Verkiezingen: het nieuwe nul en de generatiestrijd

Komende woensdag is het weer zo ver: dan mogen wij het potlood weer ter hand nemen om onze leiders te laten weten wie de beste bekvechter is geweest. De strijd tussen Samson, Rutte en Roemer (SRR) lijkt het grootste deel van de aandacht op te eisen, maar eigenlijk vind ik twee andere zaken veel interessanter; de nieuwe nul en de generatiestrijd.

Veel van de debatten binnen de SRR gaan over het al dan niet navolgen van de drie-procent norm. Deze regel die zegt dat het begrotingstekort van een land niet boven de drie procent mag komen werd door Roemer kort samengevat in zijn inmiddels roemruchte woorden: “Over my dead body”. Rutte wil zich zoals bekend wèl houden aan de regel en Samson vindt beiden wel okee of zo. Interessant hieraan vind ik dat in plaats van een absoluut maximum aangeven, de drie procent 'van de EU' ineens het nieuwe nulpunt is geworden. Laten we even wel wezen, de afgelopen 20 jaar hebben we ook erg goede tijden gekend. Het probleem met een overdaad aan geld, is dat er partijen komen die de stemmer kadootjes gaan beloven; belastingverlaging, vrijstellingen en subsidies. Het CPB kan niet anders dan instemmen dat het klopt, immers, met een beetje lenen is het geld er wel. Wat iedereen echter vergeet is dat wij nog een flinke staatsschuld open hebben staan. Minister Zalm heeft ooit eens voorgesteld om geld dat niet gebruikt werd, te spenderen aan het terugbetalen van de staatsschuld. Ten tijde van het grote geld waren daar echter ineens geen oren meer naar en bleef moeder staat maar bijlenen om ons zachtjes in slaap te sussen. Mensen wilden kadootjes. Brood en spelen, en voor de rest niets.
Het resultaat mag gezien worden. Tussen 1990 en 2010 zijn onze rijksuitgaven met bijna 200% gestegen. Schijnbaar is extra geld er om uit te geven, niet om schulden van af te betalen. Het liefst geven wij ons 'extra geld' uit om onszelf te verzorgen. Zo gaat van het bedrag dat moeder staat in totaal uitgeeft meer dan de helft naar de zorg en de sociale uitkeringen, en met het bejaard worden van de babyboom ziet het er niet naar uit dat de zorgkosten of de uitgaven aan de AOW binnenkort gaan dalen..

En dat is een mooi bruggetje naar mijn tweede punt; de generatiestrijd. Met het ouder worden van de babyboom komt er namelijk een interessante verhouding tussen jong & oud. Vroeger toen de politie nog op varkens reed, waren de ouderen met weinig en hadden ze ook weinig. Fastforward naar vandaag, en we zitten in een situatie waarbij er steeds meer ouderen zijn ten opzichte van de 'jongere werkende mensen'. Die AOW moet dus door steeds minder, vóór steeds méér mensen bijeen worden gebracht. Dat dit tot problemen gaat leiden is al tijden duidelijk, de vraag is echter wat we eraan gaan doen. Rooie Roemer heeft het duidelijk; meer bijlenen zodat we door kunnen gaan op de oude voet. En ouderen zijn het er natuurlijk mee eens, het terugbetalen van die staatsschuld is immers hun pakkie an niet meer. De volgende generatie zal dit moeten gaan ophoesten, net als zij/wij de huidige AOW-pensioenen ook al bij elkaar leggen. Ik vroeg mij al een tijdje af óf en wanneer deze verhouding zijn eerste haarscheuren zou gaan vertonen.

En presto; de Piratenpartij en de 50-Pluspartij

Ik heb het programma van de 50-Pluspartij er eens op nageslagen. Zelden heb ik zoveel kadootjes in een partijprogramma gezien. Een greep uit het hilarische programma:

• 8% vakantiegeld voor AOW’ers absolute voorwaarde
• De AOW gaat gelijk op met de loonontwikkeling
• Het verouderde pensioenstelsel wordt vervangen door een systeem met keuzevrijheid en zeggenschap over het eigen pensioen.
• Een coördinerend minister voor Ouderenbeleid is keihard nodig.
• Geen extra huurverhogingen.
• Het deelnemen aan internet door ouderen wordt ook door de overheid gestimuleerd.

Maar met de volgende generatie hebben ze ook het beste voor:

• Op scholen komt een verplicht vak moderne communicatie (internet, tablet e.d.)

Weten ze uberhaupt waar ze het over hebben..?

Ook prachtig vind ik de volgende twee punten, die nota bene vlak onder elkaar staan:

• In een tijd dat de werkloosheid stijgt, dient de voorrang van jongeren op de arbeidsmarkt zwaarder te wegen dan het verhogen van de pensioenleeftijd.

En:

• Voor 50-plussers moeten er meer mogelijkheden komen om aan het werk te blijven of een baan te krijgen. De overheid moet hier een voorbeeld geven en werkgevers kunnen een fiscaal voordeel krijgen.

Lijkt me een tikkeltje tegengesteld. Met die voorbeeldfunctie van de overheid in werkverschaffing voor ouderen weten ze het nog beter te maken:

• In navolging van het bedrijfsleven wordt het aantal ambtenaren per jaar met 6% verminderd.

Kortom, gratis geld voor alle ouderen en meer voorrang op werk voor zowel ouderen als jongeren. Waar al dat geld vandaan moet komen houden ze overigens in het midden, met uitzondering van het ambtenarenstandpunt.

Aan de andere kant van het leeftijdsspectrum vinden we de Piratenpartij. Waar de meesten hen zien als 'De Downloadpartij" hebben zij een stuk fundamentelere eisen dan gratis geld. Iets waar de vorige generaties voor hebben gestreden wordt door de huidige generatie nu ook op internet geëist: privacy en briefgeheim. Bovendien wil de Piratenpartij het auteursrecht hervormen zodat de huidige cultuur geen eigendom is van de vorige generatie, en het patentsysteem hervormen 'ter bevordering van innovatie en kennisdeling'.

Tussen de regels door lezen jullie het misschien al, ik sympathiseer meer met de Piratenpartij dan met de 50-Pluspartij. Onwillekeurig vroeg ik mij af waar al die hippies uit de jaren zeventig zijn gebleven. Zij die zongen over het delen met je naasten, vrije liefde en vrede op aarde, zouden zij nu langzaamaan richting het bejaardentehuis sukkelen? Zouden zij die vroeger tegen de gevestigde orde vochten nu beseffen dat zij zelf die orde zijn geworden? En zouden zij zich beseffen dat hun generatie heeft gemaakt wat er nu staat?

Ik wil dit stuk niet te lang maken, jullie hebben wel wat beters te doen op je vrije dag. Bedenken op wie je gaat stemmen bijvoorbeeld. Maar willen jullie mij wel één dingetje beloven? Wanneer je dan straks in dat hokje staat, met dat potlood in je hand, denk dan eens wat verder dan je eigen situatie en behoeftes. Bedenk eens hoe jij wilt dat dit land er over 30 jaar uit ziet. Niet alleen voor jezelf, maar voor iedereen. Ook voor je kinderen en kleinkinderen, en die kinderen die je niet kent en nooit zal kennen. Hoe hebben wij onze staat dan ingericht? Wie betaalt dan wat voor wie? En hoe machtig willen wij eigenlijk dat de staat is, of kan worden? Want die macht, die wordt je nooit afgenomen, die geef je vrijwillig, elke paar jaar, als jij weer in dat hokje staat.