De Russische president Poetin heeft woensdag nacht in een onverwachte toespraak op de Russische staatstelevisie een militaire operatie in de Donbas-regio aangekondigd. "We hebben besloten een militaire operatie te beginnen", zei hij. En viel vervolgens Oekraïne binnen.

We houden een overzicht bij van verschillende berichtgeving over de oorlog in Oekraïne. Bepaalde nieuwsfeiten zullen daarnaast in een eigen artikel op FP nader worden toegelicht. Eerdere liveblogs vind je hier:

Rusland is grootschalige invasie Oekraïne begonnen- deel I

Rusland in oorlog met Oekraïne; hackers opgeroepen om infrastructuur te beschermen- Liveblog deel 2

Updates tot 23.25 uur:

• 18.09 uur-Volgens de International Atomic Energy Agency (IAEA) zijn de stralingsniveaus rond de kernruïnes van Tsjernobyl in Oekraïne niet gevaarlijk. De voormalige kerncentrale werd tijdens de invasie ingenomen door Russische soldaten. De verhoogde straling die vandaag wordt gemeten, zou volgens de Oekraïense autoriteiten door militaire voertuigen kunnen zijn opgestuwd vanaf de grond, die tientallen jaren na de nucleaire ramp van 1986 nog steeds vervuild is. De stralingsniveaus tot 9,46 microsievert per uur werden echter door de IAEA als laag geclassificeerd. De waarden vallen binnen het bereik van eerdere metingen in de uitsluitingszone rond Tsjernobyl, zei het. "Daarom vormen ze geen gevaar voor het publiek", schreef de IAEA in Wenen.

  IAEA-chef Rafael Grossi meldde ook dat de operationele veiligheid van de 15 actieve kerncentrales in Oekraïne is gegarandeerd. Toch blijft hij zich grote zorgen maken over de situatie in het land. Op 26 april 1986 vond een van de ergste rampen in het vreedzame gebruik van kernenergie plaats in Tsjernobyl. 

• 18.19 uur-Rusland wil het sociale netwerk Facebook gedeeltelijk inperken. Dat geldt vanaf vandaag en is een reactie op het blokkeren van de Russische staatsmedia, zei communicatietoezichthouder Roskomnadzor in Moskou. Dat heeft de procureur-generaal besloten na overleg met het ministerie van Buitenlandse Zaken. De toegang moet gedeeltelijk worden beperkt. Wat de precieze gevolgen zouden zijn, was aanvankelijk onduidelijk. 's Avonds was de Facebook-app bijvoorbeeld nog te openen via smartphones. De autoriteit beschuldigde de Facebook-groep Meta ervan de "fundamentele mensenrechten en vrijheden en de rechten en vrijheden van Russische burgers" te hebben geschonden door Russische media op Facebook te blokkeren. De Facebook-optredens van het Russische staatsbureau Ria Novosti en de omroep Svesta werden door de blokkade getroffen. 

• 18.24 uur-Na hevige gevechten zijn Russische troepen de rivier de Dnipro overgestoken in het zuiden van Oekraïne. Dit geeft hen toegang tot de strategisch belangrijke stad Cherson, aldus het regionale bestuur. De Russen viel met zware troepen aan en leed bij de gevechten zware verliezen. Uiteindelijk moest het Oekrïense leger het onderspit delven. Het leiderschap van de regio stelt alles in het werk om de orde te handhaven en levens te redden. De stad met bijna 300.000 inwoners speelt een belangrijke rol bij de bescherming van de havenstad Odessa in het zuidwesten van het land. 

• 18.27 uur-De eerste Britse soldaten en vrachtwagens met extra uitrusting ter versterking van het NAVO-bataljon in de Baltische EU en het NAVO-land zijn aangekomen in Estland. Een konvooi met zes gevechtstanks en andere militaire voertuigen arriveerde op de militaire basis van Tapa, zei het Estse leger. Daar zullen ze deel gaan uitmaken van de NAVO-gevechtsgroep die daar sinds 2017 is gestationeerd om Rusland af te schrikken. 

• 19.18 uur-Om Rusland af te schrikken, verplaatst de NAVO eenheden van haar snelle inzetmacht NRF. Dat maakte secretaris-generaal Jens Stoltenberg bekend na een videoconferentie van de staatshoofden en regeringsleiders van de 30 alliantiestaten. Hij zei in eerste instantie niet waar de eenheden naartoe zouden worden verplaatst. Hij sprak alleen van enkele duizenden militairen die op land, ter zee en in de lucht zouden moeten worden ingezet.

  Volgens informatie van het persbureau dpa zouden grondtroepen naar Roemenië, ten zuidwesten van Oekraïne, kunnen worden gestuurd. In ieder geval is het de bedoeling om NRF-eenheden te sturen naar een oefening in het NAVO-land Noorwegen, dat aan Rusland grenst. Het is de eerste keer dat delen van de NRF zijn verplaatst als onderdeel van de afschrikking en verdediging van het Bondgenootschappelijke grondgebied, zei Stoltenberg. De staatshoofden en regeringsleiders van de 30 lidstaten benadrukten in een verklaring dat de maatregelen "preventief, evenredig en niet escalerend" waren.

• 19.33 uur-Na de Europese Unie legt Groot-Brittannië ook sancties op aan de Russische president Vladimir Poetin en zijn minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov. Dat zei de Britse premier Boris Johnson volgens een regeringsverklaring tijdens een bijeenkomst van de staatshoofden en regeringsleiders van de NAVO-landen. Aanleiding voor de stap is de 'revanchistische missie' van Poetin en Lavrov, waarmee ze na de Koude Oorlog de wereldorde wilden uitschakelen door Oekraïne aan te vallen. 

• 20.31 uur-Volgens premier Nicolae Ciuca zijn 19.000 Oekraïense vluchtelingen aangekomen in Roemenië sinds Rusland Oekraïne heeft aangevallen. Daarvan zouden er 8000 zijn doorgereisd naar Bulgarije en Hongarije.

  Ook Slowakije zag op de eerste dag na de Russische aanval op Oekraïne meer dan vijf keer het normale aantal grensoverschrijdingen vanuit het buurland. Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken in Bratislava zijn van woensdagmiddag tot donderdagmiddag 7.490 Oekraïense burgers de grens overgestoken.

  De VN verwacht in totaal tot vijf miljoen vluchtelingen als de situatie verslechtert. Volgens schattingen zijn er al zo'n 100.000 mensen op de vlucht. Velen proberen de buurlanden Polen, Roemenië, Hongarije en Slowakije te bereiken. De meesten van hen waren vrouwen en kinderen, aangezien de Oekraïense regering mannen in de strijdbare leeftijd heeft verboden het land te verlaten. Oekraïne heeft 44 miljoen inwoners. 

• 20.31 uur-Met het oog op de Russische inval in Oekraïne willen de EU-ministers van Energie maandag een spoedvergadering houden in Brussel. Minister van Economische Zaken en Klimaatbescherming Robert Habeck wordt voor Duitsland in Brussel verwacht. Het onderwerp van de besprekingen is de energiesituatie in Europa met het oog op de Russische inval in Oekraïne. De EU is sterk afhankelijk van Russisch gas en men vreest dat het conflict de gasprijzen verder zal opdrijven of dat Rusland de gaslevering aan de EU helemaal stopzet.

• 20.40 uur-Premier Mark Rutte is heel tevreden dat de landen van de Europese Unie ook de Russische president Vladimir Poetin op de sanctielijst hebben gezet. Er was eerst nog twijfel over of dat juridisch wel kon, verklaarde Rutte op zijn wekelijke persconferentie.

  Er waren onder EU-leiders zorgen over het feit of Poetin nog wel zou kunnen reizen als hij op de sanctielijst zou komen. "Ik ben ongelofelijk blij dat vandaag die eensgezindheid er gekomen is", zegt Rutte. Het betekent dat bezittingen van Poetin in de Europese Unie worden bevroren.

• 21.44 uur-Italië had lang bedenkingen geuit over het uitsluiten van Rusland van het bancaire communicatiesysteem SWIFT. Maar nu zei staatssecretaris Luigi DiMaio dat er geen veto zou zijn tegen een dergelijk besluit op Europees niveau. Frankrijk en vooral Duitsland zijn echter nog steeds tegen de maatregel. 

• 21.45 uur-Volgens Oekraïense bronnen hebben Russische soldaten raketten afgevuurd op de regio rond de havenstad Odessa aan de kust van de Zwarte Zee. Verschillende raketten zijn vrijdag vanuit zee afgevuurd op grensbewakingssystemen, zei de grenswacht van Odessa. Er wordt gevreesd dat Russische troepen zouden kunnen oprukken naar Odessa - een strategisch belangrijke stad.

• 22.00 uur-Na de Europese Unie wil de Amerikaanse regering ook sancties opleggen aan de Russische president Vladimir Poetin en minister van Buitenlandse Zaken Sergey Lavrov. Andere leden van het Russische leiderschap zouden ook worden getroffen, zei de woordvoerster van de Amerikaanse president Joe Biden, Jen Psaki, in Washington.

  De meeste Amerikaanse sancties die gericht zijn op specifieke personen of bedrijven, bevriezen alle mogelijke eigendommen in de VS. Het is Amerikaanse burgers en bedrijven dan grotendeels verboden zaken met hen te doen of hen financieel te ondersteunen. Als de getroffenen geen activa in de VS hebben - wat in het geval van Poetin en Lavrov zeer waarschijnlijk lijkt - hebben de sancties nog steeds meer dan alleen een symbolische betekenis. Ze maken veel internationale transacties moeilijker voor de betrokkenen omdat westerse banken en bedrijven niet het risico willen lopen Amerikaanse sancties te schenden.

• 22.45 uur-De Oekraïense autoriteiten hebben het Internationaal Monetair Fonds (IMF) gevraagd om noodfinanciering, zegt IMF-topvrouw Kristalina Georgieva. Volgens haar worden alle opties voor financiële steun onderzocht.

• 23.07 uur-Volgens Amerikaanse informatie heeft het Russische leger soldaten en materieel aan land gebracht met amfibische oorlogsschepen in de buurt van de Oekraïense stad Mariupol. Dergelijke schepen hebben geen haven nodig om te landen. Op de vraag of hij informatie had over een dergelijke aanval in de buurt van Mariupol, zei Pentagon-woordvoerder John Kirby: "Wij geloven dat zo'n aanval vandaag wordt uitgevoerd." De Verenigde Staten hadden echter geen precieze informatie over de voortgang van de missie, zei Kirby.  

Updates tot 17.35 uur:

• 14.31 uur - Volgens informatie van verschillende persbureaus zal de EU ook de Russische president Vladimir Poetin en minister van Buitenlandse Zaken Sergey Lavrov op de sanctielijst zetten. Dit betekent dat alle tegoeden van de twee politici in de EU worden bevroren. Bovendien mogen ze de EU niet meer binnen. 
• 15.02 uur - Volgens hun eigen verklaringen hebben de Oekraïense strijdkrachten al meer dan 1.000 Russische soldaten gedood. Het Oekraïense leger beweerde dat Rusland in geen enkel conflict in zo'n korte tijd zulke zware verliezen had geleden. "Russische moeders sturen hun zonen de dood in omdat de Oekraïense strijdkrachten de linies vasthouden en hun land zullen verdedigen tegen de bezetters", aldus de verklaring. Het Russische ministerie van Defensie had echter laten weten dat er geen slachtoffers zijn gevallen. De informatie is niet onafhankelijk geverifieerd. Ondertussen trokken Oekraïense troepen met zwaar militair materieel Kiev binnen om de hoofdstad te verdedigen. "De stad bevindt zich in de verdedigingsmodus", zei burgemeester Vitali Klitschko volgens het Unian-agentschap. Geweervuur en explosies in sommige gebieden betekenden dat Russische "saboteurs" zouden worden uitgeschakeld. "De situatie is moeilijk, maar we geloven in en steunen onze strijdkrachten", zei Klitschko. Het stadsbestuur riep inwoners op om bewakingscamera's uit te zetten en op te hangen, zodat Russische troepen de Oekraïense posities niet konden zien.
• 15.15 uur - Oekraïners hoeven ons land voorlopig niet uit als hun visumvrije periode voorbij is. Officieel mogen ze maximaal 90 dagen visumvrij in Nederland verblijven. "Het klopt dat het na 90 dagen verloopt, maar als dat gebeurt, verlengen we het en hoef je niet terug", zegt staatssecretaris Van der Burg voor Asiel en Migratie.

  Hij wijst erop dat de Oekraïners die nu naar Nederland komen dat recht ook hebben en dus hier nu niet worden gezien als asielzoekers. "Het zijn Europeanen die hier gewoon naartoe mogen komen. Ze gaan niet de asielprocedure in, omdat ze geen asielzoekers hoeven te zijn", aldus de staatssecretaris. Als mensen om huisvesting vragen, zal Nederland ze dat bieden. Er is al opvang geregeld en er wordt met gemeenten gesproken over meer huisvesting.

• 15.26 - In Kiev worden wapens uitgedeeld aan burgers. Op beelden is te zien hoe in Obolon, het gebied in het noorden van Kiev waar ook al Russische militairen zouden zijn, Oekraïense mannen wapens krijgen. Ze worden opgeroepen mee te vechten. 
• 15.45 uur - Het Duitse leger is betrokken bij het bijtanken van NAVO-vliegtuigen langs de oostelijke en zuidoostelijke flanken van de alliantie na de Russische aanval op Oekraïne. Sinds gisteren vliegt er een A400M in het luchtruim boven Roemenië, zo blijkt uit openbare informatie op internet. Volgens informatie van het persbureau dpa vliegen sinds de vorige dag twee multinationale A330-tankers met Duitse deelname boven Polen om geallieerde straaljagers van brandstof te voorzien. De NAVO heeft de veiligheidsmaatregelen in het luchtruim verscherpt.
• 15.46 uur - Op verzoek van de Oekraïense regering voor rampenbestrijding coördineert de Europese Commissie verdere transporten van medische benodigdheden. Zoals de Commissie in Brussel heeft aangekondigd, omvat de EU-steun voor civiele bescherming ook aanbiedingen van Slovenië, Roemenië, Frankrijk, Ierland en Oostenrijk, die vorige week al zijn gedaan, evenals aanvullende bijstand van Kroatië, Duitsland, Italië, Litouwen, Spanje, Denemarken en Zweden. EU-commissaris voor Crisisbeheersing Janez Lenarcic zei dat de EU er alles aan zal doen om "Oekraïne niet alleen te laten in deze tijd van grote nood". Ze werken de klok rond nauw samen met buurlanden om hen te ondersteunen bij het opvangen van mensen die bescherming zoeken tegen Oekraïne. 
• 15.49 uur - De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergey Lavrov wil ondanks het conflict over de invasie van Oekraïne naar Genève vliegen voor internationale besprekingen. De woordvoerster van het ministerie van Buitenlandse Zaken, Maria Zakharova, zei in Moskou, volgens het Interfax-agentschap, dat hij begin volgende week zal deelnemen aan de vergadering van de VN-Mensenrechtenraad tijdens zijn reis.

  Bovendien wilde Lavrov spreken op een ontwapeningsconferentie. Er zijn gesprekken gepland met de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, Michelle Bachelet. Het Westen heeft Moskou nieuwe sancties opgelegd vanwege de Russische aanval op buurland Oekraïne. Rusland van zijn kant dreigde met tegenmaatregelen. Onlangs heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken een geplande ontmoeting met Lavrov afgezegd. 

• 15.56 uur - Volgens het presidentieel bureau van Moskou heeft het Chinese staatshoofd Xi Jinping de Russische president Vladimir Poetin steun beloofd in de VN-Veiligheidsraad in het conflict met Oekraïne. Xi respecteert de acties van Rusland in Oekraïne en is klaar voor nauwe coördinatie en wederzijdse steun in het lichaam, zei het Kremlin nadat de twee politici aan de telefoon hadden gesproken.

  Rusland en China zijn permanente leden van de VN-Veiligheidsraad en kunnen hun veto uitspreken over beslissingen. De Chinese staatstelevisie meldde eerder dat Xi tegen Poetin had gezegd dat de Volksrepubliek Rusland steunde bij het oplossen van de crisis in Oekraïne door middel van dialoog. 

• 16.09 uur - Volgens hun eigen verklaringen hebben de Oekraïense strijdkrachten Rusland al zware verliezen toegebracht. Tot dusver hebben de binnenvallende troepen 2.800 soldaten "verloren", zei het ministerie van Defensie 's middags in Kiev. Het was onduidelijk of de soldaten werden gedood, gewond of gevangengenomen. Daarnaast wordt geschat dat tot 80 tanks, meer dan 500 andere militaire voertuigen, 10 vliegtuigen en 7 helikopters werden vernietigd. De informatie kan op dit moment niet onafhankelijk worden geverifieerd. De strijdkrachten hadden eerder aangekondigd dat meer dan 1.000 Russische aanvallers waren gedood. 

• 16.17 uur - De Russische president Vladimir Poetin heeft het Oekraïense leger opgeroepen om de macht in Kiev over te nemen en president Volodymyr Zelenskyy en zijn gevolg omver te werpen. "Neem de macht in handen. Het lijkt mij dat onderhandelingen tussen u en ons gemakkelijker zouden zijn", zei Poetin in een toespraak tot de Oekraïense strijdkrachten, die werd uitgezonden op de Russische televisie. Poetin beschreef leden van de Oekraïense regering als een "bende van drugsverslaafden en neonazi's" en "terroristen". 

  De analist van het Oekraïense staatsinstituut "Nationaal Instituut voor Strategische Studies", Mykola Bielieskov, zegt dat de Oekraïense strijdkrachten de situatie in Kiev nog steeds "onder controle" hebben. Maar de komende dagen zijn cruciaal. 

• 16.23 uur - De Poolse premier Mateusz Morawiecki heeft aangekondigd dat het Poolse luchtruim wordt gesloten voor Russische vliegtuigen vanwege de Russische aanval op Oekraïne. "Ik heb opdracht gegeven voor de voorbereiding van een resolutie van de Raad van Ministers die zal leiden tot de sluiting van het luchtruim voor Russische luchtvaartmaatschappijen", schreef de politicus op Twitter. De tv-nieuwszender TVN24 meldde vervolgens, daarbij verwijzend naar regeringswoordvoerder Piotr Mueller, dat een overeenkomstige wet al om middernacht van kracht zou moeten worden.

