De kanker ontspringen | Dansen met Amy (slot)

Diagnose | Dansen met Amy (1) lees je hier.

5
“Ik ben niet blind gelovig. Ik bedoel, ik neem niets aan waar ik zelf niet achter sta. Ik wil geloven in waar ik het mee eens ben, niet in wat mij aangedragen wordt. Ik wil kritisch blijven. Ik móét kritisch blijven. Daar voel ik mij het beste bij. Ik leef met de gedachte dat ik mijn talent heb gekregen van God. Dat is een fijne gedachte.
[…]
Natuurlijk is het moeilijk. Er gebeurt zoveel om ons heen. Zoveel ellende. Ik betrap mijzelf er geregeld op dat ik God de schuld geef van alles. Maar dat is te gemakkelijk. Er zijn vaak mensen die aan me vragen hoe het kan dat er een God bestaat en er tegelijkertijd zoveel ellende is. Daar weet ik geen antwoord op. De mensen die het me vragen willen eigenlijk ermee aantonen dat God niet bestaat. Maar de vraag wordt nooit andersom gesteld. Er is ook zoveel moois. Is dat dan ook een teken van het niet-bestaan van God?”

6
Zwart beeld. Muziek zwelt aan.
Why wasn’t God watching? Why wasn’t God listening?  Why wasn’t God there?*

Langzaam schuift een tekst in beeld.
Tijdens een routineonderzoek in het UMC wordt bij Amy Zwager een inoperabel kwaadaardig gezwel in haar hals gevonden.
Haar levensverwachting is geslonken tot twee maanden, hooguit drie.

Letters verwaaien en worden vervangen:
De voorstelling Dansen met Amy is geannuleerd. De prognose over haar ziekteverloop geeft duidelijk aan dat het voor Amy fysiek onmogelijk is om haar voorstellingen voort te zetten.

De tekst verdwijnt en wordt vervangen door een volgende:
Precies op het moment dat Amy’s diagnose uitgesproken wordt, boekt haar manager haar voor vier avonden in een middelgroot theater in Amsterdam.

7
Tot aan de diagnose focuste de film zich op haar komende voorstellingen. Een interessant portret van een jonge vrouw die een zwaar traject van voorbereidingen, zenuwen, blijdschap, twijfel en trainingen ingaat.
Dit beeld wordt echter ruw verstoord door die kankerdiagnose. Het traject keert. De te volgen route leidt niet langer naar succes, maar naar haar dood.

Dansen met Amy is niet de eerste documentaire rondom kanker. Er zijn tal van dergelijke films. Vaak zijn het warme portretten van patiënten die ondanks hun naderende einde heel sterk blijven. Meer dan eens zijn ze sterker en rustiger dan hun omgeving. Films die ons achterlaten met een droevig gevoel, maar ook met berusting. Ja, er is iemand overleden, maar het was een mooi afscheid.

Amy’s reis verloopt zo anders. De mooie danseres, met de lachkuiltjes in haar wangen, de vrouw met de grote droom, is niet sterk, niet rustig.

We zien haar instorten, agressief worden, alles en iedereen haten. We zien de mooie danseres met de grote droom veranderen in een emotioneel wrak.

Waar ze eerder op een dankbare manier over God sprak – “Ik dank mijn talent aan Hem” – gaat ze nu tegen Hem tekeer. Ze schreeuwt en krijst.
“Hij is er niet. Het is een illusie. Als Hij mij dan mijn talent gegeven zou hebben… waarom pakt Hij het dan van me af vlak voor ik het optimaal kan gebruiken?”
Ze blijft krijsen. Ze vloekt zelfs.
En dan zien we de mooie, lieve, danseres drie minuten lang haar werkkamer kort en klein slaan.

8
“Ik denk niet dat er nog iets heel is. Ik weet ook niet wat me overkwam.” Ze vertelt het beschaamd lachend. Ze staat op een brug, ze tuurt naar het water waar niets in te zien is.
Een tijd lang is het stil.
Ze staat daar maar. Ze kijkt naar het water. Ze huilt niet. Ze doet niets. Ze toont geen enkele emotie.

Zwart beeld.

9
Ze lopen tussen grauwe flatgebouwen. De camera filmt de omgeving. Het is een bedroevend tafereel. Amy loopt dicht naast de camera. Ze vertelt op kalme toon dat ze overweegt zelfmoord te plegen. Ze praat veel. Met veel uitleg, veel argumenten. Tijdens haar verhaal glijdt het beeld door de omgeving: de flats, de straat, parkeerplaatsen, containers, graffiti.
Als ze even stilvalt, stoppen ze ook met lopen, de camera blijft rusten op een punt: een fiets met verbogen wielen.

Er klinkt gemompel. Ze vraagt: “Wat zeg je?”
En dan horen we een vertwijfelde en zwakke stem van achter de camera: “Ja. Misschien moet je dat maar doen.”

10
Zwart beeld.
Langzaam ontbrandt de lamp waarbij we Amy in de eerste scène hebben zien dansen.
Een groot aantal bij elkaar geknoopte peertjes. Als een omgedraaide bos bloemen. Ze verspreiden een zacht licht, strelend, sereen.
Traag zakt dit beeld weer in het zwart.
 
We zien de flatgebouwen weer. Vanuit een laag perspectief.
 
Als het beeld weer zwart wordt, klinkt zacht muziek

And so it ends
And so it will be
It’s over now
She is free.**

Het duurt bijna een minuut voordat de aftiteling begint.

_{* Tom Waits -  Georgia Lee
** Motorpsycho – bedroom eyes}