Ik ben of ik speel mij
Gewoon jezelf blijven. Nooit jezelf verliezen. Als ik mijn eigen ik maar niet verlies. Ik speel nooit toneel: ik blijf altijd mezelf. Mooie uitspraken, maar ze zeggen zo verrekte weinig.
Om te beginnen. Formeel en taalkundig gezien is ‘jezelf zijn’ een handeling met daarin het daadwerkelijke werkwoord ‘zijn’. Toch ben je ook daadwerkelijk jezelf, als je gewoon geen flikker uitvoert. Je bent jezelf net zo goed als je slaapt, als je zit te poepen of als je intensief met je werk bezig bent. Jij bent die ene geest, in dat ene lichaam, op dat ene moment. En op ieder ander moment. Een comapatiënt is net zo hard zichzelf als een CEO van Philips. De enige voorwaarde om 'ik' te blijven is adem halen.
De volgende interessante vraag is dan wat mensen precies bedoelen met ‘jezelf blijven’ in iedere willekeurige situatie. In veel gevallen bedoelt men dat men het eigen gedrag en het eigen karakter ten alle tijden door wil kunnen blijven zetten. Maar dan stel ik weer de vraag of jouw gedrag en karakter wel zo typisch ‘jij’ zijn. In vrijwel alle gevallen gedraagt, handelt en denkt een mens op dit moment redelijk anders dan twee jaar terug. In veel gevallen kunnen twee jaar aan ervaringen zelfs een compleet nieuwe persoonlijkheid creëren.
In feite zou het dus zelfs niet slim en wel redelijk vermoeiend moeten zijn om altijd maar exact dezelfde persoon te willen blijven. Jezelf zijn zoals toen je rond je twintigste party minnend Nederland af struinde is niet handig wanneer je een fulltime baan en een gezin hebt. Rond de begrafenis van je moeder zul je ander gedrag vertonen dan wanneer je helemaal jezelf bent in de parenclub. Ik mag aannemen dat je dan zelfs een andere kledingkeuze hanteert.
Helemaal jezelf zijn. Het wordt nogal eens als een echte prestatie gebracht. Maar is het geen veel grotere prestatie om je ondanks jezelf ook regelmatig zo te gedragen dat anderen je een beetje kunnen hebben? Altijd exact dezelfde zelf blijven werkt alleen als heel de wereld zich altijd aan jouw aanpast. Met als gevolg dat jij nooit verandert.
Laat mij maar mijn eigen veelzijdige 'ik' in al mijn diverse gemoedstoestanden en regelmatige stommiteiten blijven. Ik zie wel hoe die 'ik' er vandaag weer uitziet en laat me graag corrigeren als dit anderen niet aanstaat. Ik vind het namelijk wel prettig als mijn omgeving mij wel kan hebben.