  Ook Tsjechië wil de Poolse stap volgen, zoals premier Petr Fiala zei na een kabinetsvergadering. Details zijn nog niet bekend.

• 16.25 uur - De Russische president Poetin heeft Oekraïense militairen opgeroepen het heft in eigen handen te nemen. Tijdens een bijeenkomst met de Russische Veiligheidsraad, die werd uitgezonden op tv, richtte Poetin zich direct tot hen. Met de Oekraïense militairen zou het "gemakkelijker onderhandelen" zijn dan met "de bende drugsverslaafden en neonazi's in Kiev", die de Oekraïense bevolking zouden hebben "gegijzeld", aldus Poetin.

  Volgens Poetin vechten Russische militairen in Oekraïne vooral met "nationalistische milities" en minder tegen de Oekraïense strijdkrachten.

• 16.27 uur - Na kritiek te hebben ontvangen op het uitblijven van sancties tegen Rusland, neemt Zwitserland nu een stap. Rekeningen zijn nog steeds niet bevroren, maar Zwitserse financiële tussenpersonen, dat wil zeggen banken en andere financiële tussenpersonen, mogen geen nieuwe zakelijke relaties meer aangaan met de honderden mensen en bedrijven die op EU-sanctielijsten staan. Dat heeft het ministerie van Economische Zaken bekendgemaakt. Men moet nu ook alle bestaande zakelijke relaties met deze mensen en bedrijven melden. Zwitserland houdt vast aan zijn neutraliteit. Dit betekent dat er geen eigen sancties worden opgelegd. Maar ze doet er alles aan om ervoor te zorgen dat de getroffenen de sancties niet via Zwitserland omzeilen.

• 16.30 uur - De brancheverenging van energiebedrijven, Energie-NL, verbreekt de banden met de Russische gasbedrijven Gazprom en Wingas. Voorzitter Cora van Nieuwenhuizen, tot oktober vorig jaar minister van Infrastructuur en Waterstaat, heeft bekendgemaakt dat het bestuur van Energie-NL heeft besloten het lidmaatschap van de bedrijven op te zeggen. Dat betekent dat de brancheorganisatie niet langer de belangen behartigt van de twee Russische bedrijven.

  Het Russische staatsgasbedrijf Gazprom is de grootste leverancier van gas aan Europa. Sinds de Russische aanval op Oekraïne klinkt er in Europese landen kritiek op de afhankelijkheid van Russisch gas. Critici zeggen dat westerse landen de oorlogskas van Poetin spekken door gas af te nemen bij Gazprom.

• 16.40 uur - De staatshoofden en regeringsleiders van de NAVO-landen  zijn begonnen aan hun speciale top over de Russische invasie van Oekraïne. Secretaris-generaal Jens Stoltenberg riep Rusland op de militaire operatie te beëindigen. Tegelijkertijd veroordeelde de Noor de oorlog opnieuw krachtig. "Moskou is als enige verantwoordelijk voor de opzettelijke, koelbloedige en lang geplande invasie", zei hij. Stoltenberg sprak de solidariteit van de NAVO met de bevolking van Oekraïne uit.

  In deze crisistop wisselt men van gedachten over de huidige situatie enbespreekt men hoe de NAVO moet reageren op de gewijzigde veiligheidssituatie.

• 16.43 uur - Volgens veiligheidsbronnen heeft Frankrijk een elite politie-eenheid ingezet in de Oekraïense hoofdstad om de ambassade in Kiev te beschermen. Het persbureau AFP vernam uit veiligheidskringen dat het een groep van acht was van de elite-eenheid van de gendarmerie (GIGN), die sinds woensdag in de ambassade zat. Deze zijn er nu naast de vijf GIGN-leden die constant ter plaatse zijn.

  De operatie komt op een moment dat ook Frankrijk zich zorgen maakt over de veiligheid van de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy. Zelenskyy zei dat hij op zijn plaats zou blijven, ondanks dat hij het "nummer één doelwit" is van de oprukkende Russische troepen. "We staan klaar om hem te helpen als dat nodig is", zei de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Yves Le Drian tegen radiostation France Inter. Le Drian wilde niet zeggen of deze hulp ook inhoudt dat de president het land uit moet.

• 17.00 uur - Volgens Rusland heeft Oekraïne een voorstel gedaan om onderhandelingen niet in de Wit-Russische hoofdstad Minsk te houden. Volgens het Interfax-agentschap zei Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov dat in Moskou. In plaats daarvan stelde de Oekraïense zijde de hoofdstad van Polen, Warschau, voor als locatie voor de onderhandelingen.

  Volgens het Kremlin is de Wit-Russische heerser Alexander Loekasjenko klaar om de voorwaarden te scheppen voor een ontmoeting tussen de Russische en Oekraïense delegaties. Poetin sprak met Loekasjenko over de noodzaak van een plek met garanties voor de veiligheid van de onderhandelingen. 

• 17.02 uur - Volgens het Britse ministerie van Defensie is het Russische leger er niet in geslaagd de cruciale stad Tsjernihiv in te nemen. De stad ligt op de route tussen Gomel in Belarus en de Oekraïense hoofdstad Kiev. Wanneer Tsjernihiv in Russische handen zou vallen, kan het Russische leger Kiev via de oostkant aanvallen. Op dit moment vindt de aanval vanuit het noorden plaats.

• 17.06 uur - De Raad van Europa heeft Rusland geschorst vanwege de aanval op Oekraïne. Zoals de Raad van Europa heeft aangekondigd, wordt de deelname van Russische diplomaten en afgevaardigden aan de belangrijkste organen van de Europese organisatie "met onmiddellijke ingang" opgeschort vanwege de "gewapende aanval" op Oekraïne. Deze beslissing heeft echter geen gevolgen voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, zodat Russische burgers ertegen in beroep kunnen blijven.

• 17.20 uur - Rusland wordt uitgesloten van deelname aan het Eurovisie Songfestival, meldt de European Broadcasting Union (EBU) op Twitter.

• 17.22 uur - Een woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat wanneer Zweden en Finland lid van de NAVO willen worden, er 'nadelige gevolgen' zullen zijn. Beide landen zijn vandaag aanwezig bij het overleg van de lidstaten van de NAVO.

• 17.31 uur - Volgens informatie uit Kiev zijn de 13 Oekraïense grenswachten in de Zwarte Zee door het Russische leger gedood na belediging van Russische troepen. De bemanning van een Russisch oorlogsschip riep het garnizoen Snake Island bij de monding van de Donau op om zich over te geven, zei adviseur van de Oekraïense minister van Binnenlandse Zaken Anton Herashchenko. De grenswachten stuurden vervolgens via de radio terug: "Russisch oorlogsschip, fuck you!" Het oorlogsschip vuurde vervolgens op het eiland. "13 Oekraïense grenswachten stierven", zei Herashchenko.

• 17.35 uur - Ondanks de aanval op Oekraïne wil de Europese ruimtevaartorganisatie ESA voorlopig blijven werken aan projecten in samenwerking met Rusland. "Ongeacht het huidige conflict, blijft samenwerking in de civiele ruimtevaart een brug", schreef ESA-baas Josef Aschbacher op Twitter. Er wordt verder gewerkt aan alle programma's, inclusief het International Space Station (ISS) en het Exomars-project. Volgens Aschbacher zullen de huidige ontwikkelingen worden gevolgd. Rusland, de VS, Japan, Canada en de lidstaten van de ESA zijn betrokken bij het ISS. Rusland zorgt ook voor het onderhoud van het ruimtestation. De Duitse ESA-astronaut Matthias Maurer zit momenteel samen met Russische en Amerikaanse collega's in het ISS. "Exomars" is een Europees-Russisch ruimteproject om te zoeken naar sporen van leven op de Rode Planeet. 

Updates van 2.45  tot 14.02 uur:

• 3.33 uur - Met het oog op de Russische invasie van Oekraïne heeft Frankrijk een sterkere militaire inzet aangekondigd om de Oost-Europese NAVO-landen te beveiligen. Het Franse leger zal nog een contingent naar Estland sturen voor luchtruimbewaking in de Baltische staten en de overdracht van troepen naar Roemenië versnellen, zei president Emmanuel Macron na de speciale EU-top over het conflict in Oekraïne 's nachts in Brussel. "We zullen onze bondgenoten onfeilbaar steunen", verzekerde hij. De Franse president Emmanuel Macron beschreef zijn gesprekken met de Russische president Vladimir Poetin als "openhartig, direct en kort". In het gesprek vroeg hij op verzoek van de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy aan Poetin om zo snel mogelijk een einde te maken aan de gevechten in Oekraïne, zei Macron vroeg in de ochtend na een EU-crisistop in Brussel. Verwijzend naar de aanhoudende oorlog in Oekraïne, gaf hij toe: "Het heeft geen effect gehad, dat zie je op dit moment heel duidelijk omdat de Russische president voor oorlog heeft gekozen." 
• 3.55 uur - In het centrum van de Oekraïense hoofdstad Kiev zijn vanochtend twee luide explosies gehoord. De Oekraïense onderminister van Binnenlandse Zaken Anton Gerakhchenko schreef op zijn Telegram-account: "De aanvallen op Kiev met kruisraketten of ballistische raketten zijn opnieuw begonnen. Ik hoorde twee krachtige explosies." 
• 4.49 uur - De Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin heeft beloofd Oekraïne te blijven steunen. De chef van het Pentagon sprak met zijn Oekraïense tegenhanger Oleksii Reznikov over de oorlog en maakte duidelijk dat "de Amerikaanse steun voor de soevereiniteit en territoriale integriteit van de VS onwankelbaar is", schreef het Pentagon in een korte verklaring. De Verenigde Staten zouden "defensiebijstand" blijven verlenen aan Oekraïne, zei het, zonder details te geven. De twee ministers waren overeengekomen om samen te blijven werken tijdens het conflict dat door Rusland was ontstaan. 
• 5.27 uur - Volgens de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba hebben Russische troepen Kiev beschoten. "Vreselijke Russische raketaanvallen op Kiev", twitterde Kuleba die nacht. "De laatste keer dat onze hoofdstad zoiets meemaakte was in 1941 toen het werd aangevallen door nazi-Duitsland." Ondanks de massale aanslagen was de minister demonstratief optimistisch: "Oekraïne heeft dit kwaad verslagen en zal het verslaan." Kuleba riep opnieuw op tot strengere sancties tegen Rusland en Kremlin-chef Vladimir Poetin: "Stop Poetin. Isoleer Rusland. Verbreek alle banden. Gooi Rusland overal uit." Ooggetuigen maakten melding van gewelddadige explosies in Kiev. De informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd. Gevechten en aanvallen werden ook gemeld vanuit andere plaatsen, zoals de stad Sumy in het noordoosten van Oekraïne.
• 5.47 uur - De Oekraïense grenswacht heeft dodelijke slachtoffers gemeld door raketvuur op een van zijn posten in het zuiden van het land aan de Zee van Azov. Er zijn die nacht meerdere doden en gewonden gevallen, meldt de autoriteit op Facebook. De stad Primorskyj Posad ligt aan de kust tussen het door Rusland geannexeerde Krim-schiereiland en het oostelijke Oekraïense separatistische gebied. Het Oekraïense leger gaat ervan uit dat het Russische leger een corridor tussen de twee gebieden wil veroveren.
• 5.47 uur - De Indiase premier Narendra Modi heeft de Russische president Vladimir Poetin opgeroepen om onmiddellijk een einde te maken aan het geweld in Oekraïne. In een telefoongesprek benadrukte hij dat de verschillen tussen Rusland en de NAVO alleen kunnen worden opgelost door 'eerlijke en oprechte dialoog', aldus het kantoor van de premier in New Delhi. Hij riep op tot een gezamenlijke inspanning van alle partijen om terug te keren naar het pad van diplomatieke onderhandelingen en dialoog. India - 's werelds meest bevolkte democratie - heeft de Russische agressieoorlog in Oekraïne nog niet veroordeeld. India heeft ook geen sancties opgelegd. De twee landen hadden nauwe banden sinds de dagen van de Sovjet-Unie. India heeft ook sterke strategische banden met Rusland, waarbij veel van India's militaire hardware uit Rusland komt.
• 6.21 uur - De Centrale Bank van Oekraïne verbiedt betalingen aan entiteiten in Rusland en Wit-Rusland. Daarnaast verbiedt het transacties met de valuta van beide landen, zo heeft de toezichthouder aangekondigd.
• 6.29 uur - De Chinese ambassade in Oekraïne is begonnen met het organiseren van evacuatievluchten voor landgenoten. De ambassade zei dat iedereen die het land wil verlaten, zijn spullen moet pakken en klaar moet staan. Wanneer de vluchten starten, hangt af van de vliegveiligheid. De ambassade sprak van een sterk verslechterde veiligheidssituatie zonder de Russische invasie te noemen. Ze had Chinezen eerder aangespoord om thuis te blijven en op langere ritten een Chinese vlag op hun auto's te plakken.
• 6.30 uur - Volgens de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy hervatte Rusland de raketaanvallen om 04.00 uur lokale tijd. Er zou op zowel civiele als militaire doelen worden geschoten, zei hij in een televisietoespraak. De opmars van de Russische troepen was op de meeste plaatsen gestopt.
• 6.35 uur - Volgens de generale staf voeren Oekraïense troepen hevige gevechten met Russische aanvallers in de regio van Kiev. In Ivankiv, ongeveer 80 kilometer ten noordwesten van de Oekraïense hoofdstad, verzetten parachutisten zich tegen een "overweldigend" aantal Russische troepen die in gepantserde voertuigen oprukten. Er was een brug vernield. De generale staf kondigde ook aan dat er ook gevochten werd op het strategisch belangrijke vliegveld Hostomel ten noordwesten van Kiev. Ook Oekraïense troepen hielden daar stand en daarnaast waren er Russische luchtaanvallen in verschillende steden. De sirenes loeiden opnieuw in Kiev, zo meldt een correspondent van het Duitse persbureau. Het stadsbestuur riep alle burgers op om zo veilig mogelijk te komen. De metrostations van de stad, met een bevolking van ongeveer 2,8 miljoen inwoners, dienden als schuilplaatsen. Volgens berichten in de media vielen Russische troepen het vliegveld in de westelijke stad Rivne aan. Er werden ook gevechten gemeld vanuit Sumy in het noordoosten van het land nabij de Russische grens. Deze informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.
• 6.57 uur - De Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy heeft de sancties die het Westen tegen Moskou heeft opgelegd als onvoldoende bekritiseerd. Deze hadden onvoldoende effect, zoals blijkt uit de aanhoudende Russische agressie tegen zijn land. Zelenskyi zei dat de wereld van een afstand blijft toekijken wat er in Oekraïne gebeurt. 
• 7.27 uur - De Oekraïense president Zelenskyy heeft het Russische leger ervan beschuldigd burgergebieden aan te vallen bij zijn aanvallen. Tegelijkertijd prees het staatshoofd de Oekraïners voor hun "heldhaftigheid" in het licht van de Russische opmars. Rusland moet "vroeg of laat" met Oekraïne "praten" om de gevechten te beëindigen, zei hij.
• 7.41 uur - Oekraïne verwacht later op de dag tankaanvallen op de hoofdstad Kiev. "Vandaag wordt de moeilijkste dag", zegt Anton Herashchenko, adviseur van de Oekraïense minister van Binnenlandse Zaken. Rusland is van plan om door te breken naar Kiev met tanks uit Ivankiv en Chernihiv. De verdedigers van Kiev staan klaar met antitankraketten van internationale bondgenoten. Sommige tanks werden met raketten in brand gestoken. Volgens de televisie is in de ochtend in Kiev een luchtalarm afgegaan nadat de Russische raketten waren ingeslagen. De autoriteiten roepen daarom de bevolking op om naar de dichtstbijzijnde opvang te gaan.
• 7.58 uur - Zelenskyy vraagt de Oost-Europese NAVO-leden om defensiesteun. Hij sprak hierover met de Poolse president Andrzej Duda, schreef Zelenskyj op Twitter. Hij vroeg ook om hulp om Rusland aan de onderhandelingstafel te krijgen. "We hebben een anti-oorlogscoalitie nodig."

  We defend our freedom, our land. We need effective international assistance. Discussed this with @AndrzejDuda. Appealed to the Bucharest Nine for defense aid, sanctions, pressure on the aggressor. Together we have to put 🇷🇺 at the negotiating table. We need anti-war coalition.

  — Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) February 25, 2022

• 8.50 uur - De aanklager van het Internationaal Strafhof heeft alle partijen opgeroepen zich te houden aan het internationaal humanitair recht na de grootschalige aanval van Rusland op Oekraïne. "Ik heb de recente ontwikkelingen in en rond Oekraïne met toenemende bezorgdheid gevolgd", zei ICC-aanklager Karim Khan. "Het is absoluut noodzakelijk dat alle partijen bij het conflict hun verplichtingen onder het internationaal humanitair recht nakomen."
• 8.51 uur - Volgens het Oekraïense leger vecht het tegen oprukkende Russische troepen ten noorden van de hoofdstad Kiev. Zoals de Oekraïense strijdkrachten op Facebook aankondigden, waren er gevechten in de steden Dymer, ongeveer 45 kilometer ten noorden van Kiev, en Ivankiv, ongeveer 80 kilometer ten noorden van de hoofdstad. "Een groot aantal vijandelijke tanks was daar aangekomen".
• 8.59 uur - Volgens de Luxemburgse minister van Buitenlandse Zaken, Jean Asselborn, is de uitsluiting van Rusland van het Swift internationale monetaire systeem niet van tafel. Dit kan worden gedaan als Rusland Kiev blijft bombarderen, zei hij op ZDF. Maar als het om sancties gaat, moet je altijd kijken wie er het meest getroffen zal worden - Rusland of het Westen. De financiële sancties waartoe door de EU is besloten, zijn echter al zeer pijnlijk voor Rusland.
• 9.25 uur - Volgens Rusland waren in totaal 118 Oekraïense militaire faciliteiten "buiten werking", waaronder elf militaire luchthavens. Dat maakte de woordvoerder van het ministerie van Defensie Igor Konashenkov in Moskou bekend. Dergelijke verklaringen kunnen niet onafhankelijk worden geverifieerd. Volgens Konashenkov zijn ook vijf Oekraïense straaljagers, een helikopter en vijf drones neergeschoten. De woordvoerder van het ministerie bevestigde ook dat de Russen beslag hebben gelegd op de voormalige kerncentrale van Tsjernobyl, die bijna 70 kilometer van de hoofdstad Kiev ligt. Konashenkov zei ook dat separatistische strijders uit de oostelijke Oekraïense regio Donetsk nu negen kilometer zijn opgeschoten in een gebied dat voorheen werd gecontroleerd door Oekraïense regeringstroepen.
• 9.44 uur - In de Baltische staten zullen twee van de grootste retailers hun assortiment wijzigen na de Russische aanval op Oekraïne. De twee supermarktketens die actief zijn in Estland, Letland en Litouwen, Rimi en Maxima, hebben aangekondigd dat ze de handel in goederen die in Rusland zijn gemaakt, stopzetten. De producten dienen daarom voor onbepaalde tijd uit de schappen te worden gehaald en niet meer bij leveranciers ingekocht. Volgens berichten is het besluit genomen uit solidariteit met Oekraïne. Rimi en Maxima zijn marktleiders in de Baltische staten en hebben elk honderden winkels in de drie EU-landen die grenzen aan Rusland. In beide winkelketens vormt het aandeel in het buurland geproduceerde goederen slechts een zeer klein deel van het totale assortiment. Het besluit om te stoppen met de verkoop van Russische producten was een "symbolische stap met een duidelijke boodschap", zei Rimi in een verklaring. Volgens berichten in de media hebben andere retailers in de drie landen soortgelijke campagnes aangekondigd.
• 9.56 uur - Rusland sluit zijn luchtruim voor Britse vliegtuigen. Ze mogen volgens de Russische luchtverkeersleiding niet landen op Russische luchthavens of door het luchtruim boven het land vliegen. Het moederbedrijf van British Airways, IAG, had eerder aangekondigd een vlucht naar Moskou te hebben geannuleerd en overvluchten in het Russische luchtruim te vermijden nadat de Britse regering vluchten naar het Verenigd Koninkrijk had verboden voor de Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot.
• 9.59 uur - Volgens het ministerie van Defensie hebben Russische troepen een eiland voor de Oekraïense havenstad Odessa veroverd. De 13 Oekraïense grenswachten op Snake Island in de Zwarte Zee zijn omgekomen door vuur van een Russisch oorlogsschip. 82 Oekraïense soldaten gaven zich over.

  I can't believe that this is real life pic.twitter.com/DGtDR9IASy

  — Volodymyr Zelenskyy Stan 🇬🇧 🇺🇦 (@OneNationCon) February 24, 2022

• 10.10 uur - Volgens het Oekraïense ministerie van Defensie trokken de eerste Russische eenheden na de Russische invasie van Oekraïne de hoofdstad Kiev binnen. Russische "saboteurs" verbleven in het Obolon-district in het noorden van Kiev, zei het bureau op Facebook. Volgens berichten in de media zijn er schoten te horen in de buurt van het regeringsdistrict in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Dat meldt het RIA-bureau op basis van AP. Het ministerie riep de bevolking op om zogenaamde molotovcocktails voor de strijd te bereiden en waarnemingen van Russische militaire technologie te melden. Bewoners mogen hun huis niet verlaten. Het Oekraïense leger waarschuwde dat Russische eenheden gedeeltelijk veroverde Oekraïense technologie gebruikten.
• 10.32 uur - Polen heeft meer hacks gezien in overheidscomputers en het factureringsproces van het land. Wie er achter de aanslagen zit, is nog niet duidelijk, zegt de cyberbeveiliger van de regering, Janusz Cieszynski, op de radio. De afgelopen dagen zijn er meer activiteiten geregistreerd.
• 10.39 uur - Volgens Moskou hebben Russische troepen een belangrijke waterweg op het geannexeerde Krim-schiereiland in handen genomen. Het leger maakte bekend dat Russische eenheden tot aan de stad Cherson waren opgetrokken. Dit zou een einde maken aan de blokkade van het Noord-Krimkanaal en de watervoorziening van de Krim herstellen. De Oekraïense autoriteiten hadden de watervoorziening via het Noord-Krimkanaal afgesloten, dat in 85 procent van de waterbehoefte van de Krim voorziet, na de annexatie van het schiereiland door Rusland in 2014. Sindsdien is er een acuut watertekort op de Krim, vooral tijdens de zomerse droogteperiodes. Dit had ook gevolgen voor de landbouw op het schiereiland. Volgens Krim-gouverneur Sergey Aksyonov zou het kanaal binnen 48 uur na de overname door het Russische leger weer operationeel kunnen zijn.
• 10.41 uur - Volgens de Oekraïense nucleaire autoriteit is de straling van de ontmantelde kerncentrale van Tsjernobyl toegenomen. Dit komt door de bewegingen van zware militaire voertuigen in het gebied, die radioactief stof hebben doen opwaaien. Volgens Oekraïense bronnen hadden Russische troepen het gebied ingenomen na hevige gevechten. Volgens militaire experts speelt Tsjernobyl een belangrijke rol in de opmars van Russische troepen vanuit Wit-Rusland naar de Oekraïense hoofdstad Kiev. "Het is de kortste weg van A naar B", zegt James Acton van de Carnegie Foundation for International Peace. Een inname van Tsjernobyl is op zich militair niet beslissend, maar het maakt het voor Russische troepen wel gemakkelijker om naar Kiev te marcheren, zei Jack Keane, een voormalig generaal in het Amerikaanse leger.
• 10.44 uur - Turkije heeft aanvankelijk het verzoek van Oekraïne afgewezen om de Zwarte Zeestraat voor Rusland af te sluiten. Volgens het internationaal recht moet Turkije onder bepaalde voorwaarden de doorgang van Rusland door de Bosporus en de Dardanellen naar de Zwarte Zee garanderen, zei minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu tegen de Turkse krant Hurriyet. Maar we zijn nog bezig met het analyseren van de situatie. Ook temperde hij de hoop op sancties tegen de Russische Federatie, waarmee NAVO-lid Turkije nauwe banden onderhoudt. Turkije heeft de soevereiniteit over de twee zeestraten.
• 10.45 uur - Volgens het Oekraïense leger gebruikt Rusland het Wit-Russische vliegveld Gomel om troepen in te zetten voor een aanval op de hoofdstad Kiev na de verwoesting van het militaire vliegveld Hostomel bij Kiev. De generale staf van de Oekraïense strijdkrachten schreef op Facebook dat Rusland in toenemende mate civiele infrastructuur en huizen wil vernietigen.
• 10.54 uur - Door Rusland gesteunde separatistische leiders verwachten dat hun troepen zeer binnenkort naar de grenzen van de Oekraïense regio's Donetsk en Loehansk zullen trekken, zo citeren Russische persbureaus de separatistische leiders. De separatisten, van wie Moskou deze week de onafhankelijkheid erkende, beheersen momenteel slechts delen van die provincies.
• 11.03 uur - Het Oekraïense ministerie van Defensie heeft de bevolking opgeroepen om overal Russische militaire voertuigen te blokkeren. "Kom de straat op met Oekraïense vlaggen, film de Russische bezetters. Laat ze zien dat ze hier niet gewenst zijn, dat iedereen zich tegen hen zal verzetten", klonk het in een emotionele oproep. De bewoners moeten echter uit de buurt blijven van vijandelijkheden, zodat het Oekraïense leger "hun werk kan doen". In de Oekraïense hoofdstad Kiev werd in de straten gevreesd voor een verwachte Russische opmars. Een correspondent van het persbureau dpa meldde dat patrouilles gewapend met geweren onderweg waren in het stadscentrum. Straten en pleinen waren leeg. Minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba had eerder melding gemaakt van "vreselijke Russische raketaanvallen" op de stad met bijna drie miljoen inwoners. 
• 11.15 uur - Volgens berichten in de Russische media heeft Rusland ontkend raketten af te vuren op de Oekraïense hoofdstad Kiev. Russische persbureaus noemden een vertegenwoordiger van het ministerie van Defensie. Ook zegt hij dat de straaljager die vrijdagochtend boven Kiev is neergeschoten een Oekraïens militair vliegtuig was dat door zijn eigen zijde werd geraakt.
• 11.41 uur - Hulporganisaties van de Verenigde Naties verwachten vier tot vijf miljoen vluchtelingen als de situatie in Oekraïne verder verslechtert. Het VN-kinderfonds Unicef spreekt van vijf miljoen, de VN-vluchtelingenhulp van vier miljoen. Het VN-Mensenrechtenbureau zei dat er berichten waren over ten minste 127 burgerslachtoffers in Oekraïne, waaronder 25 doden en 102 gewonden. Het werkelijke aantal ligt echter waarschijnlijk veel hoger.
• 11.45 uur - Volgens het Russische presidentiële bureau heeft het kennis genomen van het aanbod van onderhandelingen vanuit Oekraïne. Woordvoerder Dmitry Peskov gaf echter geen commentaar op mogelijke gesprekken tussen president Vladimir Poetin en de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy. Het aanbod zou eerst worden beoordeeld. Aan de al lang bekende eisen verandert er niets. Rusland eist garanties, onder meer dat Oekraïne geen NAVO-lid wordt.
• 12.01 uur - China wil de Russische aanval op Oekraïne geen invasie noemen. Tegelijkertijd benadrukte het ministerie van Buitenlandse Zaken van Peking de onschendbaarheid van de territoriale soevereiniteit - zinspelend op zijn eigen aandrang om Taiwan als onderdeel van de Volksrepubliek te beschouwen. "De soevereiniteit en territoriale integriteit van alle landen moeten worden gerespecteerd en beschermd", zei Wang Wenbin, woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken. Wang reageerde niet op de vraag of China de zelfverklaarde Volksrepublieken in de separatistische regio's Donetsk en Loehansk op Oekraïens grondgebied zou erkennen. Rusland erkende hen als onafhankelijke staten. De regering in Peking heeft intussen met oorlog gedreigd met Taiwan als de eilandstaat zich onafhankelijk verklaart.
• 12.11 uur - Hongarije heeft de beschermingsstatus uitgebreid voor mensen die op de vlucht zijn voor de Russische invasie van Oekraïne. Ondertussen bereidden staten in Oost-Europa zich voor op de komst van Oekraïense vluchtelingen aan hun grenzen. Hongarije, dat in het westen aan Oekraïne grenst, heeft in het verleden een duidelijk standpunt ingenomen tegen alle vormen van migratie. Het land weigerde vluchtelingen en asielzoekers uit het Midden-Oosten, Afrika en Azië op te nemen. In een donderdagavond gepubliceerd decreet zei de Hongaarse regering echter dat alle Oekraïense burgers die uit Oekraïne aankomen, evenals alle onderdanen van derde landen die daar verblijven, recht hebben op bescherming. De sectie die van toepassing is op onderdanen van derde landen biedt niet-Oekraïnen, zoals Wit-Russische vluchtelingen die in Oekraïne verblijven, bescherming in de EU.
• 12.19 uur - In de media probeert Rusland een heel specifieke versie van de crisis te vertellen. Het gaat over de vermeende terreur van Oekraïne tegen zijn eigen volk en over het feit dat Rusland het volk moet bevrijden. De wapens van deze oorlog zijn valse of niet-verifieerbare feiten. 
• 13.15 uur - De inval van Rusland in Oekraïne leidt tot veel logistieke problemen voor exporteurs, zegt ondernemersvereniging Evofenedex. "Het raakt niet alleen vervoer over de weg, maar ook de luchtvracht, zeevracht en vervoer via het spoor", zegt een woordvoerder. Zo lopen de wachttijden sterk op bij de Oekraïense grens met verschillende EU-lidstaten en bij de Russische grens met Estland, Letland en Litouwen. Deze problemen gelden niet alleen voor het exporteren van producten met eindbestemming Oekraïne en Rusland, zegt Evofenedex. Voor alle logistieke routes zullen er consequenties zijn omdat logistieke ketens ernstig ontregeld raken.
• 13.20 uur - Roemenië wordt een doorvoerroute voor oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne. Meer dan 10.000 mensen uit Oekraïne kwamen Roemenië binnen 24 uur binnen, meer dan twee keer zoveel als vlak voor de Russische inval in Oekraïne, zei de Roemeense minister van Binnenlandse Zaken Lucian Bode, volgens het Roemeense persbureau Mediafax. Van de 10.624 Oekraïners die het land zijn binnengekomen, zijn er 3.660 verder gereisd, onder meer naar Bulgarije en Hongarije, aldus de minister. 11 mensen hadden asiel aangevraagd in Roemenië. Roemenië heeft in totaal 1.100 plaatsen in asielzoekerscentra, waarvan de helft bezet. Roemenië had eerder verklaard dat het in theorie zo nodig een half miljoen vluchtelingen in tijdelijke noodopvang zou kunnen huisvesten. 
• 13.36 uur - De Formule 1 racet dit jaar niet in Rusland. Op 25 september stond de Grand Prix in Sochi op het programma. Het was "onder de huidige omstandigheden" onmogelijk om de Russische Grand Prix te organiseren, aldus het in een verklaring. De beslissing is genomen na een ontmoeting donderdagavond tussen de Formule 1, de wereldmotorsportvereniging Fia en de teams. Alle relevante belangengroepen zijn bij het besluit betrokken. "We volgen de ontwikkelingen in Oekraïne met droefheid en ontzetting en hopen dat de huidige situatie snel en vreedzaam zal worden opgelost", staat in een verklaring.
• 13.40 uur - De westkant van Kiev is door Russische troepen geblokkeerd. Dat melden meerdere Russische persbureaus op basis van het ministerie van Defensie. De Russen melden verder dat het vliegveld Hostomel weer in Russische handen is. Gisteravond hadden militairen uit Rusland het vrachtvliegveld ten noorden Kiev al even in handen, maar het Oekraïense leger heroverde de luchthaven korte tijd later. Volgens een woordvoerder van het Russische ministerie van Defensie zijn bij slag om het vliegveld meer dan 200 Oekraïense militairen gedood.
• 14.02 uur - Volgens het Kremlin is Rusland klaar voor vredesbesprekingen met Oekraïne. Moskou is klaar om een Russische delegatie naar de besprekingen in de Wit-Russische hoofdstad Minsk te sturen, zei Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov. De Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy heeft twee keer aangeboden om de Russische president Vladimir Poetin te ontmoeten.

Tijdens de laatste testdag in Barcelona kwam Max Verstappen alleen in de ochtend in actie. De Nederlander kende weinig problemen en kon 59 ronden afwerken vanochtend. Dat waren er door problemen bij andere coureurs minder dan gepland. Verstappen was na afloop van de testdagen tevreden over de balans van zijn nieuwe Red Bull-bolide.

"Er waren behoorlijk wat rode vlaggen, dus we konden niet ons hele programma afwerken. Maar alles werkte naar behoren en de auto voelde goed aan. We hebben voortgeborduurd op mijn eerste dag. Het was belangrijk om alles te checken, hier in Barcelona", aldus de Red Bull-coureurs, zo lezen we op Verstappen.nl.

"Het is positief dat dat de auto goed werkt en ik ben blij met de balans. Toch zal het anders zijn bij de testdagen in Bahrein en tegen de tijd dat we de eerste race rijden, zullen de auto’s weer anders zijn. Wij hebben ons gericht op het rijden van veel ronden en elk aspect van de auto onder de loep te nemen", zo legt Verstappen uit na afloop van zijn laatste rondjes in Barcelona.

Over hoe het team ervoor staat ten opzichte van de andere teams durft de Nederlandse wereldkampioen niet te zeggen. "Dat weet ik niet en eerlijk gezegd hebben we op dit moment nog niet veel aandacht besteed aan de rondetijden. Dat komt pas tijdens Q3 in Bahrein."

Verstappen: "De auto voelde goed aan" (Getty Images / Red Bull Content Pool)

De NAVO regeringsleiders hebben vanavond besloten een deel van de flitsmacht op de oost-flank van het NAVO-gebied in te zetten.

Het gaat om eenheden van de Very High Readiness Joint Task Force (VJTF). NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg gaf aan dat het om duizenden militairen gaat. De eenheden moeten binnen enkele dagen op hun locaties op de oostflank operationeel zijn

Ook Nederland levert eenheden voor de VJTF. Welke eenheden dat precies zijn is nu nog onduidelijk. Bij de betrokken eenheden van Nederland was de paraatheid de afgelopen dagen al verhoogd. 

Meer volgt.

We are deploying elements of the #NATO Response Force.

Here are 5️⃣ things you should know about the highly ready, multinational force pic.twitter.com/abdWkNAtqg

— NATO (@NATO) February 25, 2022

Ajax wil 1,25 miljoen euro van oud-Ajaxdirecteur Marc Overmars. Dat blijkt uit een bericht van Ajax met de halfjaarcijfers, zo meldt AT5. Overmars besloot zelf te vertrekken na meldingen over grensoverschrijdend gedrag.

Overmars is op 28 januari nog herbenoemd als directeur voetbalzaken, terwijl de club zegt een dag daarvoor voor het eerst geïnformeerd te zijn door een medewerker over 'signalen dat mogelijk sprake was van grensoverschrijdend gedrag'. Volgens Ajax was dat nog 'een enkel signaal zonder dat feiten, namen of data waren genoemd'.

Geen onomkeerbare gevolgen
Omdat de aard en de ernst op dat moment nog niet bekend zouden zijn geweest, ging de herbenoeming wel door. Daarbij 'is meegewogen dat dit geen onomkeerbare gevolgen zou hebben'. "Als de signalen onvoldoende grond zouden hebben, zou de herbenoeming in stand blijven. En als de signalen daartoe aanleiding zouden geven, zou het mogelijk zijn om tot beëindiging van de managementovereenkomst en ontslag over te gaan. Uiteindelijk heeft Marc Overmars besloten zelf op te stappen."

De Raad van Commissarissen benadrukt dat er geen sprake is van een afvloeiingsregeling. "En dat het volledig vooruit betaalde tekengeld van 1,25 euro miljoen dient te worden terugbetaald."

Goede nazorg
"Het grensoverschrijdende gedrag is ingrijpend voor de vrouwen die hiermee te maken hebben gehad", schrijft Ajax verder. "Goede nazorg is daarbij van groot belang en dit is in gang gezet. Ajax gaat stappen zetten naar een veiliger sport- en werkklimaat en zal hierbij worden bijgestaan door een extern gespecialiseerd bureau. Dit bureau is een onderzoek gestart en komt met aanbevelingen welke met behulp van deskundige derden worden opgevolgd."

