Spellen volgens de analfabete loodgieter

Zo! We krijgen van staatssecretaris Sander Dekker spelling weer terug in het eindexamen havo en vwo. Wat zijn we toch bofkonten hier in Nederland. Onze kinderen mogen eindelijk weer leren lezen en schrijven.

Dit is toch van de zotte? In zowat ieder land buiten de westerse wereld is men dolgelukkig als elementaire lessen als rekenen, lezen en schrijven kunnen worden aangeboden. In Nederland werd dit blijkbaar jarenlang als overbodige ballast voor de toch al gepijnigde hoofdjes van onze prinsjes en prinsesjes gezien.

“Spelling? Ons Rudolfje kon op zijn vierde al lezen en schrijven. En briljant vingerverven, Die gaan jullie toch niet serieus belasten met zulks triviaals? Hij heeft het al veel te druk met squashen, zijn dj-cursus en dure examentrainingen. Brieven schrijven en rekenen doet zijn manager later wel. Rudolf wordt namelijk een héle grote.”

Het Nederlandse onderwijs hangt echt van blunders aan elkaar. Met een voorzichtig vijfje op de rekentoets en schrijfwerk als van een randdebiel mag je naar het hoger onderwijs en vanuit dat hoger onderwijs rollen de leerkrachten weer terug in de scholen. Het cirkeltje rond en de eisen nóg harder naar beneden. We gaan er tenslotte toch nog steeds vanuit dat die leraar wel slimmer moet blijven dan de leerlingen en we laten Rudolf zeker niet zakken voor zijn eindexamen. Laten we het Rudolf maar zo makkelijk mogelijk maken. En zijn leerkrachten ook.

Maar waarom eigenlijk alleen voor havo en vwo? Hebben we niet ook nog het VMBO? Is het voor die kinderen niet ook enorm handig om de Nederlandse taal een beetje machtig te zijn? Het vakkenpakket van het vmbo hebben ze al zo ver uitgekleed dat een doofstomme blinde zonder hulpmiddelen nog een diploma kan halen. Een uurtje of twee fatsoenlijke Nederlandse grammatica en spelling kunnen daar best weer bij. Maar blijkbaar is de staatssecretaris van mening dat zij best wel een paar jaar mogen wachten. Pas als ze niveau 4 van het ROC halen, hebben zij recht op de competentie een redelijke sollicitatiebrief te kunnen schrijven. Een beetje loodgieter kan dus prima als analfabeet zijn werk doen?

De woorden van Sander Dekker: “Mijn conclusie is dat het niet meer toetsen op spelling een voor mij ongewenst effect is van de verandering van het onderdeel leesvaardigheid van het centraal examen Nederlands.”

Is dat echt de enige conclusie? Niet kunnen spellen en een beroerde leesvaardigheid hebben een effect op álle onderdelen van álle examens. Leerlingen snappen de vragen niet en kunnen de antwoorden niet fatsoenlijk op schrift zetten. En dat is de afgelopen twintig jaar dus nog niet opgemerkt? Daar hoef je geen beleidsmaker bij Onderwijs voor te zijn. Die conclusie had die analfabete loodgieter ook wel kunnen trekken.

Was het vroeger dan écht beter? Ja, véél beter! Leerlingen kwamen met meer kennis van een mavo, lts of leao dan waar menig kind nu de havo mee verlaat. En ze konden nog écht schrijven ook. Sommige scholieren stroomden met zestien of zeventien jaar de arbeidsmarkt op en waren rond hun twintigste al ervaren. Anderen studeerden door en waren dan klaar voor beroepen in het middenkader. Nu ben je allang blij als je zoon of dochter tussen het eenentwintigste of vijfentwintigste levensjaar een keer geld gaat verdienen. Laat staan dat ze een keer oprotten uit je huis.

Zo'n beetje iedere politicus, beleidsmaker, topambtenaar of schoolbestuurder heeft die positie bereikt door een deugdelijk stuk ouderwets onderwijs waar je nog kon zakken op het ontbreken van basisvaardigheden in rekenen, lezen en schrijven. Lezen en schrijven dan ook nog eens in minstens drie vreemde talen. En dit waren de lui die het wel oké vonden dat de prinsjes en prinsesjes zelfs hun eigen naam nog verkeerd spellen.