'Vaklui ontvluchten bedrijven'

Dit zei FNV-voorzitter Agnes Jongerius gisteren bij de opening van het academisch jaar op de Vrije Universiteit in Amsterdam. Ze hekelde management by spreadsheet en pleitte voor de arbeidsorganisatie als gemeenschap.

Volgens Jongerius is het geen toeval dat de bonden die zzp’ers (zelfstandigen zonder personeel) organiseren het hardst groeien. ‘Een belangrijke reden voor werknemers om voor zichzelf te beginnen is dat ze dan meer met hun vak bezig kunnen zijn’, aldus de FNV-voorzitter. ‘Arbeidsorganisaties staan voor deze zzp’ers gelijk aan bureaucratische procedures, controlerende bazen en veel gedoe.’

Reorganisaties bepalen de sfeer, vindt Jongerius. ‘Organisaties zijn beland in een permanent proces van reorganiseren. Onder het mom van herpositioneren, aanboren van nieuwe markten of wat dan ook, wordt de vrijheid van handelen op de werkvloer steeds verder teruggedrongen.’ Managers krijgen daarentegen meer vrijheid, meent de vakbondsvoorzitter. ‘Zo ontstaat een managementlaag die mobiel is, snel switcht en zichzelf veel vrijheden veroorlooft.’

Die managers handelen uit wantrouwen. ‘Het gevolg is dat een agent of verpleegkundige steeds meer tijd kwijt is aan administratie in plaats van boeven vangen of verplegen.’

Ook de hoge inkomens van het management waarbij de relatie tussen prestatie en beloning zoek is, verzieken de sfeer volgens Jongerius. ‘Al die managers met hun topsalarissen demotiveren de mensen op de werkvloer.’

In dit verband plaatst de FNV ook een kanttekening bij de roep om een gematigde loonstijging om een loon-prijsspiraal te voorkomen. ‘Waarom zou je op de werkvloer instemmen met een verantwoorde loonontwikkeling als je ziet dat de top zich bonussen toebedeelt van tonnen, of zelfs miljoenen.’ Als de hoge lonen worden gecombineerd met een gebrek aan visie sneuvelt volgens Jongerius de loyaliteit met het bedrijf als eerste.

Volgens de voorzitter van de FNV Vakcentrale moeten werkgevers juist de betrokkenheid aanwakkeren. Dat kan door vertrouwen te hebben in de werknemers. ‘Geef de werknemers de zeggenschap over hun werk en gebruik hun ideeën.’

Als bedrijven en instellingen zichzelf meer zien als een gemeenschap zal volgens Jongerius de verbondenheid tussen werknemers en bedrijf terugkeren. De FNV zal dit stimuleren door te ijveren voor de scholing van werknemers en meer zeggenschap over het werk. Ook wil de vakorganisatie meer aandacht voor het vakmanschap. De FNV wil dat werknemers meer zeggenschap krijgen over hun werkomstandigheden door zaken als zelf roosteren en telewerken te bevorderen