Uit de halfjaarcijfers blijkt verder onder meer dat Ajax een netto winst van 2,5 miljoen behaald heeft.

De Grand Prix van Rusland is door de Formule 1-organisatie van de kalender gehaald na de inval in Oekraïne. De wedstrijd die van 23 tot en met 25 september plaats zou vinden op het olympisch park van Sochi zou de laatste Russische GP in de badplaats zijn. Vanaf 2023 is het de bedoeling dat de wedstrijd bij Sint Petersburg verreden wordt.

"De Formule 1 bezoekt wereldwijd landen met de positieve gedachte om mensen te verenigen en landen samen te brengen. We kijken met verdriet en in shock naar de situatie in Oekraïne. We hopen op een snelle, vredige oplossing voor de huidige situatie. Op donderdag hebben de Formule 1, de FIA en de teams het standpunt van de sport besproken en zijn we tot de conclusie gekomen dat het onmogelijk is om onder de huidige omstandigheden de Grand Prix van Rusland door te laten gaan", zo stelt de Formule 1 in een verklaring.

A statement on the Russian Grand Prix pic.twitter.com/OZbbu9Z8ip

— Formula 1 (@F1) February 25, 2022

F1 schrapt Grand Prix van Rusland (WikiCommons/Arne Müseler/arne-mueseler.com/CC-BY-SA-3.0)

De laatste testdag in Barcelona bracht een enerverende dag. Van vlammen tot een crash en in de middag werd ook nog de baan nat gemaakt om de regenbanden van Pirelli te testen. Uiteindelijk noteerde Lewis Hamilton de snelste tijd voor zijn teamgenoot George Russell, de Red Bull teamgenoten Sergio Perez en Max Verstappen volgden op de derde en vierde plaats.

De derde testdag verliep niet voor iedereen vlekkeloos. Zo belandde Pierre Gasly in de ochtend in de bandenstappels waardoor zijn teamgenoot Yuki Tsunoda 's middags niet meer in actie kon komen. Ook voor Sebastian Vettel waren er problemen, zijn Aston Martin vatte kort vlam. Alpine moest de testdag staken na hydraulisch probleem bij de wagen van Fernando Alonso. Ook Haas, waarvoor het sowieso al geen soepele testdagen waren, had te kampen met een olielekkage wat de nodige tijd kostte.

Aan het einde van de dag zette Hamilton op de zachtste band de snelste tijd van de drie testdagen neer. Alleen Mercedes-collega Russel kon dichtbij de tijd van de zevenvoudig wereldkampioen komen. Perez en Verstappen, die hun snelste tijd op een minder zachte reden bleven op vier en zes tiende van de toptijd van Hamilton.

Van 10 tot en met 12 maart is de tweede wintertest, deze keer op het circuit van Bahrain waar ruim een week later dan ook de eerste wedstrijd van het seizoen is.

The silver cars top the table on our final day of running in Barcelona 🤝#F1 pic.twitter.com/xWvoAlYroz

— Formula 1 (@F1) February 25, 2022

Het delen van persoonsgegevens om iemand te intimideren, ook wel doxing genoemd, moet strafrechtelijk kunnen worden aangepakt. Denk daarbij aan het delen van persoonsgegevens om iemand bang te maken. Daarom stuurt minister Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) een wetsvoorstel daarover naar de Raad van State voor advies. Het fenomeen waarbij in chatgroepen adresgegevens worden gedeeld, waarna bijvoorbeeld iemand thuis angst wordt aangejaagd, heeft de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen. De slachtoffers voelen zich onveilig en geïntimideerd.

Vaak zijn het hulpverleners, politieagenten, journalisten en politici die slachtoffer worden van doxing. Maar ook wetenschappers, opiniemakers of medewerkers van gemeenten krijgen te maken met mensen die hun persoonsgegevens verspreiden of doorsturen met als doel om hen angst aan te jagen. Eerder hebben ook de Tweede Kamer en werkgevers zoals de politie aangegeven zich zorgen te maken over hun medewerkers en hebben zij gepleit voor een strafrechtelijke aanpak van dit probleem.

“Je blijft af van hulpverleners, agenten, journalisten en andere mensen die zich op welke manier dan ook inzetten voor onze vrije samenleving. Binnen die vrije samenleving kunnen we het niet tolereren dat sommigen denken anderen te moeten intimideren door hun privégegevens te verspreiden. Thuis moeten jij en je gezin veilig zijn. Je moet je te allen tijde vrij kunnen uitspreken. En je moet onbelemmerd je werk kunnen doen. Daarom trekken we hier de grens en leggen we in de wet vast dat we dit niet accepteren. Zo weten ook online platformen dat ze moeten optreden en dit gedrag niet onbeantwoord kunnen laten. En wie die grens toch overgaat, verdient straf “ aldus minister Yeşilgöz-Zegerius.

Veel intimiderend gedrag is al strafbaar. Denk daarbij aan bedreiging en stalking. Intimidatie door het delen van persoonsgegevens is in de praktijk vaak niet strafrechtelijk aan te pakken. Bijvoorbeeld omdat er geen sprake is van een bedreiging met een ernstig misdrijf of van een stelselmatige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de betrokkene. Met het wetsvoorstel dat minister Yeşilgöz-Zegerius naar de Raad van State stuurt voor advies, kan de politie eerder ingrijpen. Ook voor internetplatformen is duidelijk dat zij een rol hebben om hiertegen op te treden, bijvoorbeeld door het verwijderen of ontoegankelijk maken van de content. Nadat de Raad van State advies heeft gegeven zal het wetsvoorstel zo snel als mogelijk worden aangeboden aan de Tweede Kamer.

Op het zich verschaffen, verspreiden of anderszins ter beschikking stellen van identificerende persoonsgegevens van een ander of een derde met het oogmerk om die ander vrees aan te (laten) jagen, ernstige overlast aan te (laten) doen of ernstig te (laten) hinderen in de uitoefening van zijn ambt of beroep, komt een maximale gevangenisstraf te staan van één jaar. Het nieuwe wetsartikel regelt expliciet dat mensen die te goeder trouw hebben kunnen aannemen dat het openbaar maken van gegevens in het algemeen belang is, niet strafbaar zijn. Het kan dus niet worden ingeroepen tegen journalisten en klokkenluiders die nieuwsfeiten en misstanden openbaar maken.

De verwachting is dat het wetsvoorstel van minister Yeşilgöz-Zegerius de politie en het Openbaar Ministerie een steviger basis zal geven om op te treden tegen doxing. Het slachtoffer kan daarnaast ook zelf een civiele procedure starten indien bekend is wie de gewraakte content online heeft geplaatst. Dan kan een schadevergoeding en het offline halen van de onrechtmatige content worden geëist. Mocht de dader niet bekend zijn, dan kan bij de tussenpersoon die de content host een melding worden gemaakt. Tussenpersonen als providers en online platformen hebben een rol om op te treden, indien zij ervan op de hoogte zijn dat op hun platformen of servers strafbare of onrechtmatige content staat.

Een zakkenroller heeft donderdag in een supermarkt in hartje Berlijn de portemonnee gestolen van oud-bondskanselier Angela Merkel (67).

De voormalige Duitse bondskanselier deed daarna zelf aangifte bij de politie, melden Duitse media. De diefstal vond gisterochtend plaats in een supermarkt in Berlin-Mitte. Merkels portemonnee zat in een tas die Merkel volgens Bild aan haar winkelkarretje had gehangen. Hoe de zakkenroller ongemerkt en ongehinderd toe kon slaan terwijl meerdere bodyguards de oud-kanselier 'bewaakten', is onduidelijk.

Trotz Bodyguards - Merkel beim Einkaufen beklaut! https://t.co/MyImA6HnUf #Nachrichten #Berlin #News

— BILD Berlin (@BILD_Berlin) February 25, 2022

Mathias Vacek heeft verrassend de zesde etappe in de UAE Tour gewonnen. De pas 19-jarige Tsjech won een sprintje van vijf en pakte zijn eerste profzege uit zijn carriere.

Vanuit de start kregen zes renners de ruimte van het peloton. In die kopgroep zaten maar liefst drie renners van Russische Gazprom-Rusvelo. De kopgroep nam een mooie voorsprong op het peloton, maar de sprintersploegen leken alles onder controle te hebben.

Toch verkeek het peloton zich op de kopgroep. Met nog tien kilometer was het verschil nog anderhalve minuut en werd duidelijk dat de kopgroep verrassend om de zege mocht gaan strijden in de zesde etappe in de UAE Tour. In de finale moest in de kopgroep Johnatan Canaveral passen, waardoor vijf renners mochten gaan strijden om de dagzege en daarin was Vacek de snelste in de sprint.

Jasper Philipsen die al eerder twee keer wist te winnen deze ronde won de sprint van het peloton voor Dylan Groenewegen. In de top van het algemeen klassement veranderde er niks, waardoor met nog een rit te gaan Tadej Pogacar aan de leiding blijft staan. Zaterdag is dan de koninginnenrit in de UAE Tour met aankomst op de Jebel Hafeet, een klim van bijna elf kilometer.

De eerste 24 uur dat de NAVO Nederlandse jachtvliegtuigen inzet aan de oostflank van het NAVO-verdragsgebied zit er op. Het gaat om zowel F-35’s als F-16’s, die daar bewapend het luchtruim bewaken en beveiligen. De Koninklijke Luchtmacht heeft voor deze taak 8 toestellen beschikbaar, maar geeft ze wel volledig uit handen.

Ja, zo werkt dat. Alle operaties voor de NAVO vallen namelijk onder bevel van de Supreme Allied  Commander Europe (SACEUR). Dat is de Amerikaanse 4-sterrengeneraal Tod Wolters. SACEUR, gevestigd in het Belgische Mons, maakt gebruik van internationale hoofdkwartieren voor het plannen van zee-, land- of luchtoperaties.

In dit geval gaat het om luchtoperaties. Voor het plannen daarvan is het Air Command in het Duitse Ramstein verantwoordelijk.

Tanken in de lucht

Om de vliegtuigen zo efficiënt mogelijk in te zetten worden ze bijgetankt in de lucht. Daarvoor heeft de NAVO meerdere Airbus A330 Multi Role Tanker Transport-vliegtuigen beschikbaar. Een aantal daarvan is op vliegbasis Eindhoven gestationeerd.

De F-16’s en F-35’s vliegen na vertrek van hun thuisbases, Leeuwarden of Volkel, direct hun missies. Dat is een groot voordeel van kunnen tanken in de lucht, anders zou dat ergens op de grond moeten gebeuren.

4 F-16’s en 4 F-35’s worden ingezet voor de bewaking van het NAVO-luchtruim boven Oost-Europa. In totaal staan 8 jachtvliegtuigen 24/7 gereed om bij te dragen aan de verdediging van NAVO gebied.

Deze foto's werden gemaakt toen twee F-35's gistermiddag terugkwamen op Leeuwarden. pic.twitter.com/FzFVuTAYSm

— Ministerie van Defensie (@Defensie) February 25, 2022

The #MMU provides air-to-air refueling capabilities to support the protection of allied airspace @NATO in Eastern Europe🇪🇺#WeAreNATO@Kon_Luchtmacht @NATO_AIRCOM@NSPA_NATO @BeAirForce https://t.co/5XBOpLaRU7 pic.twitter.com/2fXIOsZDKO

— Multinational Multirole Tanker Transport Unit (@A330_MMU) February 24, 2022

Donderdag 24 februari eiste het Openbaar Ministerie in de rechtbank van Zutphen een gevangenisstraf van 4,5 jaar, met aftrek van het voorarrest, tegen een 39-jarige oud FIOD-rechercheur die verdacht wordt van miljoenenfraude.

Fraude van 6.5 miljoen euro
Het strafrechtelijk onderzoek naar de fraude startte in 2016 naar aanleiding van een aangifte door HMC, een charitatieve instelling van Christelijke Gemeente Nederland. Uit onderzoek bleek dat de oud FIOD-rechercheur de financiële geldstromen van de geloofsgemeenschap beheerde en dat hij op geraffineerde wijze, door middel van valse overeenkomsten en gebruik van een in Panama gevestigde vennootschap, miljoenen van de geloofsgemeenschap weg wist te sluizen. Deze geldbedragen werden onder meer gestald op bankrekeningen in Saint Vincent and the Grenadines en de Verenigde Arabische Emiraten. Kort na het vertrek van de verdachte bij de geloofsgemeenschap kwam de fraude aan het licht. In totaal fraudeerde de verdachte voor minimaal 6.5 miljoen euro.

Onopgemerkt
“De verdachte heeft dit alles op relatief eenvoudige wijze en vrijwel onopgemerkt kunnen doen omdat hij binnen de gemeenschap een groot vertrouwen en aanzien genoot, veel vrijheid van handelen had en hij over creditcards van de bedrijven beschikte. In de periode van 2015 tot en met januari 2016 heeft hij een vermogen binnengehaald door verduistering, oplichting en valsheid in geschrift.”, aldus de officier van justitie. Naast de genoemde verduistering, oplichting en valsheid in geschrifte wordt de verdachte het witwassen van de met de fraude verkregen gelden verweten.

Vriendin en bedrijven
De 29-jarige vriendin van de verdachte bleek betrokken bij onder meer het witwassen van de gestolen gelden. Zo werd in 2015 een woning ter waarde van 1.1 miljoen euro met het verkregen geld aangeschaft en op haar naam gesteld. Tevens wordt haar verweten samen met haar vriend een valse arbeidsovereenkomst en werkgeversverklaring te hebben opgemaakt met als doel om een hypotheek te verkrijgen. Tegen de vrouw is door de officier van justitie een gevangenisstraf van 15 maanden geëist waarvan 5 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaar en met aftrek van voorarrest. Tegen twee van de betrokken bedrijven, waar de mannelijke verdachte de feitelijke bestuurder van was, zijn geldboetes van respectievelijk 500.000 euro en 150.000 euro geëist.

De NOS meldt dat Russische militairen de hoofdstad Kiev hebben bereikt. Ze zouden in het district Obolon, zo'n 9 kilometer van het parlementsgebouw in Kiev verwijderd, zijn binnengetrokken. 

Het Ministerie van Defensie roept via Twitter burgers op om molotov-coctails te maken en daarmee de 'bezetter te neutraliseren'. Burgers die niet willen vechten worden gemaand om het huis niet te verlaten. 

❗️увага

На Оболоні ворожа ДРГ.
Просимо громадян повідомляти про пересування техніки!
Виготовляти коктейлі «Молотова», знешкоджувати окупанта!
Мирним мешканцям - бути обережними! Не покидати оселі!

— Defence of Ukraine (@DefenceU) February 25, 2022

Het aantal inbraken zal aankomend carnavalsweekend naar verwachting flink toenemen. Dat zegt verzekeraar Interpolis, die het inbraakrisico voorspelt met de InbraakBarometer. Terwijl Nederland reikhalzend uitkijkt naar het eerste grootschalige feest na het afschaffen van de meeste coronamaatregelen, zien inbrekers hun kans schoon om op boevenpad te gaan.

Tijdens de lockdownperiodes in 2020 en 2021 bleven veel mensen thuis en was er een duidelijke afname te zien van het aantal inbraken in Nederland. In 2021 lag het aantal inbraken 40 procent lager dan in 2019. Maar na iedere versoepeling van de maatregelen, zag Interpolis, onderdeel van financieel dienstverlener Achmea, het aantal inbraken weer toenemen.

Versoepelingen brengen meer inbraken
Met het aankondigen van de recente versoepelingen (week 5) zijn er nu al 65 procent meer inbraken gepleegd vergeleken met dezelfde periode in 2021, toen Nederland zich in een lockdown bevond. Voor de pandemie was er jaarlijks een stijging te zien van het aantal inbraken tijdens het carnavalsweekend. Met de huidige oplopende inbraakaantallen zal er naar verwachting tijdens het aankomende carnavalsweekend weer een toename te zien zijn van het aantal inbraken. Dit kan extra oplopen doordat het momenteel schoolvakantie is en mensen op vakantie gaan.

Inbraakkoorts stijgt vooral onder de rivieren
Met name het zuiden van het land doet er goed aan om voorbereidingen te treffen om een flinke carnavalskater te voorkomen. In 2020 was het aantal inbraken tijdens het carnavalsweekend in de grote carnavalssteden 57 procent hoger dan het weekend ervoor. Mireille van den Boom, verantwoordelijk voor de InbraakBarometer van Interpolis, legt uit: ‘Met carnaval is het vooral onder de rivieren de traditie dat mensen op pad gaan om met elkaar carnaval te vieren waardoor zij hun huis leeg achterlaten. Inbrekers weten dat er die dagen veel mensen niet thuis zijn en zien dit als de uitgelezen kans om in te breken. Daar komt bij dat als mensen een borrel op hebben, ze vaak minder alert zijn op vreemd gedrag in de buurt. Voor inbrekers een ideale situatie om hun slag te slaan’.

Voorkom de carnavalskater
Met het treffen van een aantal eenvoudige maatregelen is de kans dat inbrekers toeslaan te verkleinen. Van den Boom: ‘Zorg dat het altijd lijkt alsof er iemand thuis is. Laat bijvoorbeeld voldoende lampen aan, pak de fiets zodat de auto voor de deur geparkeerd blijft staan, of zet in huis de (carnavals)muziek aan. Wat ook goed werkt tegen inbrekers is buitenverlichting met sensoren. Die gaan aan zodra er iemand voorbijloopt en schrikt inbrekers af als zij daarmee zichtbaar worden voor omwonenden. Daarnaast moet je natuurlijk de ramen en deuren goed op slot doen. Als Interpolis hebben we hiervoor op de website van de InbraakBarometer een slotentool ontwikkeld waar je heel eenvoudig kunt zien hoe goed jouw slot is.’

Welkom!  

Het is nog even door de zure appel heen bijten, maar na vandaag blijft het een tijdje droog en is er ook aanzienlijk minder wind. Het komende weekend ziet er zelfs heel erg mooi uit met veel zon en in de nachten lichte vorst.

Gister kregen we nog te maken met twee storingen. De eerste band met regen trok tussen 12 en 18 uur over ons land heen. Dat was een behoorlijk actief gebied. Op veel plaatsen viel er zo'n 10 mm uit. Lokaal kwam het ook tot natte sneeuw. Daarna was het even droog, maar toen kwam de tweede storing voorbij. Dit keer in de vorm van actieve buien. Daar zat en zit momenteel van alles bij. Hagel, natte sneeuw en zeker ook onweer. Verder komen er zware windstoten voor uit een westelijke richting.

