Veel pasgeboren baby's ernstig ziek door kinkhoest

Het aantal pasgeboren baby’s dat ernstig ziek is door kinkhoest neemt de afgelopen tijd snel toe. Wekelijks wordt nu bij zo’n 110 kinderen, waarvan ongeveer 20 baby's, kinkhoest vastgesteld. De stijging is vooral te zien in gebieden met een lage vaccinatiegraad, zoals de Biblebelt.

Onderzoekers en artsen van het RIVM roepen mensen die hoesten en snotteren op om contact met hoogzwangeren en pasgeboren baby’s te vermijden.

Helft van de baby’s opgenomen in het ziekenhuis
De laatste weken krijgt het RIVM steeds meer meldingen van kinkhoest bij baby’s. Juist over die groep maakt het RIVM zich zorgen. Baby’s kunnen heel erg ziek worden van kinkhoest en moeten dan worden opgenomen in het ziekenhuis. Heel soms overlijdt een baby aan kinkhoest. Ruim 90% van de baby's met kinkhoest in 2024 was niet door vaccinatie beschermd. Ongeveer de helft van deze baby’s is in het ziekenhuis opgenomen.

Kinkhoest
Kinkhoest is een erg besmettelijke ziekte, veroorzaakt door een bacterie. De bacterie maakt een gifstof aan, waardoor hoestbuien ontstaan. Deze hoest kan lang (enkele weken tot maanden) aanhouden. Het aantal meldingen van kinkhoest neemt sinds afgelopen juni toe en is veel hoger dan voorgaande jaren. Zowel bij kinderen als bij volwassenen. Op dit moment worden er wekelijks ongeveer 250 patiënten met kinkhoest gemeld. In 2019 waren dit er 120 per week, in 2018 91. Het RIVM vermoedt dat we een onderrapportage zien, omdat niet iedereen met kinkhoestklachten getest wordt.

Adviezen om verspreiding van kinkhoest te verkleinen
Om kinkhoest bij zuigelingen te voorkomen en verspreiding te beperken, gelden de volgende adviezen.

• Voor zwangeren: Bescherm jezelf en je pasgeboren baby tegen kinkhoest met een kinkhoestvaccinatie tijdens de zwangerschap. Zorg dat je als je hoogzwanger bent geen contact hebt met mensen die hoesten of snotteren.
• Voor ouders van jonge baby’s: Bescherm je baby tegen kinkhoest met de vaccinaties uit het Rijksvaccinatieprogramma. Haal deze vaccinaties op tijd. Is je baby (nog) niet beschermd door vaccinatie en zijn er gezinsleden die klachten hebben die bij kinkhoest kunnen passen, zoals gierende hoestaanvallen of ernstig hoesten? Of hoestbuien bij een gezinslid die contact heeft gehad met een patiënt met kinkhoest? Neem dan contact op met de huisarts.
• Voor mensen die hoesten en snotteren: Blijf uit de buurt bij hoogzwangeren en baby’s.

Verspreiding van kinkhoest in Nederland
Voor de invoering van vaccinatie tegen kinkhoest in 1957 kwam kinkhoest veel voor. Elk jaar stierven ongeveer 200 kinderen aan de ziekte. Na de invoering van kinkhoestvaccinatie nam het aantal gevallen van kinkhoest snel af. Sinds 1996 komt kinkhoest weer vaker voor, ook bij volwassenen. Dit komt omdat de bacterie van structuur is veranderd. Daardoor kunnen mensen makkelijker ziek worden. Tussen april 2020 en juni 2023 waren er nauwelijks kinkhoestmeldingen. Hoogstwaarschijnlijk werkten de maatregelen die de verspreiding van het coronavirus moesten tegengaan ook tegen de verspreiding van de kinkhoestbacterie. Doordat mensen toen geen kinkhoest kregen, konden ze ook geen natuurlijke immuniteit tegen kinkhoest opbouwen. Dat kan verklaren waarom we nu zo'n sterke toename van kinkhoest zien in alle leeftijdscategorieën.