Zo'n 300 doden in Bangladesh bij rellen, premier Sheikh Hasina gevlucht

In Bangladesh zal een interim-regering worden gevormd na het aftreden van premier Sheikh Hasina. De militaire leider van het land, generaal Waker-Us-Zamand, zei in een televisietoespraak dat er al gesprekken aan de gang waren. De vrede in het land zou hierdoor moeten worden hersteld.

De media meldden dat de premier samen met haar zus met een militaire helikopter naar India was gevlucht. Haar ambtswoning was gisteren  bestormd door demonstranten. In Dhaka gingen tienduizenden mensen vandaag opnieuw de straat op ondanks een avondklok die door het leger was ingesteld. Studenten hadden opgeroepen tot een mars naar de hoofdstad om de druk op Hasina op te voeren.

Gisteren kwamen bijna 100 mensen om het leven bij botsingen tussen demonstranten en veiligheidstroepen. Dit waren de ergste rellen in Bangladesh in meer dan 50 jaar. De protesten werden uitgelokt door een quotasysteem voor de toewijzing van banen bij de overheid. Hoewel het Hooggerechtshof de regeling beperkte, gingen de demonstraties tegen de premier door. 

De regering wilde een quotasysteem voor goedbetaalde banen in de publieke sector opnieuw invoeren. Oorspronkelijk zou 30 procent van de posities gereserveerd zijn voor bepaalde groepen. Na een uitspraak van het Hooggerechtshof heeft de regering dit aandeel teruggebracht tot slechts zeven procent. 93 procent van de banen zou moeten worden toegekend op basis van prestaties – dat wil zeggen volgens het criterium dat veel studenten hadden geëist.

Leden van de protestbeweging hadden kritiek op het feit dat de eerder geplande verdeling vooral ten goede zou zijn gekomen aan de aanhangers van de heersende Awami League. Het overwegend islamitische land met ruim 170 miljoen inwoners heeft de afgelopen jaren een economische bloei doorgemaakt. De hoge inflatie veroorzaakt nu echter problemen voor de bevolking; veel mensen zijn werkloos. Recentelijk eisten de demonstranten het aftreden van premier Hasina. Ze is nu afgetreden is naar buurland India gevlucht..

Waarom kreeg Hasina kritiek?
Hasina werd in januari herkozen voor een vijfde termijn. Een deel van de oppositie boycotte echter de verkiezingen, waaruit de 76-jarige Awami League als officiële winnaar naar voren kwam. In de aanloop naar de verkiezingen werden duizenden tegenstanders van de regering gearresteerd. Volgens de grootste oppositiepartij, de Bangladesh Nationalist Party (BNP), waarvan de leiding eveneens werd gearresteerd, werden ruim 25.000 politici in hechtenis genomen. In januari zei de regering dat er11.000 oppositieleden waren gearresteerd.

Wie steunt de protesten?
Het van oorsprong studentenprotest wordt inmiddels bijgestaan door mensen uit alle lagen van de bevolking, maar ook van filmsterren, bekende muzikanten en zelfs voormalige generaals. Ook ruim veertig bedrijven uit de voor Bangladesh belangrijke textielindustrie spraken hun solidariteit uit met de demonstranten. Het blijft onduidelijk hoe het leger zichzelf in het algemeen zal positioneren, dat wil zeggen of het leger Hasina zal blijven steunen.

Hoeveel doden zijn er tot nu toe geteld?
Volgens lokale media zijn alleen al op zondag bijna 100 mensen omgekomen bij botsingen tussen veiligheidstroepen en demonstranten. Dit was het hoogste aantal slachtoffers op één dag sinds het begin van de protesten. Persbureau AFP schat het totale aantal doden in zijn eigen telling op minstens 300.

Hoe probeert de regering de protesten te onderdrukken?
Voor de hoofdstad Dhaka en andere gebieden werd zondag een avondklok ingesteld. Vanaf vandaag geldt voor alle burgers een driedaags verlof. De politie zet vooral traangas, verdovingsgranaten en rubberen kogels in tegen de demonstranten. Het internet werd herhaaldelijk geblokkeerd, waardoor Facebook en berichtendiensten als Whatsapp niet beschikbaar waren. Staatssecretaris van Informatie en Media Arafat zei dat de actie bedoeld was om het geweld te beteugelen.

Een paar dagen geleden verboden de autoriteiten een radicaal-islamitische partij en haar studentenvleugel vanwege hun vermeende betrokkenheid bij rellen. De regering beschuldigde Jamaat-e-Islami – die ooit samen met de toenmalige premier Zia regeerde – van het aanzetten tot geweld en terroristische activiteiten. De partij mag al jaren niet meer deelnemen aan verkiezingen. Tot het einde had ze echter nog steeds de mogelijkheid om op andere manieren politiek actief te zijn.