De komende uren blijven de buien nog even aanwezig. De kans op winterse neerslag en onweer blijft ook aanwezig. Pas later op de avond nemen de buien in aantal en activiteit af. Alleen in het noorden blijft de kans op een bui wat groter. In de rest van het land klaart het meer en meer op. Zodoende kan ook de temperatuur gaan zakken. In het binnenland tot rond de 2 graden. Aan zee blijft het iets zachter.

Door naar vandaag
Aan het begin van de ochtend volgt er nog een laatste buiengolf. Ook nu zijn er bij deze buien diverse ingredienten aanwezig. De buien kunnen best wel fel zijn. Tijdens een bui zakt het kwik tot een paar graden boven 0. Gladheid verwacht ik eigenlijk niet. Buiten de buien om ligt het kwik rond de 7 graden. In de loop van de middag wordt het vanuit het westen droger en in de avond zijn de buien allemaal verdwenen. Ook de wind gaat het nu eindelijk eens wat rustiger aan doen. In de ochtend staat er nog een krachtige tot harde noordwestenwind, doch deze zal steeds verder afnemen. 

Ik zei het in het begin al: het beloofd een mooi weekend te worden. 

Tot ziens!  

Een heel mooie avondlucht in Purmerend. (Foto: Pukeko)

Jouw foto of filmpje bij het weerbericht? Mail hem naar weer@fok.nl onder vermelding van je username en waar je de foto (ongeveer) hebt gemaakt. Dan kom je 'm vanzelf tegen!

In juni afgelopen jaar heeft foodwatch een klacht ingediend bij de Reclame Code Commissie (RCC) tegen de online kindermarketing van McDonald’s op Instagram, YouTube, TikTok en de website van het bedrijf. Zo heeft de voedselwaakhond McDonald’s betrapt op reclame voor Happy Meals op Instagram met bekende kinderidolen als Trolls en My Little Pony. De klacht is onder meer gebaseerd op de 'Monitor Kindermarketing' van het ministerie van Volksgezondheid, waarbij McDonald's als één van de opvallendste adverteerders naar voor komt.

Een half jaar later is er eindelijk een uitspraak, al moest foodwatch gedurende het proces de klacht beperken van 59 naar acht reclame-uitingen. Foodwatch krijgt slechts op twee van de acht beklaagde reclame-uitingen van McDonald’s gelijk. Waar McDonald’s overduidelijk de regels overtreedt is de commissie duidelijk: online reclame maken met kinderidolen, zoals op Instagram of op websites, mag niet. Maar daar waar McDonald’s het grijsgebied opzoekt, zoals bij het verloten van cadeautjes aan influencers op Instagram of YouTube-advertenties bij populaire kinderinfluencers, geeft de RCC enkel een ontwijkend antwoord en wijst ze de klachten van foodwatch af.

Elif Stepman, campagneleider van foodwatch: “Populaire influencers maken via sociale media reclame voor junkfood van McDonald’s & co. Oók influencers die razend populair zijn bij kinderen. Door het grijsgebied in de regelgeving kunnen ze dit blijven doen: de Stichting Reclamecode levert geen duidelijke regels en geen duidelijke uitspraak, maar één ding is wel duidelijk: kinderen worden overstelpt met junkfoodmarketing. Wij zijn niet de verliezers in deze zaak tegen McDonald’s, maar wel alle kinderen die nog steeds overstelpt worden met junkfoodmarketing.” Foodwatch wil een einde aan de ontoereikende zelfregulering van de Reclame Code Commissie en voedingsindustrie en roept op tot een totaalverbod op kindermarketing, tot 18 jaar, voor alle producten die buiten de Schijf van Vijf vallen.

Gewonnen: reclame maken met kinderidolen mag niet, ook niet op Instagram of de website van McDonald's
Het gebruik van kinderidolen in reclame, verpakkingen en point-of-sale-materiaal mag niet volgens de Nederlandse Reclamecode. De Reclame Code Commissie (RCC) bevestigt na de klacht van foodwatch: dit mag ook niet op de Instagram-accounts van franchises nóch op de website van McDonald’s. Met andere woorden: voedingsbedrijven mogen kinderidolen, zoals Spongebob, My Little Pony en the Minions, ook online níet gebruiken voor hun reclames.

Afgewezen: de Reclame Code Commissie ontwijkt alle klachten over grijsgebieden kindermarketing-regels
Mag McDonald’s volgers en influencers aansporen om te reageren op een post, door cadeautjes als de McDonald’s onesie te verloten? Mogen kind-influencers zomaar andere kinderen (al dan niet rechtstreeks) beïnvloeden en ‘inspireren’ met McDonald’s reclame – ook als ze hier niet voor betaald worden? En mag McDonald's betaalde samenwerkingen opstarten of advertenties plaatsen bij YouTube-filmpjes van influencers als Enzo Knol en Jesse Hoefnagels, als zij razend populair zijn bij basisschoolkinderen?

Zelfregulering reclamecode faalt
Op alle grijsgebieden die door foodwatch in haar klacht zijn aangeboord antwoordt de RCC met “het klachtenonderdeel treft geen doel” of “er zijn onvoldoende feitelijke aanknopingspunten”. De RCC zegt hier zelf over: “Allereerst stelt de Commissie dat zij tot haar taak heeft te beoordelen of reclame wordt gemaakt in overeenstemming met de NRC. Om die reden zal de Commissie zich niet uitspreken over reclameuitingen en/of verantwoordelijkheden van een adverteerder in algemene zin, maar zal zij haar oordeel beperken tot de door klaagster aangeleverde bestreden uiting.” Met andere woorden: als het niet letterlijk in de reclamecode staat, weet de commissie het ook niet. Zolang er geen duidelijke regels zijn, blijft iedereen naar elkaar met de vinger blijft wijzen. McDonald’s legt de verantwoordelijkheid bij de sociale media kanalen, de kanalen op hun beurt weer bij kinderen en hun ouders en de commissie kan of wil er zich niet over uitspreken. En ondertussen blijven kinderen overspoeld worden met fastfoodmarketing.

Wie zorgt dan voor strengere regels? Volgens de industrie is er “geen draagvlak” voor stengere marketingregels. Slecht nieuws, aangezien de voedingsindustrie (de Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie/FNLI) via het ‘Platform van Deelnemers’ nauw is betrokken bij de Stichting Reclame Code. De Nederlandse reclamecode (op basis waarvan de RCC handhaaft) is onderhevig aan 'zelfregulering’: dat wil zeggen dat de industrie zelf mee de regels opstelt. Een gevalletje van de slager keurt z’n eigen vlees?

Tijd voor eenduidige regulering
De overheid lijkt zich steeds meer vragen te stellen bij deze zelfregulering, gezien ook de onrustbarende resultaten van de kindermarketing-monitors. Kindermarketing is, na jaren campagne door foodwatch, eindelijk een speerpunt in het nieuwe coalitieakkoord: “We beschermen kinderen extra tegen niet-passende ‘online’ reclame en kindermarketing, geven ze het recht om niet gevolgd te worden en geen dataprofielen te krijgen.” Deze bescherming is hard nodig, bevestigt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in een nieuw rapport (7 februari 2022) over kindermarketing: voedselmarketing is alomtegenwoordig, overtuigend en slecht voor de gezondheid. De WHO benadrukt: voedingsmarketing, vooral als het gericht is aan kinderen, moet gestopt moet worden.

Elif Stepman: “Hoeveel klachten moeten we nog indienen voor kinderen eindelijk worden beschermd tegen de niet-aflatende marketing van bedrijven als McDonald’s? En zelfs klachten halen weinig uit: als de reclamecomissie het antwoord ook niet weet worden die gewoon afgewezen. Wil je kinderen echt beschermen? Zorg dan voor kraakheldere regulering: verbied alle vormen van kindermarketing, dus ook online, voor voedselproducten die buiten de Schijf van Vijf vallen. En verhoog de leeftijdsgrens van 12 naar 18 jaar. Dan krijg je geen discussie meer over het aantal kinderen dat, ondanks de leeftijdsgrens, toch actief is op sociale media en dus ook alle McDonald-marketing te zien krijgt.” Een voorzorgsprincipe is hierbij belangrijk. Als er twijfel is of de junkfoodreclames ook terecht komen bij kinderen: zorg dan voor duidelijke regulering, in plaats van ruimte te laten voor eindeloze grijsgebieden.

Het coronavaccin van Moderna (Spikevax) heeft donderdag een positieve beoordeling gekregen voor gebruik bij kinderen vanaf 6 jaar. Eerder werd dit vaccin al onder voorwaarden goedgekeurd voor volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar. Het advies komt van het CHMP, het geneesmiddelenbeoordelingscomité van het Europees medicijnagentschap EMA. Medicijnautoriteit CBG is vertegenwoordigd in dit comité.

Het vaccin bestaat uit twee prikken met een interval van vier weken tussen beide prikken met een lagere dosering dan (jong)volwassenen. Zeven dagen na de tweede prik zijn kinderen maximaal beschermd.

Werkzaamheid van het vaccin bij kinderen
De beoordeling van onderzoeksresultaten over de werkzaamheid, veiligheid en kwaliteit van het vaccin was positief voor het gebruik bij kinderen van 6 tot 12 jaar. De voordelen zijn groter dan de risico’s. In het onderzoek bij kinderen van 6 tot 12 jaar die het vaccin kregen, bleek de aanmaak van antistoffen minstens even goed als bij (jong)volwassenen tussen 18 en 25 jaar. Daarom is de verwachting dat de werkzaamheid van het vaccin bij kinderen minimaal even goed is als bij (jong)volwassenen.

Lagere dosis
Uit het onderzoek is gebleken dat een hoeveelheid van 50 microgram per prik bij kinderen van 6 tot 12 jaar een vergelijkbare immuunrespons (even veel antilichamen) geeft als 100 microgram per prik bij (jong)volwassenen.

Prof. dr. Ton de Boer, voorzitter CBG: "De werkzaamheid en veiligheid van het Moderna-vaccin voor kinderen vanaf 6 jaar is vergelijkbaar met volwassenen. De voordelen van het vaccin voor deze leeftijdsgroep wegen dan ook op tegen de risico's, in het bijzonder voor kinderen met medische aandoeningen die ernstig ziek kunnen worden door corona." 

Veiligheid van het vaccin bij kinderen
Uit het onderzoek blijkt dat de meest voorkomende bijwerkingen bij kinderen vergelijkbaar zijn met de bijwerkingen bij (jong)volwassenen. Denk hierbij aan pijn, roodheid en zwelling op de prikplek, vermoeidheid en hoofdpijn. Deze bijwerkingen zien we ook bij andere vaccins voor kinderen en zijn over het algemeen kortdurend en niet ernstig.

Zoals bij alle vaccins wordt de veiligheid van het Moderna-vaccin bij kinderen ook na goedkeuring goed in de gaten gehouden. Zo moeten fabrikanten iedere maand een veiligheidsrapportage inleveren bij het EMA.

COVID-19 bij kinderen
De meeste kinderen die besmet raken met het coronavirus, krijgen alleen milde klachten. In zeldzame gevallen kunnen kinderen wel ernstige COVID-19 krijgen. Het risico hierop is het grootst bij kinderen met onderliggende aandoeningen.

Gebruik in Nederland
Het EMA heeft de uitbreiding van de indicatie van het vaccin naar kinderen van 6 tot 12 jaar positief beoordeeld en de productinformatie is aangepast. De minister van Volksgezondheid (VWS) besluit op basis van een advies van de Gezondheidsraad of dit Moderna-vaccin voor kinderen ingezet gaat worden.

Boosterprik met Pfizer voor kinderen van 12 jaar en ouder
Een boosterprik van het coronavaccin van fabrikant Pfizer kan overwogen worden bij kinderen vanaf 12 jaar. Deze herhaalprik kan worden gegeven aan gevaccineerde kinderen om de afgenomen bescherming te herstellen. De booster van Pfizer was al eerder goedgekeurd bij mensen vanaf 18 jaar. De aanbeveling komt van het geneesmiddelenbeoordelingscomité (CHMP) van het Europees Medicijnagentschap (EMA). Medicijnautoriteit CBG is vertegenwoordigd in dit comité.

Het advies is genomen op basis van een tussentijdse evaluatie van de veiligheid- en werkzaamheidgegevens van het coronavaccin met (jong)volwassenen van 16 jaar en ouder, en informatie uit bestaande literatuur. Ook is er gekeken naar gegevens uit de praktijk in Israël, waar jonge mensen de boosterprik al krijgen. Al deze gegevens samen biedt volgens het CHMP voldoende bewijs om te concluderen dat de immuunrespons ten minste gelijk zal zijn als bij volwassenen. Uit de beschikbare gegevens zijn geen nieuwe veiligheidsproblemen naar voren gekomen.

Verdere gegevens uit studies worden geanalyseerd zodra deze beschikbaar zijn. Zoals voor alle medicijnen zal het EMA ook alle gegevens over de veiligheid en werkzaamheid van de boosterprikken van Pfizer blijven bekijken.

Gebruik boosterprik vanaf 12 jaar
Of en wanneer een boosterprik gebruikt wordt, hangt af van nationaal beleid in de EU-lidstaten. De minister van Volksgezondheid (VWS) besluit op basis van een advies van de Gezondheidsraad of de boosterprik van Pfizer voor kinderen vanaf 12 jaar ingezet gaat worden.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) gaat onderzoek doen naar de kwaliteit van de dossiers en het onderzoek bij een gedwongen uithuisplaatsing van kinderen. De jeugdbescherming staat zwaar onder druk door onder meer arbeidsproblematiek en wachtlijsten. Ondanks deze problemen is zorgvuldig feitenonderzoek en het betrekken van jeugdigen en ouders nodig bij een ingrijpende beslissing als een gedwongen uithuisplaatsing.

Kinderen met een jeugdbeschermingsmaatregel zijn door de kinderrechter onder toezicht gesteld. Maar uit eerder inspectieonderzoek bleek dat kinderen die jeugdbescherming krijgen, toch nog onvoldoende beschermd worden. Dit heeft meerdere oorzaken zoals wachtlijsten bij de verschillende organisaties in de jeugdbeschermingsketen, het tekort aan ervaren jeugdbeschermers en het gebrek aan tijdige passende hulp.

Hierdoor moeten jeugdbeschermingsinstellingen, zogenoemde gecertificeerde instellingen, keuzes maken om onder deze moeilijke omstandigheden de jeugdbeschermingsmaatregel tijdig en goed uit te voeren. Om een gedwongen uithuisplaatsing te voorkomen, is het belangrijk dat actief met de jeugdige en de ouders wordt samengewerkt en er zorgvuldig onderzoek wordt gedaan.

Ook kreeg de IGJ signalen over de kwaliteit van het feitenonderzoek en dossiervoering door onder meer Veilig Thuis, de Raad voor de Kinderbescherming en gecertificeerde instellingen. Daarbij gaven de kinderrechters in oktober 2021 aan dat zij soms verstrekkende beslissingen nemen op basis van onvolledige of onjuiste rapportages.

Toezicht
De inspectie kijkt naar de afwegingen en beslissingen voor en tijdens een gedwongen uithuisplaatsing. In het gepubliceerde toetsingskader is te lezen naar welke onderwerpen de inspectie kijkt. Hierbij worden alle partijen die een rol speelden bij de beslissing betrokken. De inspectie kijkt onder meer naar de manier waarop de behoefte van de jeugdige centraal stond en besluiten zijn genomen. Daarnaast wordt bekeken of het onderzoek tijdig, deskundig en cliëntgericht is uitgevoerd. Dat doet de inspectie aan de hand van 40 à 50 uithuisplaatsingen uit 2021. Wanneer ouders en jeugdigen hiervoor open staan praat de inspectie ook met hen.

De resultaten zijn voor de zomer van dit jaar te verwachten.

Los van toeslagenaffaire kinderopvang
Het toezicht op de kwaliteit van het feitenonderzoek richt zich op gedwongen uithuisplaatsingen in het algemeen. Dit toezicht staat los van het onderzoek dat de Inspectie Justitie en Veiligheid doet om na te gaan of het falen van de overheid in de toeslagenaffaire doorwerkte in de jeugdbescherming.

Ook het afschieten van wilde zwijnen en knobbelzwanen in de provincie Utrecht moet voorlopig stoppen. Het afschieten van reeën mag wél doorgaan. Dat heeft de rechtbank Midden-Nederland donderdag beslist. Vorige week legde de bestuursrechter al het afschot van vossen stil. In het kader van wildbeheer in de provincie Utrecht was om verschillende redenen aan de faunabeheereenheid in Utrecht een ontheffing verleend voor het afschieten van wild. Enkele stichtingen die opkomen voor dieren en dierenrechten waren het daar niet mee eens.

Nulstand voor zwijnen
Al sinds 1991 bestaat in Nederland het zogenoemde ‘nulstandbeleid’, dat inhoudt dat er buiten de Veluwe en twee gebieden in Limburg geen groepen van wilde zwijnen mogen leven. Het Utrechtse provinciebestuur wees bij het verlenen van de ontheffing tot afschot van wilde zwijnen op dat nulstandbeleid. Gevreesd wordt dat als er eenmaal wilde zwijnen in Utrecht zijn, zij zich zó snel voortplanten dat ze schade gaan aanrichten en ziektes kunnen verspreiden. De rechtbank is het met de stichtingen eens dat die aanname onvoldoende onderbouwd is en dat het nulstandbeleid niet altijd gehanteerd hoeft te worden. In Gelderland en Limburg komen dan wel grote groepen wilde zwijnen voor die schade veroorzaken, maar dat betekent nog niet dat in Utrecht een kleinere populatie óók schade zou aanrichten. De provincie moet daarvoor eerst beter onderbouwen dat het nulstandsbeleid nodig is om schade te voorkomen, bijvoorbeeld omdat het te veel geld of inspanning kost om de populatie wilde zwijnen op zo’n lager niveau te houden.

