De waarheid komt van alle kanten
De waarheid komt van alle kanten. Richt je focus op de Februaristaking in 1941 en we zijn ineens een verrekte dapper volkje. Lees je dat de Nazi's wel erg tevreden waren over de efficiënte wijze waarop juist in Nederland Joden werden gelokaliseerd en gedeporteerd, en het wordt weer een heel ander verhaal. Beiden zijn waar. De volle waarheid neemt beide verhalen mee.
Door je eigen leven heen is het niet anders. Iedere mens van enige wasdom – in ieder geval de veertigplusser dan toch – zou moeten weten hoe weerbarstig en tevens flexibel de waarheid is. Voor een kind bestaat de werkelijkheid nog vooral uit het gebrek aan kennis van alle feiten. Waarheden van een tiener zijn puberale onzin voor de volwassene. En allemaal hebben ze op hun eigen specifiek moment minimaal een beetje gelijk.
De waarheid hoeft zeker niet synoniem te zijn aan andermans werkelijkheid. In de bijbel staat een mooie tekst: “Het geloof is de zekerheid van de dingen, die men hoopt en de overtuiging van de dingen die men niet ziet.” Het staat in de bijbel maar is wat mij betreft een universele verklaring voor ieder geloof. De zekerheid van het bestaan van een godheid of de zekerheid over de belofte van een prachtig hiernamaals zijn voor een gelovige een absolute waarheid. Maar dus ook onzin voor iemand die nooit hetzelfde boek heeft gelezen.
Trouwens. Ook onzin voor iemand die maar stukjes uit hetzelfde boek heeft gelezen. Sommigen denken de waarheid in pacht te hebben met een paar passages. De bijbel kent 917.261 woorden. Het Oude Testament staat ongeveer gelijk aan de Thora en omvat met 592.419 woorden zo'n beetje de gehele joodse geschiedenis. De koran is ongeveer net zo groot als het Nieuwe Testament en bevat ook de nodige verwijzingen naar de christelijke en joodse geschiedenis. En dan zijn er voor alle grotere religies nog vele boeken geschreven die door de verschillende stromingen aan hun eigen waarheid zijn toegevoegd. Dit is niet samen te vatten met een paar hits op Google.
Die zelf gecreëerde waarheden zijn niet enkel aan geloof toe te schrijven. Smaak is ieders persoonlijke waarheid. Liefde is een persoonlijke waarheid. Politieke overtuigingen zijn persoonlijke waarheden. En behalve persoonlijk zijn ze ook allemaal weer even veranderlijk. De vrouw van je leven kan na een paar jaar net zo goed het grootste kutwijf zijn.
De waarheid komt van alle kant. Tegenwoordig helemaal. Met een smartphone in je hand krijg je op iedere vraag 100.000 antwoorden. En Google sorteert op basis van algoritmen dan ook nog eens de op jou persoonlijk toegespitste antwoorden op de eerste pagina met zoekresultaten. Jouw zoekresultaten zijn dus ook weer anders dan de mijne. Probeer daar maar eens de ultieme waarheid uit te filteren.
Misschien is het gewoon simpeler om niet te veel naar een ultieme waarheid te zoeken. Neem een paar simpele waarheden je leven lang mee. Dat jij best wel oké bent. Dat jij best wel aantrekkelijk bent. En dat jij nooit alles kunt weten.
De waarheid komt van alle kant. En af en toe heb jij gelijk.
