Zwitserland stemt tegen klimaatbeschermingswet en verbod op pesticiden

Zwitserse kiezers hebben de wetgeving verworpen die de kern vormt van de strategie van het land om zich te houden aan de Overeenkomst van Parijs inzake klimaatverandering. De CO2-wet werd zondag afgewezen door 51,6% van de kiezers.

De negatieve uitkomst vertegenwoordigt een grote verstoring in het kleine land dat onevenredig wordt getroffen door klimaatverandering. De temperaturen in Zwitserland stijgen ongeveer twee keer zo snel als het wereldwijde gemiddelde en de gletsjers in de Alpen dreigen tegen het einde van de eeuw te verdwijnen.

De CO2-wet, die was gebaseerd op het principe 'de vervuiler betaalt', was het resultaat van een breed compromis en een lange strijd in het parlement.

Opiniepeilingen in mei suggereerden dat de CO2-wet veel steun had van de bevolking. Wat wel duidelijk is, is dat het 'nee'-kamp de afgelopen weken veel terrein heeft gewonnen, vooral in landelijke gebieden. Stedelijke kantons als Bazel, Zürich en Genève stemden voor het wetsvoorstel. Maar 21 van de 26 Zwitserse kantons kozen voor een nee-stem. Sommige klimaatactivisten hebben de wet verworpen, omdat hij niet ver genoeg ging.

De voorgestelde CO2-wet in één oogopslag

• Brandstof- en vliegbelasting stonden centraal in de overheidsstrategie. Nieuwe maatregelen waren onder meer:
• Een heffing van tussen CHF30 en CHF120 ($32-$129) op vliegtickets, voor vluchten die vertrekken vanuit Zwitserland
• Een verplichting voor auto-importeurs om zuinigere voertuigen te verkopen
• Verhoging van de toeslag op diesel en benzine van CHF0,05 naar CHF0,12 per liter, te heffen door brandstofimporteurs
• Een verhoging van de belasting op CO2 geheven op diesel van CHF120 naar CHF210 per ton
• 75% van de Zwitserse emissiereducties moet binnen de landsgrenzen plaatsvinden; de overige 25% kan via maatregelen in het buitenland

De financiële argumenten van tegenstanders van de wet worden gecrediteerd voor het doorslaan van de balans in een crisisperiode die wordt gekenmerkt door het coronavirus. Het emotionele debat over anti-pesticide-initiatieven overschaduwde ook de kwestie van de urgentie van het klimaat.

Kiezers verwerpen voorstellen voor landbouw zonder pesticiden
Na maanden van verhitte campagnes was het zondag duidelijk "nee" voor de voorstellen, die Zwitserland tot een pionier op het gebied van biologische landbouw zouden hebben gemaakt door het eerste Europese land te worden dat producten zoals kunstmatige onkruidverdelgers en fungiciden verbiedt.

Er waren twee iniatieven voorgesteld waarop men kon stemmen, beide gericht tegen het gebruik van synthetische pesticiden, maar elk met een andere aanpak.

Het "anti-pesticide"-initiatief stelde voor voorgesteld om binnen tien jaar een regelrecht verbod op het gebruik van synthetische producten voor agrarisch, particulier en commercieel gebruik in te voeren. Het wilde ook een einde maken aan de invoer die met dergelijke producten is geproduceerd.

Het "drinkwater"-initiatief wilde de betaling van overheidssubsidies (ter waarde van zo'n 3 miljard CHF per jaar) beperken tot boeren die werken zonder pesticiden en profylactische antibiotica te gebruiken. Ook wilde het de invoer van diervoeder terugdringen.

Beide voorstellen werden gesteund door linkse partijen, milieugroeperingen en (in het geval van het pesticide maar niet het waterinitiatief) biologische boeren.

De definitieve resultaten toonden aan dat beide initiatieven werden neergeschoten door vrijwel hetzelfde aantal kiezers, 60,6% en 60,7% - een symmetrie die volgens Lukas Golder van het onderzoeksinstituut GfS Bern wees op veel "dubbele nee"-opties op stembiljetten.

Zelfs de voorspelbaar hogere stedelijke steun slaagde er niet in om een grote deuk in de nederlaag te maken: hoewel het resultaat krapper was in plaatsen als Genève en Zürich, produceerde slechts één van de 26 Zwitserse kantons, Basel City, een meerderheid voor.

De opkomst was hoog, iets minder dan 60%.