‘Belangrijke schade’ door knobbelzwanen
Het provinciebestuur verleende een ontheffing voor het afschieten van knobbelzwanen om belangrijke schade aan grasland door begrazing te voorkomen. De rechtbank moest in deze zaak dus de vraag beantwoorden wanneer sprake is van ‘belangrijke schade’. De vaste lijn in de rechtspraak is dat dat schade is van € 250,- per geval, per bedrijf, per jaar. De rechtbank oordeelt nu echter dat die lijn niet meer gevolgd moet worden. Het begrip ‘belangrijke schade’ komt uit de Europese Vogelrichtlijn. Volgens de Europese Commissie moet het gaan om belangrijke schade aan een economisch belang. Er moet dus meer aan de hand zijn dan gewoon ongemak. Daarom kan het volgens de rechtbank niet zo zijn dat € 250,- schade aan grasland in álle gevallen onder ‘belangrijke schade’ valt. Enkel het argument dat een ontheffing voor het afschieten van knobbelzwanen nodig is om belangrijke schade aan grasland te voorkomen, is onvoldoende onderbouwing.

Landelijke vrijstelling vos geldt niet meer
Het provinciebestuur verleende ook een ontheffing voor het afschieten van vossen in de nacht, bij bedrijven met vrije-uitloop-kippen en bij weidevogelgebieden. De rechtbank oordeelt in deze zaak dat het provinciebestuur beter moet onderbouwen waarom de vossen moeten worden afgeschoten. Daarnaast was deze zaak voor de rechtbank aanleiding om te kijken naar de landelijke vrijstelling voor het doden van vossen. Vossen staan op de landelijke vrijstellingslijst. Dat betekent dat de dieren niet beschermd worden tegen de jacht en dus afgeschoten mogen worden. Door een wetswijziging in 2017 is er voor de manier waarop deze vrijstelling is geregeld geen grondslag meer in de wet. De rechtbank verklaart de landelijke vrijstelling daarom ‘onverbindend’ (niet meer geldig). Dat heeft tot gevolg dat er zonder ontheffing helemaal geen vossen meer mogen worden gedood, ’s nachts niet, maar ook overdag niet. Of de landelijke vrijstelling alsnog goed wordt geregeld is aan de minister voor Natuur en Stikstof.

Reeën in relatie tot verkeersveiligheid
De ontheffing voor het afschieten van reeën is verleend vanwege de verkeersveiligheid. De rechtbank vindt dat het provinciebestuur voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat er een relatie is tussen de hoeveelheid reeën in de provincie en het aantal verkeersongevallen. Er zijn bovendien eerst ook andere maatregelen getroffen, zoals het beperken van de verkeerssnelheid en de bouw van ecoducten. De stichtingen krijgen daarom in deze zaak geen gelijk: de verleende ontheffing voor het afschieten van reeën blijft wél in stand.

Ontheffingen tijdelijk geschorst
In de zaken over de wilde zwijnen, de vossen en de knobbelzwanen moet het provinciebestuur nu nieuwe besluiten nemen met een betere motivering. Omdat het niet zeker is of dat gaat lukken vindt de rechtbank dat deze dieren in de tussentijd niet mogen worden afgeschoten. Daarom heeft de rechtbank in deze zaken een voorlopige voorziening getroffen, waardoor de ontheffingen niet mogen worden gebruikt zolang er geen nieuwe besluiten zijn genomen.

Een 58-jarige man uit Maastricht is op 24 februari 2022 door de rechtbank Limburg veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 11 jaar voor de doodslag op zijn echtgenote. De man heeft op 6 september 2020 in Maastricht zijn echtgenote opzettelijk van het leven beroofd.

De man heeft op 6 september 2020 zijn echtgenote, die op dat moment in hun echtelijke woning in hun bed lag te slapen, met een hamer tweemaal op haar hoofd geslagen en haar tweemaal met een scherprandig voorwerp in haar hals gestoken. Hierdoor is het slachtoffer overleden.

Vrijspraak van moord
De rechtbank stelt vast dat er sprake is geweest van een korte tijdspanne tussen het besluit tot levensberoving en de uitvoering van dat besluit. Immers, het besluit tot levensberoving door de verdachte is niet eerder genomen dan direct voorafgaand aan het moment waarop hij de hamer heeft gepakt. Er zijn geen aanwijzingen in het dossier dat dit besluit eerder heeft plaatsgevonden. Vervolgens is de verdachte met de hamer naar boven gegaan en heeft het slachtoffer op haar hoofd geslagen. De rechtbank neemt hierbij in aanmerking dat de tijd die nodig is om de afstand af te leggen tussen de plek waar de verdachte de hamer heeft gepakt en het bed waar het slachtoffer op dat moment lag te slapen ongeveer 21 seconden bedraagt. Aan de rechtbank is niet gebleken dat de verdachte vóór het door hem genomen besluit dan wel tussen het besluit en de uitvoering daarvan (het slaan met de hamer) voldoende tijd heeft gehad om zich op dat besluit te beraden noch dat hij zich op dat besluit daadwerkelijk beraden heeft. Naar het oordeel van de rechtbank kan er dan ook geen sprake zijn van handelen met voorbedachten rade.

De gevangenisstraf
De officier van justitie is bij het formuleren van haar eis uitgegaan van een bewezenverklaring van moord. De rechtbank acht echter doodslag bewezen. Bij het bepalen van de straf wordt daarmee rekening gehouden.

De rechtbank rekent het de verdachte zwaar aan dat hij zijn echtgenote, terwijl zij lag te slapen in haar eigen slaapkamer, koelbloedig om het leven heeft gebracht. De verdachte werd hierbij gedreven door wraak omdat het slachtoffer een relatie had met een ander. Tijdens de zitting heeft de rechtbank niet de indruk gekregen dat bij verdachte sprake was van oprecht berouw. De rechtbank komt tot oplegging van een gevangenisstraf voor de duur van 11 jaar.

Schadevergoedingen
De 3 zonen van het slachtoffer hebben affectieschade gevorderd. Vanwege de affectieschade die zij hebben geleden, moet de verdachte aan elke zoon van het slachtoffer 17.500 euro aan schadevergoeding betalen.

In de regio Haarlemmermeer is de economie in 2021 het sterkst gegroeid, met ongeveer 9 procent. Desondanks is de economie in Haarlemmermeer nog 12 procent kleiner dan in 2019. In Zuidoost-Noord-Brabant is de economie inmiddels 5 procent groter dan voor de coronacrisis. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers. Vorige week maakte het CBS bekend dat in 2021 de economie landelijk met 4,8 procent is gegroeid.

In 2020 was in Haarlemmermeer de krimp nog het sterkst, door het grote aandeel van de luchtvaartsector in de economie. Dankzij de groei van de luchtvaart en de daaraan gerelateerde dienstverlening, groeide de economie in Haarlemmermeer in 2021 met circa 9 procent, nadat de economie er in 2020 met 18 procent gekrompen was.

In de regio’s IJmond en Zuidoost-Noord-Brabant groeide de economie met circa 8 procent. De productie van de industrie droeg hieraan in sterke mate bij. Ook in de regio’s Overig Noordoost-Noord-Brabant, Noord-Limburg en Zeeuws-Vlaanderen zorgde de industrie voor een sterke groei.

Noord-Friesland kende met circa 3 procent de minste groei. Minder dan in andere regio’s was er sprake van fors herstel, omdat de bedrijfstakken die in 2020 het zwaarst getroffen werden door de coronacrisis in deze regio relatief klein zijn. Dat geldt ook voor enkele andere regio’s in de noordelijke provincies en de regio Den Haag.

Het CBS publiceert sinds medio 2020 voorlopige cijfers over de regionale economie op basis van een nieuwe methode. Deze cijfers zijn experimenteel en kennen daarom een hogere mate van onzekerheid dan de reguliere cijfers.

Bijna alle regio’s weer op of boven het niveau van 2019
In bijna alle regio’s is de omvang van de economie weer vergelijkbaar of groter dan twee jaar geleden, voor corona. De grootste economische groei ten opzichte van 2019 vond plaats in Zuidoost-Noord-Brabant. Hier bedroeg de groei ongeveer 5 procent. Na Zuidoost-Noord-Brabant groeiden IJmond en Overig Noordoost-Noord-Brabant het hardst met ongeveer 4 procent. In deze drie regio’s heeft met name de industrie aan de groei bijgedragen.

In Haarlemmermeer, Amsterdam en Overig Groningen is de economie kleiner dan in 2019. In Haarlemmermeer was het verschil het grootst. Ondanks de sterke groei in 2021 is de impact op de luchtvaart nog niet gecompenseerd en bedroeg het verschil met twee jaar geleden nog 12 procent. In Amsterdam was de economie 2 procent kleiner. Dit komt mede door het grote aandeel van de horeca in de economie. Deze bedrijfstak is vanwege de meerdere lockdowns nog ver verwijderd van het niveau van voor de crisis. In Overig Groningen bedroeg het verschil 4 procent. Dit komt vooral door de vermindering in gaswinning. De economie was 3 procent groter dan twee jaar geleden als de delfstoffenwinning buiten beschouwing wordt gelaten.

In de derde week van februari (week 7, 14 tot en met 20 februari 2022) overleden naar schatting 3.400 mensen. Dat zijn er ruim 150 meer dan in de week ervoor overleden (3.211), maar iets minder dan verwacht. De sterfte onder Wlz-zorggebruikers bleef ongeveer gelijk, onder 65-plussers nam de sterfte iets toe. Dat meldt het CBS op basis van de voorlopige sterftecijfers per week.

Sinds de tweede week van 2022 ligt het aantal overledenen onder de verwachte sterfte. Daarvoor lag de sterfte sinds begin augustus 2021 erboven en ook bijna elke week buiten het interval van gewoonlijke fluctuaties, zodat er sprake was van oversterfte.

Sterfte bij Wlz-zorggebruikers ongeveer gelijk
De sterfte bij mensen die zorg ontvingen in het kader van de Wet langdurige zorg (Wlz), zoals bewoners van verpleeghuizen en gehandicaptenzorginstellingen, bleef op basis van de schatting ongeveer gelijk in week 7. Er overleden ongeveer 1 200 Wlz-zorggebruikers, ruim 100 minder dan verwacht. Sinds week 50 van 2021 (medio december) daalde de sterfte onder Wlz-zorggebruikers, sinds de laatste week van 2021 was er geen oversterfte meer. Vanaf de eerste week van 2022 was de sterfte lager dan verwacht.

De sterfte onder de overige bevolking nam op basis van de schatting toe in week 7. Er overleden ongeveer 2 200 mensen van de overige bevolking, 50 meer dan het verwachte aantal overledenen voor week 7. Ook onder deze groep daalde de sterfte sinds week 50 van 2021. Sinds de eerste week van 2022 was er geen oversterfte meer en schommelde de sterfte net iets onder de verwachte lijn.

Sterfte iets toegenomen onder 65-plussers
De sterfte onder 80-plussers is in week 7 iets toegenomen ten opzichte van de week ervoor: er overleden naar schatting 1.950 mensen van 80 jaar of ouder. Dat zijn er ruim 100 minder dan verwacht voor deze periode. Sinds week 49 daalde de sterfte in deze leeftijdsgroep, en sinds de laatste week van 2021 was er geen oversterfte meer. Sinds week 3 is de sterfte weer toegenomen, maar het aantal overledenen ligt nog onder het verwachte niveau.

Onder mensen van 65 tot 80 jaar overleden in week 7 naar schatting 1.050 mensen, net iets meer dan verwacht. Ook in deze leeftijdsgroep daalde de sterfte sinds week 49, maar in de laatste weken van 2021 bleef deze ongeveer gelijk. Begin 2022 daalde de sterfte in deze leeftijdsgroep weer verder. Sinds week 2 is er geen oversterfte meer onder mensen van 65 tot 80 jaar en schommelt het aantal overledenen rond het verwachte niveau.

Onder mensen jonger dan 65 jaar was de sterfte in week 7 naar schatting bijna 400, net iets minder dan verwacht. In deze leeftijdsgroep was er sinds week 2 geen oversterfte meer en in week 4 zelfs ondersterfte.

Sterfte aan COVID-19 tot en met september bekend
De cijfers over de (over)sterfte zijn gebaseerd op de berichten over het aantal overledenen die het CBS dagelijks van gemeenten ontvangt. Deze berichten bevatten geen informatie over de doodsoorzaak. Die informatie ontvangt het CBS later via een doodsoorzakenverklaring. Voor alle overledenen tot en met september 2021 is de doodsoorzaak bekend. Volgens deze cijfers overleden 32 408 mensen aan COVID-19 van maart 2020 tot en met september 2021, zoals het CBS op 1 februari 2022 publiceerde.

Het Hof van Justitie van de EU opent de weg voor de Nederlandse rechter om een einde te maken aan de sjoemelsigaret met gaatjes in de filter. Door die gaatjes zijn de metingen van de gif-uitstoot niet in overeenstemming met wat rokers in werkelijkheid inhaleren. Zo meldt TabakNee.

Het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg stelt de Nederlandse bestuursrechter in staat om een einde te maken aan de sjoemelsigaret. Dat is de kern van de uitspraak van het Hof in de handhavingszaak die Rookpreventie Jeugd, de Gemeente Amsterdam en 15 organisaties uit de gezondheidszorg hebben aangespannen tegen de overheid.

In deze zaak wordt van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) gevraagd dat zij optreedt tegen de verkoop van sigaretten die de wettelijke norm voor de uitstoot (emissies) van teer, nicotine en koolmonoxide (TNCO) overschrijden. De eisers, bijgestaan door mr. Phon van den Biesen, stellen dat dit geldt voor alle op de markt aanwezige filtersigaretten. Die zijn immers allemaal voorzien van minuscule gaatjes in de filters, waardoor tijdens metingen schone lucht wordt aangezogen die zich mengt met de tabaksrook. De rookmachines meten daardoor lagere waarden dan de roker in werkelijkheid binnenkrijgt, omdat rokers de gaatjes in de filters met vingers en lippen afsluiten. In 2018 stelde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) vast dat in het werkelijke gebruik de TNCO-emissies 2 tot 26 keer zo hoog zijn als de wettelijk toegestane norm van 10 mg teer, 1 mg nicotine en 10 mg koolmonoxide.

ISO-methode onbruikbaar
De Rechtbank in Rotterdam legde in deze zaak verschillende prejudiciële vragen voor aan het Europees Hof, omdat de wettelijke bepalingen in dit geval voortkomen uit de EU-Tabaksproductenrichtlijn (TPD, 2014/40).

In zijn arrest stelt het Europees Hof nu dat de ISO-meetmethode die in de TPD en de Nederlandse wet wordt voorgeschreven als de te gebruiken methode om de uitstoot van sigaretten te meten, op zichzelf niet onwettig is. Maar omdat deze methode niet openbaar is en dus door particulieren niet kan worden ingezien en beoordeeld, mag volgens het Hof deze ISO-methode particulieren niet worden tegengeworpen wanneer zij vragen om handhaving van de wettelijke emissienormen voor sigaretten. Met andere woorden: de NVWA kan zich bij haar handhavingsplicht niet beroepen op het feit dat de ISO-methode nu eenmaal in de wet staat.

Het Hof zegt letterlijk dat wanneer particulieren om handhaving van de emissienormen vragen, de methode die daarvoor wordt gehanteerd niet de ISO-methode mag zijn en “volgens wetenschappelijke en technische ontwikkelingen of volgens internationaal overeengekomen normen geschikt [moet] zijn om de emissieniveaus te meten die bij beoogd gebruik van een sigaret vrijkomen, waarbij een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid, met name voor jongeren, als basis moet worden genomen.”

Een woordvoerder van het Europees Hof zegt in het AD: “Eigenlijk wordt de zaak teruggegeven aan de rechtbank Rotterdam met de opdracht het publiek duidelijk te maken hóé de hoeveelheid schadelijke stoffen wordt gemeten. […] Feitelijk krijgt de rechtbank Rotterdam nu de opdracht te onderzoeken of de meetmethode in orde is geweest met het oog op de volksgezondheid of dat een andere meetmethode niet toch beter was. De rechtbank Rotterdam heeft alle info en het Europese Hof zegt nu dat de bestuursrechter in Nederland prima zelf kan beoordelen wat de beste meetmethode is. Het kan dus nog alle kanten op.”

‘Doorbraak in discussie over sjoemelsigaret’
In een reactie zegt advocaat Van den Biesen: “Het Europees Hof zegt met zoveel woorden dat de ISO-methode in de prullenbak kan en dat de Nederlandse bestuursrechter bij de beoordeling van ons handhavingsverzoek moet uitgaan van een meetmethode die het dichtst in de buurt komt van de werkelijke gif-inname van rokers. De boodschap is: Weg met de ISO-methode, burgers hebben recht op de bescherming die in de wet is omschreven. We zijn er nog niet, maar dit arrest is zonder meer een doorbraak in de discussie over de sjoemelsigaret.”

‘Einde sjoemelsigaret in zicht’
Longarts Wanda de Kanter, voorzitter van Rookpreventie Jeugd, voegt toe: “Deze uitspraak opent de weg naar het einde van de sjoemelsigaret. Dat is ontzettend goed nieuws, boven op het bericht dat het Europees Parlement vorige week een resolutie over de bestrijding van kanker aannam, waarin ook wordt gepleit voor herziening van de meetmethode. De tabaksindustrie heeft jarenlang op een frauduleuze manier mensen extra verslaafd kunnen maken en houden, maar deze uitspraak maakt duidelijk dat die praktijk geen stand kan houden.”

Vanaf vrijdag 25 februari 2022 geldt de verplichte afstand van 1,5 meter niet meer. Daarmee wordt een belangrijke stap gezet in het verder openen van Nederland. Ook vervallen de meeste andere coronaregels die nu nog gelden. U hoeft het coronatoegangsbewijs niet meer te laten zien in bijvoorbeeld de horeca, bioscopen en musea. Daarnaast gelden de normale openingstijden weer en is een vaste zitplaats niet meer verplicht.

Adviezen om verspreiding corona te beperken
Corona gaat niet weg, dat is nu wel duidelijk. Daarom moeten we blijven opletten en elkaar helpen, zodat we elkaar niet besmetten. Iedereen wil of doet dat net weer wat anders. Daarin respecteren we elkaars keuzes. Het blijft voor iedereen wel verstandig om zich nog steeds aan de basisadviezen te houden. Het gaat om adviezen die de verspreiding van het virus aantoonbaar beperken, zoals:

• thuisblijven bij klachten,
• regelmatig een zelftest doen en
• binnen zorgen voor voldoende frisse lucht.

