De Pauselijke Jihad
Ruim zeshonderd jaar later zetten de woorden van deze keizer nog maar eens de Islamitische wereld in vuur en vlam. Deze keer uitgesproken door Paus Benedictus de Zestiende. Het is zelfs voor ons in wat je met wat goede wil de "Christelijke wereld" (of wat er nog van overblijft) zou kunnen noemen ook nog wat terug wennen aan een Paus die zijn mening geeft. Dat waren we na jarenlang kijken op zijn seniele dementerende voorganger allang niet meer gewoon.
Maar goed, in een discussie over de Islamitische Jihad bracht de 'Panzerkardinal' deze wel zeer duidelijke mening naar voren. Deze Paus is natuurlijk op zich geen idioot en zijn citaat is misschien zelfs wel opmerkelijker dan het op het eerste zicht lijkt. De Heilige Stoel citeert met die Manuel II immers een heel opmerkelijke figuur. Toen deze Oost-Romein Keizer was over het centrum van het Orthodox-Christelijke geloof, Byzantium, stonden immers de Ottomaanse legers onder de vlag van de Heilige Jihad voor de deur, klaar om Constantinopel binnen te vallen. Manuel II deed met een rondreis door Europa een laatste poging om de "Westerse wereld" te verenigen in de strijd tegen deze Jihad. Hij faalde, enkele jaren later viel onder zijn zoon de stad in handen van het Ottomaanse Rijk.
Ondertussen zijn we ruim zeshonderd jaar verder in de geschiedenis en Byzantium is Istanbul geworden. De Sint-Sofia kerk in de stad, ooit meer dan een millennium het grootste gebouw ter wereld, is de Aya Sofia Moskee geworden.
Maar nog meer dan de uitspraak op zichzelf, en de geschiedkundige les die de Paus ons misschien probeert te lezen zijn de reacties uit de moslimwereld op zich vooral terug opmerkelijk. Cabaretier Hans Teeuwen drukte het ooit als volgend uit: "Dus als je zegt dat de Islam gewelddadig is worden ze boos en bedreigen ze je? Dat is hetzelfde als je van iemand zegt dat het een loodgieter is. Komt-ie boos langs, repareert-ie je verwarming en dan zegt-ie: Als je nou nog een keer zegt dat ik een loodgieter ben kom ik terug en maak ik die kraan ook!"
De koning van de lach trekt de vergelijking misschien naar het belachelijke toe maar in de grond van de zaak heeft hij wél gelijk. We zagen andermaal dezelfde taferelen die we eerder al te zien kregen na de spotprentenaffaire. Niet geheel toevallig na het vrijdaggebed in diverse Moskeeën doorheen de gehele Islamitische wereld zagen we gewelddadige betogingen ontstaan. Foto's van de Paus en poppen die hem moesten voorstellen symbolisch in brand gestoken. Maar daar waar je het de simpele moslim en die enkele wat verdwaasde radicale imam nog zou kunnen vergeven dat ze in al hun naïviteit een geweldoproep doen zou je van de zogenaamde leiders in de moslimwereld toch wat meer tact kunnen verwachten. Niet dus. Marokko riep zijn ambassadeur terug uit Vaticaanstad. De Turkse premier Tayyip Erdogan vroeg om uitdrukkelijke excuses van de paus. De Maleisische premier Abdullah Ahmad Badawi wil dat de paus zijn excuses aanbiedt voor zijn uitspraken die de islam in verband brachten met geweld. In Pakistan ging zelfs het parlement over de zaak.
Waarmee de Islamitische wereld in al hun woede meteen nog maar eens bewijst hoe hoog men er een voor ons essentieel punt als de 'scheiding tussen Kerk en Staat' in hun vaandel voert. Merk trouwens op dat ik hier nog bewust de reacties uit de niet-democratische Islamitische landen achterwege laat.
Nu, de politieke leiders in de Moslimwereld bleven nog vrij beschaafd. Wat je van de religieuze top veel moeilijker kunt zeggen. Het hoofd van de grootste Moskee van India riep op om de katholieke leider te dwingen tot excuses. De leider van de Somalische moslims heeft alle moslimgelovigen zaterdag opgeroepen de paus op te sporen en te doden. Moefti Abdul Aziz al-Sjeik, de hoogste geestelijke leider in Saudi-Arabië, vindt dat de kerkvorst gestraft moet worden, omdat zijn leugenachtige rede net zo weerzinwekkend is als de roman De Duivelsverzen van Salman Rushdie. Ondertussen werden op de Westelijke Jordaanoever brandbommen gegooid naar twee kerken. Een Anglicaanse kerk en een Grieks-Orthodoxe kerk. Het bewijst nog maar eens de onwetendheid bij veel moslims. Ik stel voor dat we bij de volgende radicale redevoering van een imam een Joodse synagoge in de fik steken. Dat zal ze leren!
Maar ondertussen lijken we door deze paus op een nieuw historisch scharnierpunt te zijn geraakt. Niet enkel kun je hier constateren dat ondertussen de Islamitische wereld blijkbaar al meer geeft om uitspraken van een paus dan de Westelijke wereld. Maar we zijn ook op een punt gekomen waar een paus nog eens een uitspraak doet waar een behoorlijk deel Westerlingen het mee eens zijn.
Sommigen van 'kwaden bloede' zullen misschien nog opperen dat de paus niet op de juiste plaats zit om die dergelijke uitspraken te mogen doen. Maar als iemand wiens beroep het is om de godganse dagen met geloof bezig te zijn geen uitspraken meer mag doen over een ander geloof dan het zijne, wie mag dat dan wel?
Of doelde u op de kruistochten en de inquisitie uit het bloedige Katholieke verleden? Misschien hebt u dan ook wel gelijk, maar neem er toch ook even uit historisch oogpunt bij dat de eerste kruistocht werd ingericht toen de Heilige Stad Jeruzalem door de Perzen was veroverd. Waarbij het Christelijke deel van de bevolking er volledig werd afgeslacht. En neemt u er misschien ook even bij dat de Inquisitie een rechtstreeks gevolg was van de Reconquista, de herovering van Spanje op de moslims.
In elk geval, honderden jaren later is er van een gewelddadige verovering van het Christelijke geloof geen sprake meer. En hoe ouderwets men in het Vaticaan ook nog is, men heeft er op zijn minst leren leven met de moderne Westerse samenleving. Hoog tijd dat men daar bij de Islam ook maar eens aan begint. Immers de Islam is toch de Godsdienst van de Vrede? Dan wordt het tijd dat ze het eens bewijzen. Of zouden Keizer Manuel en Paus Benedictus toch gelijk hebben?
