtuigen. Er is nu een reeks bilaterale besprekingen gaande waarin de kwestie van straaljagers aan de orde zal komen.

EU-Raadsvoorzitter Michel riep de EU-landen op Oekraïne de maximale steun te geven. Er is onder andere behoefte aan munitie, raketten en verdedigingssystemen.