Ook blijft het advies om de helft van de tijd thuis te werken gelden.

Vrijwillig afstand houden en mondkapjes
Veel mensen vinden het nog fijn om afstand te houden. Of een mondkapje te dragen. Bijvoorbeeld omdat ze een kwetsbare gezondheid hebben. Mede daarom zijn de mondkapjes nog verplicht in en om het openbaar vervoer, op de stations, de luchthavens en in het vliegtuig. Bijeenkomsten binnen met meer dan 500 mensen zonder vaste zitplaats, zoals de nachthoreca en festivals, zijn weer mogelijk. Daarvoor geldt wel: Testen voor toegang.

Testen voor toegang
Bij ‘Testen voor toegang’ maakt u een afspraak voor een coronatest via testenvoortoegang.org. Als u negatief test, krijgt u een code. Die kunt u gebruiken in de CoronaCheck-app om de testuitslag op te halen en een testbewijs te maken. Het testbewijs is 24 uur geldig gerekend vanaf het testmoment. Bij de toegangscontrole wordt op dezelfde manier gecontroleerd als altijd: de QR-code wordt gescand en het legitimatiebewijs wordt gecontroleerd. Als alles klopt verschijnt voor de controleur een blauw scherm met een vink. Dit scherm is nu blauw in plaats van groen om voor iedereen zichtbaar te maken dat u tegen de 1G-toegangsregel (alleen testbewijs) bent gecontroleerd.

Op 15 maart beoordeling coronaregels
Op 15 maart beoordeelt het kabinet opnieuw of

• de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer,
• het verplichte testen voor toegang (1G) en
• het thuiswerkadvies

nog verder moeten worden voortgezet.

De Russische president Poetin heeft vannacht in een onverwachte toespraak op de Russische staatstelevisie een militaire operatie in de Donbas-regio aangekondigd. "We hebben besloten een militaire operatie te beginnen", zei hij. Gevechten tussen Russische en Oekraïense troepen zullen onvermijdelijk zijn, aldus Poetin.

We vervolgen hier de berichtgeving over de invasie in Oekraïne door Rusland. Deel I vind je hier:

Rusland is grootschalige invasie Oekraïne begonnen- deel I

Updates tot 2.45 uur:

• Volgens de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken wil de Russische president Vladimir Poetin de Oekraïense regering omverwerpen. Hij was "ervan overtuigd" dat Poetin dit zou proberen, zei Blinken donderdag (lokale tijd) in een interview met tv-zender ABC. "We weten dat een deel van het Russische plan is om Kiev in gevaar te brengen, de hoofdstad aan te vallen en ook actie te ondernemen tegen andere grote steden", zei Blinken. "We zien troepen uit het noorden, uit het oosten en uit het zuiden komen", zei hij. 
• In een telefoongesprek met de Russische president Vladimir Poetin beschreef de Iraanse president Ebrahim Raisi de uitbreiding van de NAVO naar het oosten als een "bedreiging" en toonde hij begrip voor de  zorgen van Rusland voor de veiligheid. Het Iraanse persbureau IRNA citeerde Raisi die zei dat de uitbreiding van de NAVO "een ernstige bedreiging vormde voor de stabiliteit en veiligheid van onafhankelijke landen op verschillende gebieden". Volgens het Kremlin sprak hij in de oproep "zijn begrip uit voor de veiligheidszorgen van Rusland, veroorzaakt door de destabiliserende acties van de Verenigde Staten en de NAVO", aldus het Kremlin.
• De Oekraïense regering vraagt vrijwilligers van de Oekraïense hacker underground om kritieke infrastructuur te beschermen en cyberspionagemissies uit te voeren tegen Russische troepen. Volgens insiders verscheen het verzoek van de overheid op hackerforums. "Oekraïense cybergemeenschap! Het is tijd om betrokken te raken bij de cyberverdediging van ons land", luidt het bericht.
  Een defensieattaché bij de Oekraïense ambassade in Washington zei dat hij informatie over de oproep niet kon bevestigen of ontkennen. Volgens een insider hebben al honderden mensen gereageerd op de oproep, die nu worden gecontroleerd om er zeker van te zijn dat er geen Russische agenten tussen de aanmeldingen zitten.
• De Amerikaanse regering beschouwt de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy als een "primair doelwit voor Russische agressie". "President Zelenskyy belichaamt in veel opzichten de democratische aspiraties en aspiraties van Oekraïne en het Oekraïense volk", vertelde de woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken Ned Price aan CNN. Daarom blijft hij een belangrijk doelwit voor de Russen. In dit verband wees Price er ook op dat de Amerikaanse regering al weken waarschuwde dat er Russische saboteurs in Oekraïne aanwezig waren. Ook de Oekraïnse president sprak woorden van deze strekking in Kiev. "Volgens onze informatie heeft de vijand mij tot doel nummer 1 verklaard, mijn familie is doel nummer 2", zei hij in een videoboodschap. Er zijn valse berichten verspreid dat hij Kiev heeft verlaten. "Ik blijf in de hoofdstad, blijf bij mijn volk." Maar waar hij zich precies bevindt, mag hij niet zeggen.

Updates tot 25 februari 1.45 uur:

• De Centrale Bank van Rusland heeft banken die door westerse sancties worden geraakt, een garantie gegeven voor het doorgaan van al hun transacties in roebels en in vreemde valuta. De centrale bank en de regering hebben 's avonds in een verklaring in Moskou alle steun toegezegd aan de banken. Alle banktransacties met klanten in roebels zouden gewoon doorgaan. Ook de uitbetaling van tegoeden in vreemde valuta is gegarandeerd. De VS en de EU hebben sancties opgelegd aan zeven grote Russische banken vanwege de Russische invasie van Oekraïne.
• De ministers van Buitenlandse Zaken van de 27 EU-landen komen vandaag in Brussel bijeen voor een speciale zitting over de oorlog van Rusland tegen Oekraïne. Volgens diplomaten zal de vergadering, die om 15.00 uur begint, onder meer praten over verdere ondersteuningsopties voor Oekraïne en toekomstige betrekkingen met Rusland. Als tegen de middag de nodige technische en juridische beoordelingen zijn afgerond, kan ook de formele beslissing over het nieuwe sanctiepakket dat nog in behandeling is, worden genomen. Het is een voorwaarde om de sancties van kracht te laten worden.
• Het Russische staatshoofd Vladimir Poetin heeft telefonisch met zijn Franse collega Emmanuel Macron gesproken. Dat heeft het Kremlin bekendgemaakt. Er was een "serieuze en open gedachtewisseling over de situatie in Oekraïne". Poetin legde in het gesprek gedetailleerd zijn redenen voor de invasie uit, aldus de verklaring. Beiden besloten contact met elkaar te houden. Volgens het Élysée-paleis heeft Macron Poetin gebeld na een telefoontje en in overleg met de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy. Macron vroeg Poetin om de Russische militaire acties onmiddellijk te stoppen. Hij maakte ook duidelijk dat Rusland massale sancties kan verwachten als ze de acties in Oekraïne niet stoppen.
• Volgens de Oekraïense autoriteiten mogen mannelijke Oekraïense burgers tussen 18 en 60 jaar het land niet verlaten vanwege de noodtoestand. Ze zijn zo beschikbaar voor het leger. Dat meldt het persbureau dpa. De Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy heeft opdracht gegeven tot een algemene mobilisatie. Het bevel is dus 90 dagen geldig en voorziet in het oproepen van dienstplichtigen en reservisten. 
• Volgens president Zelenskyy zijn aan Oekraïense kant 137 mensen omgekomen als gevolg van de Russische invasie. Bovendien raakten 316 mensen gewond bij de gevechten, zo deelde hij mee in een videotoespraak.
• De Amerikaanse regering heeft besloten tot sancties voor grootste bank van Rusland. Amerikaanse instellingen moeten volgens het ministerie van Financiën alle Sberbank-rekeningen die voorheen transacties in Amerikaanse dollars toestonden, binnen 30 dagen sluiten. De Russische bank, die voor het grootste deel in handen is van de staat, is de grootste schuldeiser van de Russische economie en de grootste beheerder van spaardeposito's. De Amerikaanse president Biden had eerder aangekondigd dat vier andere kredietinstellingen, waaronder de op één na grootste bank van Rusland, VTB, onderworpen zouden worden aan nog uitgebreidere sancties, waardoor ze ook zouden worden uitgesloten van de Amerikaanse financiële markt en het valutasysteem. Het ministerie van Financiën zei: "Russische financiële instellingen voeren elke dag wereldwijd voor 46 miljard dollar aan valutatransacties uit, waarvan 80 procent in Amerikaanse dollars. De overgrote meerderheid van deze transacties is nu opgeschort." Met de eerder aangekondigde maatregelen is volgens het ministerie nu ongeveer 80 procent van alle Russische bankactiva het doelwit van sancties.
• Inwoners van meerdere Oekraïense steden brengen noodgedwongen de nacht door in metrostations, die worden gebruikt als schuilkelders. In Kiev geldt nu een avondklok. Het stadsbestuur van de hoofdstad houdt rekening met een grote aanval van het Russische leger.

Hier een overzicht op Maphub van recent waargenomen Russische militaire acties, 'onder' elke blauw markering staat een beschrijving van de waargenomen actie met een link naar het bijhorende Twitterbericht met foto's.

           #Ukraine Burgers van #Kharkiv schuilen de avond en nacht in de metro. pic.twitter.com/K5Tdq4wvp6

— Luc Scheffers (@LucScheffers) February 24, 2022

#Ukraine Russische BUK raketten door de straten van #Kherson, #Oekraïne

BUK systeem raket is effectief tegen cruise missiles, helicopters, vliegtuigen en drones. pic.twitter.com/0Kunmws3CJ

— Luc Scheffers (@LucScheffers) February 24, 2022

<

Russian anti-war protests in St. Petersburg, Russia#Ukraine #StopWar pic.twitter.com/5iXF839yHx

— Stereohaus (@StereohausG) February 24, 2022

Updates tot 22.10 uur: 

• Volgens de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR zijn ongeveer 100.000 mensen het land ontvlucht na de Russische inval in Oekraïne. Enkele duizenden mensen zijn het land al ontvlucht. Dat melden de persbureaus AFP en Reuters. 
• Op een speciale top hebben de staatshoofden en regeringsleiders van de EU een uitgebreid pakket sancties tegen Rusland goedgekeurd. De strafmaatregelen treffen onder meer de terreinen energie, financiën en transport. Daarnaast moeten er exportcontroles komen voor bepaalde producten en beperkingen op het visumbeleid.
• Volgens de Oekraïense minister van Volksgezondheid zijn vandaag zeker 57 Oekraïners gedood bij de Russische inval. Bij de beschietingen en bombardementen raakten 169 mensen gewond.
• Na het begin van de oorlog in Oekraïne kondigde de Amerikaanse president Joe Biden verdere "harde sancties" aan tegen Rusland. De maatregelen zullen het Russische financiële systeem hard raken en ook de technologiesector via exportcontroles, zoals Biden zei. Er zullen onder meer maatregelen worden genomen tegen de op een na grootste bank van Rusland. VTB Bank en drie andere Russische kredietinstellingen zouden worden uitgesloten van de Amerikaanse financiële markt en transacties in Amerikaanse dollars, zei Biden. Dezelfde stappen zijn ook gepland door partners in de EU, Groot-Brittannië en Japan, zei Biden. De Amerikaanse regering brengt ook meer strijdkrachten naar Europa na de Russische aanval op Oekraïne. "Nu geef ik toestemming voor het inzetten van extra Amerikaanse troepen in Duitsland als onderdeel van de NAVO-reactie", zei Biden. De VS sturen 7.000 extra soldaten naar Duitsland. De soldaten zouden "in de komende dagen vertrekken" op bevel van de Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin, zei een defensiefunctionaris in Washington. Het bericht dient om "Russische agressie af te schrikken". 
• De Verenigde Staten hebben ook sancties opgelegd aan Wit-Rusland. Het Amerikaanse ministerie van Financiën heeft dwangmaatregelen gezocht "tegen 24 Wit-Russische individuen en organisaties voor de steun van Rusland aan de invasie", zei het in een verklaring. De sancties waren gericht op de defensiesector en banken van het land, die bijzonder nauwe banden hadden met Moskou. Ze richtten zich op bijna een vijfde van de financiële sector van Wit-Rusland, evenals op invloedrijke figuren in de defensie-industrie. De VS hebben Wit-Rusland herhaaldelijk sancties opgelegd voor de onderdrukking van het maatschappelijk middenveld en de democratische oppositie.
• Rusland heeft de voormalige kerncentrale van Tsjernobyl ingenomen . "Helaas moet ik melden dat de zone rond Tsjernobyl, de zogenaamde uitsluitingszone, en alle faciliteiten van de kerncentrale van Tsjernobyl onder de controle staan van gewapende Russische groeperingen", zei de Oekraïense premier Denys Shmyhal volgens de Unian. bureau. De Oekraïense hoofdstad Kiev ligt op iets minder dan 70 kilometer afstand.
  "Na zware gevechten is de controle over Tsjernobyl verloren", zei een Oekraïense presidentiële assistent. Het is niet duidelijk in welke staat het pand zich bevindt. "Dit vormt een van de ernstigste bedreigingen voor Europa op dit moment." Hij waarschuwt voor provocaties van Russische zijde. President Volodymyr Zelenskyy had eerder gemeld dat er in de regio werd gevochten. Van Russische zijde kwam aanvankelijk geen bevestiging.
  Het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie (IAEA) heeft met extreme bezorgdheid gereageerd op de ontwikkelingen in Oekraïne. De veiligheid in de ongevalsreactor moet koste wat kost worden gegarandeerd, eiste IAEA-baas Rafael Grossi. Volgens de Oekraïense autoriteiten is er tot nu toe niets vernietigd ter plaatse, meldde hij.
• Voor het eerst sinds de aanval op Oekraïne heeft Rusland de inzet van grondtroepen bevestigd. Ze kwamen het buurland binnen vanuit de Krim, zei Igor Konashenkov, een woordvoerder van het ministerie van Defensie in Moskou. De grondtroepen rukten op richting Cherson, een havenstad ten noordwesten van de Krim. Cherson ligt op een stuwmeer dat het grootste deel van de watervoorziening van het Oekraïense schiereiland voorzag totdat Oekraïne het stuwmeer in 2017 afsloot met een dam als reactie op de annexatie van de Krim door Rusland in 2014. Konashenkov zei dat de opmars van Russische troepen de watervoorziening van de Krim zou kunnen herstellen. Nadat de invasie was begonnen, had Rusland alleen gezegd dat er lucht- en raketaanvallen waren uitgevoerd op Oekraïense luchtbases, luchtverdediging en andere militaire installaties. Nu maakte het ministerie van Defensie bekend dat 83 Oekraïense militaire installaties zijn vernietigd.
• Slowakije zag 's middags een toenemende toestroom van reizigers uit Oekraïne. De Slowaakse douane maakte 's avonds bekend dat er bij de grensovergang Vysne Nemecke wachttijden tot acht uur te verwachten zijn. De politie en het ministerie van Binnenlandse Zaken willen vrijdag meer specifieke informatie publiceren over het aantal mensen dat het land binnenkomt. Rond het middaguur beschreven ze de situatie bij de grensovergangen naar Oekraïne als rustig. De Slowaakse gezondheidsautoriteiten maakten bekend dat oorlogsvluchtelingen zijn vrijgesteld van alle corona-gerelateerde inreisbeperkingen die wel gelden voor andere aankomsten in het land. In tegenstelling tot alle andere binnen- en buitenlandse burgers, zouden ze zich niet online hoeven te registreren voordat ze het land binnenkomen, en ook geen vaccinatie- of testbevestigingen hoeven te overleggen. In Polen worden al centra voor vluchtelingen uit Oekraïne opgericht.
• Volgens president Volodymyr Zelensky hebben Oekraïense soldaten Russische luchtlandingstroepen buiten Kiev tegengehouden. Russische troepen werden tegengehouden op Hostomel Airport, dat een grote landingsbaan heeft, zei Zelensky. Tal van Russische gevechtsvliegtuigen en gepantserde voertuigen werden vernietigd. De president noemde geen exact aantal. Er zijn Russische soldaten gevangen genomen. Er ontwikkelt zich een moeilijke situatie in Charkov, de op een na grootste stad van Oekraïne, voegde hij eraan toe.
• Zwitserland bevriest de rekeningen van Russische functionarissen die door de EU zijn gesanctioneerd niet. Dat heeft de regering besloten. Wel gaat ze de maatregelen aanscherpen zodat Zwitserland niet als platform kan worden gebruikt om de sancties van de EU te omzeilen. Federaal president en minister van Buitenlandse Zaken Ignazio Cassis verwees in de verklaring naar de neutraliteit van Zwitserland. Tegelijkertijd veroordeelde hij "krachtig" de Russische invasie van Oekraïne. Ambtenaren legden vervolgens uit dat Russische burgers met rekeningen in Zwitserland waarvan de tegoeden in de EU zijn bevroren, vrij zijn om over hun geld te beschikken en in Zwitserland op te nemen. Er wordt gecontroleerd of de richtlijnen worden aangescherpt, zodat de getroffenen geen nieuwe gelden kunnen overboeken naar hun Zwitserse rekeningen. Neutraliteit houdt volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken onder meer in dat Zwitserland niet deelneemt aan oorlogen en alle strijdende partijen gelijk behandelt bij de uitvoer van wapens.
• De politie in Rusland heeft in het hele land demonstraties tegen de invasie in Oekraïne opgebroken tegen de invasie van Oekraïne. Bij demonstraties in 42 steden zijn zeker 788 mensen gearresteerd, meldt mensenrechtenorganisatie OVD-Info. De organisatie publiceerde foto's op het sociale netwerk van Telegram van mensen die borden omhoog hielden die hun solidariteit met Oekraïne uitten, alleen of in kleine groepen. Bij de arrestaties zouden demonstranten zijn geslagen. De grootste protesten vonden plaats in de hoofdstad Moskou, waar meer dan 330 mensen werden gearresteerd. Volgens persbureau AFP verzamelden zich zo'n 2.000 mensen op het Poesjkinplein in Moskou. Volgens AFP-verslaggevers demonstreerden ongeveer duizend mensen in de op een na grootste stad van het land, St. Petersburg. Ongeveer 20 werden daar gearresteerd toen de politie de rally opbrak.

