Crisis? What crisis?
De titel van deze column is geleend van Supertramp en die hebben hem weer geleend van Fred Zimmermanns film The Day of the Jackal.
Het leek me wel een aardige titel voor de tijd waarin we nu leven. Er is een financiële crisis in grote delen van de wereld en zeker in Europa. Nou en? Je ziet weer steeds meer mensen in trainingspak en dat zijn over het algemeen geen sporters. Die mensen voelen de gevolgen van de bezuinigingen door de overheid. In de jaren tachtig zag je er ook veel. Ook toen was er een crisis. Het is erg vervelend voor die mensen, maar ik vind de crisis juist een zegen.
We leefden in een wegwerpmaatschappij en we moeten nu naar een duurzame maatschappij. Sony en trawanten maakten om de paar jaar wel weer een plattere en grotere televisie om het geld uit je portemonnee op hun toch al vette bankrekeningen bij te schrijven. En als dat niet genoeg was dan kwam er wel HD, blu-ray of 3D. Je kon nog jaren met je televisie doen, maar dan liep je wel achter. Hetzelfde gold voor talloze andere zaken. Je had nog niet het ene mobieltje of er was alweer een betere. Daarna kwamen de smartphone en iPad.
Waarom oude kantoren die leegstonden hergebruiken als je wel ergens een leuk bedrijventerrein kon bouwen met mooie nieuwe kantoren? Hoezo, Nederland is vol? Huizen? Iedereen wil wel in het groen wonen en in de binnenstad wonen erg veel allochtonen. Dus dan maar weer een Vinex-wijk of een mooie, groene buitenwijk met eengezinswoningen in plaats van vervanging van oude huizen door nieuwe. Ja, in de grote steden gebeurde dat wel, maar dan was het ook wel heel erg nodig. En natuurlijk is er woningnood, maar als de overheid, projectontwikkelaars en grondspeculanten meer zien in onbetaalbare koopwoningen in het groen dan in betaalbare huurwoningen in de stad, dan wordt die toch nooit opgelost.
We moeten dus af van die wegwerpmaatschappij. We moeten naar duurzaamheid en deze crisis is daar een goede gelegenheid voor. Juist deze crisis biedt kansen. Maar worden die ook gepakt? Als het aan de politiek ligt waarschijnlijk niet. Zowel links als rechts wil de economie weer op gang helpen. Dat is een nobel streven, maar welke economie willen ze op gang helpen? Links en rechts hebben het daarbij over de koopkracht van de mensen. Die mag niet te veel afnemen. De burgers moeten dus weer onzinnige producten gaan kopen en nieuwe dingen kopen als de oude nog goed genoeg functioneren, zodat de bedrijven weer winst gaan maken en er dus meer belastinggelden binnenkomen bij de overheid.
Maar Rutte, Verhagen en Wilders zitten nou juist in het Catshuis om te bezuinigen, want ze zijn als de dood dat ze door Europa op hun donder krijgen omdat ze de begroting te veel overschrijden. Ze bevinden zich dus in een netelige situatie. Aan de ene kant moeten ze meer bezuinigen dan ze al deden en aan de andere kant moet de economie op gang worden gebracht. Maar zo moeilijk is dat niet. Het kan zelfs zonder dat er steeds meer trainingspakken bijkomen. De regering hoeft helemaal niet meer te bezuinigen en kan zelfs investeren in duurzame projecten als ze wil. Hoe?
De Europese Commissie wil een Financial Transaction Tax invoeren. Deze tax wordt ook wel de Robin Hood Tax genoemd. Robin Hood stal van de rijken en gaf het aan de armen. Ondernemers noemen deze tax zo, omdat er volgens hen van de rijken wordt gestolen.
Wat houdt die tax dan in? Het is een tax van 0,1% op aandelen en obligaties en een tax van 0,01% op derivaten. Derivaten. Je weet wel. Een van de belangrijkste oorzaken van deze financiële crisis. De Robin Hood Tax is dus gewoon een zeer kleine belasting van de banken en de beurs. En daar zitten niet alleen de veroorzakers van de crisis, maar ook de mensen die regeringen de duimschroeven aan proberen te draaien op financieel gebied. Want we kunnen rustig stellen dat niet de regeringsleiders het voor het zeggen hebben in de wereld. Het zijn boevenbendes zoals Goldman Sachs, Moody’s en de financiële markten die de dienst uitmaken in de wereld.
Maar om nu een belasting van 0.1% op aandelen en obligaties en 0,01% op de derivaten een Robin Hood Tax te noemen vind ik wel wat overdreven. Het is gewoon een kleine bijdrage vragen van hen, die ons in de ellende hebben gestort.
Toch kun je ook daar wel leuke dingen mee doen. Een FTT in Europa levert jaarlijks al bijna zestig miljard op.
De kosten van de crisis die door banken en financiële markten zijn veroorzaakt zijn al dik tweeduizend miljard dollar wereldwijd. Mogen we dan een ‘kleine’ bijdrage vragen aan deze boeven? De bezuinigingen hebben we voor een groot deel te danken aan die graaiers.
Natuurlijk zijn die watjes uit de financiële wereld tegen. Maar ik zou het wel weten. Ik zou er wat meer procenten van maken dan die van de FTT. Dan voelen ze ook eens de pijn die ze hebben veroorzaakt.
Ik snap dus niet waarom Rutte, Verhagen en Wilders al wekenlang in het Catshuis zitten om nieuwe bezuinigingen te bespreken. Ze komen er niet uit, want ze moeten naast de bezuinigingen ook hervormen. Rutte kan, in plaats van in het Catshuis te gaan zitten, beter samen met de andere Europese leiders snel tot invoering van een lekkere vette Robin Hood Tax overgaan. Dan hoef je ten eerste die extra bezuinigingen niet meer te doen en ten tweede kan er van de opbrengsten zelfs nog duurzaam worden geïnvesteerd. Want die ouderwetse gedachte dat we de mensen alleen maar moeten aansporen om het geld te laten rollen om de economie er weer bovenop te helpen, is natuurlijk al lang achterhaald.
We moeten nu echt naar een duurzame maatschappij. Nederland heeft altijd geprofiteerd van het aardgas, maar dat raakt ooit op. Robin Hood kon zich lekker verschuilen in het woud, maar dat gaat hem in Nederland niet meer lukken. De bomen groeiden hier in het verleden tot in de hemel, maar daardoor is er nu veel minder bos.
De overheid moet dus zelf flink gaan investeren en moet dat doen in duurzame objecten. Objecten in gezondheid, onderwijs en duurzame energie bijvoorbeeld.
Een duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen. Dan praat je niet over bezuinigen, maar over investeren in de toekomst.
Ik heb altijd geleerd dat je nooit moet spreken van problemen, maar van kansen. Deze crisis is geen crisis, maar een kans. Een kans om een betere toekomst te realiseren.
Een belangrijk middel daarbij is de Robin Hood Tax. Maar dan niet zo’n flutpercentage. Het mag best een onsje meer zijn. Het moet een echte Robin Hood Tax worden en die gaat niet alleen naar de armen, maar naar de toekomst van ons allemaal.
