Cybercrimeteams van de politie extra waakzaam

De cybercrimeteams van de politie zijn extra waakzaam vanwege de recente gebeurtenissen in Oekraïne. De politie roept bedrijven en organisaties die slachtoffer worden van cybercrime, zoals ransomware- of wiperware, op om hiervan altijd aangifte te doen.

Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) waarschuwt dat de ontwikkelingen in Oekraïne zich snel opvolgen, ook de dreigingen in het digitale domein. Er waren vanuit het NCSC tot vrijdagochtend 4 maart geen concrete aanwijzingen dat de digitale aanvallen, in relatie tot de situatie in Oekraïne, impact hebben op Nederland. Dit houdt echter niet in dat eventuele gevolgen en aanvallen in Nederland uitgesloten worden. Het is hierom belangrijk dat bedrijven en organisaties zorgen dat hun digitale weerbaarheid op orde is en dat ze zich voorbereiden op een aanval op henzelf of een toeleverancier.

Duiding NCTV
Het Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) bevestigt dat er momenteel geen concrete dreigingen zijn in Nederland. Ook benoemt het NCTV de mogelijkheid dat Nederland kan worden getroffen door de situatie in Oekraïne, door bijvoorbeeld cyberaanvallen op vitale systemen. Dit komt doordat steeds meer externe actoren zich gaan bemoeien met de aanvallen. Zodra Nederlandse externe partijen zich met de situatie gaan bemoeien, kan Rusland Nederland als cyberdoelwit gaan zien. Ook is nepnieuws of desinformatie een risico wat kan zorgen voor verdeeldheid in de samenleving.

Huidige situatie
Bedrijven lopen in het algemeen risico om slachtoffer te worden van ransomware/wiperware (malware die gegevens op systemen definitief verwijdert). In verband met de internationale cybercrime-aanvallen is het goed om het extra alert te zijn. Daarom monitoren de regionale cybercrimeteams en het landelijke cybercrimeteam van de politie, Team High Tech Crime (THTC) de situatie proactief. Dit gebeurt waar nodig in nauwe samenwerking met publieke en private partners. Tot nog toe kwamen er bij de Nederlandse politie nog geen aangiftes binnen van dergelijke aanvallen.

Internationaal overleg
In overleg met de buitenlandse politieorganisaties wordt permanent het beeld van het veronderstelde en denkbare effect van deze internationale dreigingen gevolgd en gedeeld. Dit gebeurt zowel via Europol als via rechtstreekse contacten met de andere landen.

Taskforce ransomware
De Nederlandse politie is enige tijd geleden een taskforce gestart om de bestrijding van ransomware doeltreffender en effectiever te maken met geoptimaliseerde interventies. Een sterke informatiepositie van de politie is een voorwaarde om doeltreffend te handelen. Om dit te bereiken zijn, naast de informatie die we ontvangen via publiek-private samenwerkingen ook aangiftes van slachtoffers nodig.

Aangiftes noodzakelijk
De politie roept bedrijven en organisaties die slachtoffer zijn van cybercriminelen altijd op om hiervan aangifte te doen. Deze aangiftes zijn niet alleen belangrijk voor de Nederlandse politie, maar vormen ook voor internationale partners de puzzelstukjes waarmee mogelijk nader onderzoek kan worden gedaan. Door gegevens van verschillende aanvallen te verzamelen, zoals IP-adressen en bitcoingegevens, krijgt de politie zicht op de modus operandi achter de hackaanvallen. Dat helpt bij de opsporing van criminelen en draagt bij aan het verstoren van het criminele proces. Ook gebruikt de politie de informatie uit die aangiftes om meer schade en slachtoffers te voorkomen. Voor steeds meer typen ransomware is daarnaast ontsleutelingsprogrammatuur beschikbaar voor slachtoffers, onder meer via de Europol-website NoMoreRansom.org.

Stappenplan NCSC
Als bedrijf of organisatie kunt u zelf ook veel doen om te voorkomen dat u slachtoffer wordt. Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) heeft een stappenplan ontwikkeld en een overzicht met aandachtspunten voor crisismanagement en crisiscommunicatie bij digitale incidenten. Daarnaast vindt u bij het NCSC veel nuttige tips om uw systemen zo veilig mogelijk te houden. Doe altijd aangifte bij de politie als u toch slachtoffer bent geworden.