• Rusland heeft gedreigd met een "harde" tegenreactie op de EU-sancties die zijn gepland voor de invasie van Oekraïne. De "onvriendelijke" maatregelen van de EU zouden Moskou "niet beletten" de pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne te steunen, zei het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. Volgens het "wederkerigheidsbeginsel" van het internationaal recht zal Rusland "strenge vergeldingsmaatregelen nemen".

• De Nederlandse Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim verwacht dat het Russische leger zal proberen om de Oekraïense strijdmacht binnen een paar dagen te neutraliseren en vervolgens een groot deel van het land langere tijd wil bezetten. Nederland kan op dit moment al binnen een aantal dagen in actie komen als dat nodig is en die reactietijd wordt verlaagd tot "enkele uren tot dagen", zei Eichelsheim, zonder te willen benoemen hoe lang de reactietijd precies is. Dat betekent onder meer dat er eenheden "in hogere gereedheid" worden gebracht en dat er dus personeel wordt toegevoegd aan die eenheden. Eichelsheim verwacht dat er binnen enkele dagen een verzoek komt van de NAVO om die gereedheid nog verder te verhogen.
  Voor Defensie houdt dat nu al in dat de verloven zijn ingetrokken. Een herinvoering van de dienstplicht om de gereedheid te verhogen is volgens Eichelsheim "nu niet im frage". Wel wordt er mogelijk gebruik gemaakt van reservisten om eventuele gaten op te vullen. Hij benadrukt dat alle troepen die Nederland in NAVO-verband inzet in Oost-Europa, daar worden ingezet ter afschrikking en ter verdediging van het bondgenootschap.
  Eichelsheim deelde verder mee dat Nederlanders op drie manieren zullen gaan merken dat Nederland militair betrokken is bij de oorlog in Oekraïne. Zo gaat er in binnen- en buitenland meer getraind worden en gaan er Nederlandse troepen en materieelverplaatsingen plaatsvinden richting de NAVO-grenzen. Ook is Nederland met de haven van Rotterdam een belangrijk doorvoerland voor andere NAVO-landen, wat betekent dat er naast Nederlandse militaire transporten ook transporten van bondgenoten op de Nederlandse wegen zullen plaatsvinden.

  
  

Updates tot 16.10 uur: 

• Volgens een adviseur van het Oekraïense presidentieel bureau zijn meer dan 40 Oekraïense soldaten gedood. Enkele tientallen raakten gewond. Er zijn ook burgerslachtoffers te betreuren. Volgens de lokale autoriteiten zijn minstens 18 mensen omgekomen bij een raketaanval op de regio van de Oekraïense havenstad Odessa aan de Zwarte Zee. Volgens de burgemeester aldaar zijn zeker zes mensen omgekomen in de stad Brovary bij Kiev. Details zijn nog niet bekend.
• Na de Russische militaire acties in Oekraïne heeft China directe kritiek op Moskou vermeden, maar de VS en andere westerse landen aangevallen vanwege hun wapenleveringen. "De kwestie Oekraïne is in zijn historische achtergrond complex", zei woordvoerster Hua Chunying van het ministerie van Buitenlandse Zaken tijdens een dagelijkse persconferentie. "Wat we vandaag zien, is het samenspel van complexe factoren." Hua Chunying beschuldigde de Verenigde Staten en andere westerse landen ervan het conflict aan te wakkeren door wapens te leveren. "Wapens kunnen nooit alle problemen oplossen, dus ik denk niet dat dit het moment is om olie op het vuur te gooien. In plaats daarvan moeten we de vrede een kans geven", aldus de woordvoerster.
• Iran geeft de NAVO de schuld van de escalatie van de Oekraïne-crisis. De reden hiervoor zijn "provocerende maatregelen" van de westerse defensiealliantie, schreef minister van Buitenlandse Zaken Hossein Amirabdollahian op Twitter.
• Volgens het Russische leger heeft het geplande militaire oefeningen gehouden in de separatistische regio Transnistrië, die zich afscheidde van de voormalige Sovjetrepubliek Moldavië. Het westelijke militaire district kondigde aan dat het stoppen van vijandelijke voertuigen was getraind op een speciaal oefenterrein. De verklaring maakte niet duidelijk of de manoeuvres in het gebied dat in het oosten aan Oekraïne grenst, al zijn voltooid. Het Russische leger is sinds het begin van de jaren negentig in Transnistrië gestationeerd. De regio, geleid door pro-Russische separatisten, scheidde zich af van Moldavië in een bloedige burgeroorlog toen het land zich onafhankelijk verklaarde van de Sovjet-Unie.
• Volgens informatie uit Moskou hebben de pro-Russische strijders in Oost-Oekraïne hun eerste overwinningen geboekt sinds het begin van de Russische grootschalige aanval op Oekraïne. Igor Konashenkov, woordvoerder van het Ministerie van Defensie in Moskou, zei op de Russische televisie dat door Rusland gesteunde strijders drie kilometer waren opgeschoten in de regio Donetsk. In de regio van Loehansk werd het Oekraïense leger anderhalve kilometer teruggeduwd. Rusland richt zich niet op Oekraïense steden, maar gebruikt "precisiewapens" tegen militaire infrastructuur, luchtverdedigingsfaciliteiten en vliegvelden, voegde de generaal eraan toe. "De burgerbevolking heeft niets te vrezen", zei hij. 
• Ziekenhuizen in Polen bereiden zich voor om gewonden uit Oekraïne op te nemen. Het ministerie van Volksgezondheid in Warschau kondigde aan dat er bedden zouden komen.
• De NAVO gaat in crisismodus vanwege de Russische aanval op Oekraïne. "We hebben besloten (...) aanvullende stappen te ondernemen om de afschrikking en verdediging in het hele Bondgenootschap verder te versterken", aldus een verklaring van de 30 Bondgenoten. Alle maatregelen zijn en blijven "preventief, proportioneel en niet escalerend". 
• De Wit-Russische heerser Alexander Loekasjenko heeft de Wit-Russische hoofdstad Minsk aangeboden als locatie voor vredesbesprekingen tussen Oekraïne en Rusland. "Het is mogelijk en redelijk realistisch om dit conflict te stoppen en alle problemen op te lossen", zei Loekasjenko volgens het staatsagentschap Belta. 'Misschien zullen ze naar me luisteren. 'Tegelijkertijd benadrukte de naaste bondgenoot van de Russische president Vladimir Poetin zijn eisen aan de NAVO en Oekraïne als voorwaarde voor besprekingen. Loekasjenko zei dat Rusland alleen aan de onderhandelingstafel zou gaan zitten als de betwiste kwesties van tevoren waren opgehelderd. Hij noemde Oekraïnes demilitarisering, Oekraïnes afstand doen van het NAVO-lidmaatschap en een einde aan de aanvallen op de zelfverklaarde Volksrepublieken Donetsk en Luhansk. 
• Volgens een bericht in de media stuurt Slowakije tot 1.500 soldaten naar de grens met Oekraïne. Ze moeten helpen vluchtelingen op te vangen, meldt de nieuwswebsite Dennikn. Slowakije bereid zich voor op een forse toename van het aantal vluchtelingen. 
• Het Russische presidentiële bureau zegt dat de Russische operatie in Oekraïne zijn doelstellingen moet halen. Het land moet worden gereinigd en bevrijd van "nazi's". Bovendien moet Oekraïne gedemilitariseerd worden. Het doel is niet om het land te bezetten.
• Volgens persbureau TASS zijn twee civiele vrachtschepen uit Rusland geraakt bij een Oekraïense raketaanval in de Zee van Azov. Het bureau meldt dat er slachtoffers zijn gevallen.
• Nederland heeft twee F-35 straaljagers ingezet om het NAVO-luchtruim boven Oost-Europa te patrouilleren. De vliegtuigen vertrokken volgens het ministerie van Defensie in Den Haag vanaf de basis in Leeuwarden, Friesland. De inzet van de F-35 was eerder overeengekomen met de NAVO. De machines werden voor het eerst officieel in gebruik genomen. Het ministerie heeft geen informatie gegeven over het exacte vlieggebied.
• Russische toezichthouders geven de media van het land opdracht om verslag uit te brengen over de situatie in Oekraïne. Volgens mediatoezichthouder Roskomnadzor mogen de media alleen informatie uit officiële Russische bronnen publiceren. De verspreiding van valse informatie op internet leidt tot onmiddellijke beperkingen. 
• De Litouwse president Gitanas Nauseda heeft de noodtoestand uitgeroepen vanwege de Russische aanval op Oekraïne. Hij ondertekende donderdag een bijbehorend decreet. De regeling zou moeten gelden tot 10 maart. Het maakt een flexibeler gebruik van staatsreservefondsen en een betere grensbescherming mogelijk. Grenswachten krijgen ruimere bevoegdheden om personen en voertuigen in grensgebieden te controleren.
• Russische troepen hebben een vliegveld nabij de Oekraïense hoofdstad Kiev aangevallen. Volgens het Oekraïense ministerie van Defensie zijn minstens drie Russische helikopters neergeschoten. Het vliegveld van Hostomel ligt ongeveer 30 kilometer ten noordwesten van het centrum van de Oekraïense hoofdstad. Volgens de Oekraïense grenswacht zijn Russische troepen het noordelijke deel van de hoofdstad Kiev binnengedrongen. Volgens de informatie hebben de Russische strijdkrachten Oekraïense posities met raketten aangevallen.
• De Oekraïense leiding zegt in het land te blijven ondanks Russische aanvallen. "De president is op zijn plaats, de regering is op zijn plaats, het parlement is op zijn plaats", zei vice-premier Iryna Vereshchuk. Ze weersprak berichten dat kabinetsleden naar een veilige plek waren gebracht. "Niemand gaat ergens heen", zei de minister voor Reïntegratie van de Bezette Gebieden. "Als dat je doel is, Rusland, moet je weten dat we met onze mensen tot het einde zullen volharden."
• Volgens de politie hebben de gevechten in Oekraïne zich inmiddels over bijna het hele land verspreid. Sinds het begin van de dag heeft Rusland 203 doelen aangevallen. Oekraïense grenswachten melden botsingen in de buurt van de stad Sumy in het oosten van het land. Rusland heeft tijdens hevige gevechten in het oosten van het land krijgsgevangenen gemaakt, zegt de Oekraïense onderminister van Defensie.
• Volgens de Europese Commissie zijn de gasleveringen aan de Europese Unie veilig ondanks het conflict met Rusland. "We hebben wekenlang gewerkt om op het ergste voorbereid te zijn", zei Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. Het ging er ook om ervoor te zorgen dat je onafhankelijk was van enige druk van Russische gasvoorraden. "We hebben dat stadium bereikt." Volgens gegevens van woensdag zijn er verschillende landen die hun LNG-transporten naar de EU zouden kunnen verhogen. Als voorbeelden werden Azerbeidzjan, Egypte, Nigeria en Noorwegen genoemd. Volgens de Commissie dekte de EU tot voor kort bijna een kwart (24 procent) van haar energiebehoefte met gas, waarvan 90 procent werd geïmporteerd. 40 procent van de invoer kwam van het Russische bedrijf Gazprom. 
• Rusland zegt tientallen Oekraïense militaire posities te hebben aangevallen. 74 grondinfrastructuurobjecten zijn "buiten werking" gesteld, zei de woordvoerder van het ministerie van Defensie Igor Konashenkov, volgens het Interfax-agentschap. Onder meer elf vliegvelden, drie commandoposten en een marinebasis zijn aangevallen. Daarnaast werden 18 radarstations van de Luchtdoelraketsystemen S-300 en Buk-M1 vernietigd. Volgens Moskou zijn er ten minste één gevechtshelikopter en meerdere gevechtsdrones neergeschoten. Deze informatie is niet onafhankelijk geverifieerd.
• Bij de Nederlandse ambassade in de Oekraïense stad Lviv hebben 141 Nederlanders zich geregistreerd als verblijvend in het land. Dat bevestigt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Wel is het vermoeden dat er meer Nederlanders in het door Rusland binnengevallen land zijn.
• Russische autoriteiten hebben mensen in hun eigen land gewaarschuwd voor protesten tegen de invasie van Oekraïne. "Vanwege de gespannen situatie op het gebied van buitenlands beleid" roepen sociale netwerken op tot ongeoorloofde demonstraties, aldus de onderzoekscommissie, het ministerie van Binnenlandse Zaken en het openbaar ministerie van Moskou. Het ministerie van Binnenlandse Zaken dreigde met arrestaties. Russische veiligheidstroepen staan erom bekend dat ze vaak hard optreden tegen demonstranten van de oppositie. Op de sociale media gaat een protestbrief van burgemeesters van 140 steden. In die brief wordt de Russische inval in Oekraïne veroordeeld.In het centrum van Moskou was vanmiddag een kleine demonstratie tegen de inval, die snel door de oproerpolitie werd beëindigd. 
• Volgens de Oekraïense regering hebben Russische troepen de regio van Tsjernobyl bereikt. Een adviseur van het ministerie zei dat de soldaten het gebied bij de ruïnes van de kernreactor waren binnengekomen vanuit de richting van Wit-Rusland. Er zijn gevechtsoperaties met het Oekraïense leger. De Oekraïense hoofdstad Kiev ligt op iets minder dan 70 kilometer van de uitsluitingszone rond de kerncentrale die in 1986 neerstortte.

• De burgemeester van de Oekraïense hoofdstad Kiev heeft een avondklok ingesteld. Het stadsbestuur van Kiev houdt rekening met een grote aanval van het Russische leger later vandaag of vannacht, zo blijkt uit een bericht van de stad. Veel winkels in Kiev zijn gesloten, alleen de grote supermarkten zijn nog open. Rond de stad staan lange files van mensen die de stad willen ontvluchten naar het westen, via de West-Oekraïense stad Lviv naar Polen. Een groot tekort aan brandstof maakt dat lastig. Per auto mag nog maar 20 liter per keer worden getankt.

Al enige tijd speculeren de 'Juice-kanalen' welke tv-presentator Story bedoelt in het verhaal over 'presentator die graag aan jonge jongens zit'. Sinds deze week noemen ze de naam van Carlo Boszhard als degene van dit seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Boszhard noemt de beschuldigingen "leugens" en heeft gisteren aangifte gedaan van laster tegen Jan Roos (Juicekanaal 'Roddelpraat') en is van plan om ook aangifte te doen tegen Yvonne Coldeweijer (Juicekanaal 'Life of Yvonne'). "Dit kan en mag ik niet over mijn kant laten gaan", liet Boszhard gisteren weten in zijn Instagram Stories.

Jan Roos lijkt zich geen zorgen te maken om de aangifte die Carlo Boszhard tegen hem heeft gedaan. De journalist zegt dat de RTL-presentator "een kansloze zaak" heeft.

"Ik heb in Roddelpraat gezegd dat het verhaal in de Story, dat er een RTL presentator is met grijpgrage handjes, over Carlo Boszhard gaat. Ik beschuldig hem zelf van niks", laat Roos weten in een reactie. Roos zegt dat hij zijn informatie "via bronnen heeft vernomen". "Of het zo is laat ik in het midden".

In de nieuwste aflevering 'Roddelpraat' vertelt Roos onder meer dat Boszhard "handtastelijk" zou zijn geweest naar een bekende mannelijke collega. Story bericht onder meer over mogelijk grensoverschrijdend gedrag richting minderjarige jongens.

#carloboszhard Carlo Boszhard #MeToo Yvonne Coldeweijer heeft blijkbaar meer Juice en deelt dat in haar telegram!
Zal mij benieuwen wat er naar buiten komt over hem! pic.twitter.com/R5oeyS3xVz

— Ale Rolan (@ale_rolan) February 24, 2022

Ik gok zo maar dat als @roddelpraat en #yvonnecoldeweijer, hun verkregen informatie bundelen en dat opsturen naar Carlo Boszhard voor hoor en wederhoor er wellicht geen rechtszaak komt ….? pic.twitter.com/I5GsKthXHL

— Ale Rolan (@ale_rolan) February 24, 2022

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) waarschuwt consumenten zeer voorzichtig te zijn met champagneflessen van het merk Moët & Chandon Ice Impérial van 3-literformaat. Recent bleek zowel in Duitsland als in Nederland een fles van dat formaat gevuld te zijn met de harddrug MDMA (ook bekend als xtc).

Aanraken en/of opdrinken van de inhoud van de flessen is levensgevaarlijk. Dit heeft in Duitsland geleid tot 7 zeer ernstige ziektegevallen en één dode. In Nederland waren er volgens de producent 4 ziektegevallen te betreuren. In beide gevallen zijn de betrokken flessen via een tot nu toe onbekende website gekocht. Fabrikant Moët Hennessy heeft de NVWA hierover deze week geïnformeerd.

Het is niet bekend hoe de MDMA in deze flessen terecht is gekomen. De NVWA kan daarom niet inschatten of er nog meer van deze flessen met de gevaarlijke stof in omloop zijn. Ook kan niet uitgesloten worden dat er andere flessen van hetzelfde merk in omloop zijn waar ook MDMA in zit.

Waar op letten?
De NVWA roept op alert te zijn op flessen Moët & Chandon Ice Impérial van 3 liter met lotcode LAJ7QAB6780004. Deze code staat op het etiket op de achterzijde van de fles (zie foto hieronder). Laat de fles onaangeroerd staan, wanneer de inhoud afwijkt van wat gebruikelijk is voor champagne. Flessen gevuld met MDMA zijn aan de buitenkant niet te onderscheiden van flessen gevuld met champagne. Bij inschenken is er echter een duidelijk verschil. De vloeibare MDMA:

• Bruist NIET
• Heeft een roodbruinige kleur, die na verloop van tijd donkerder wordt
• Heeft een afwijkende anijsgeur.

Wat te doen als u een fles niet vertrouwt?

• PROEF NIETS! Zelfs een vingertop in de vloeistof dopen en ervan proeven kan, ook zonder doorslikken, tot ernstige gezondheidsklachten leiden. Een klein slokje binnenkrijgen kan dodelijk zijn.
• Als u een geopende fles niet vertrouwt, is het belangrijk om de flessen en glazen onaangeroerd te laten staan.
• Licht direct de Politie in (0900-8844)
• Bel direct 112 wanneer u toch deze vloeistof hebt binnengekregen.

Moët & Chandon Ice Imperial (@NVWA)