De voorzitter van een Britse cricketclub schrok toen hij na problemen met de wifi de beelden van zijn CCTV terugkeek. Op de video-opname van 7 januari in de bar van de Clevedon Cricket Club zag hij iets spookachtigs rondzweven na sluitingstijd. Een 'bol' beweegt op en neer en lijkt te worden vergezeld door een gedaante die achter de bar zweeft. De club vroeg hun volgers op Facebook of ze een verklaring hadden voor de ongewone beelden.
PSV heeft verrassend verloren bij PEC Zwolle. Ondanks de nederlaag blijft de ploeg van Peter Bosz weliswaar koploper, maar Ajax kan zondag PSV tot één punt naderen. FC Utrecht, AZ en Feyenoord verspeelden zaterdagavond ook punten in de Eredivisie.
PEC Zwolle - PSV 3-1
PSV heeft voor de derde keer dit seizoen verloren in de Eredivisie. In het uitduel tegen PEC Zwolle leed de ploeg een 3-1 nederlaag.
PSV keek al na twee minuten tegen een achterstand aan. Door slordig balverlies van Jerdy Schouten kreeg Filip Krastev de kans om op fraaie wijze te scoren. Halverwege de eerste helft kwam PSV op gelijke hoogte. Ivan Perisic brak door aan de rechterkant en legde de bal goed voor, waarna Johan Bakayoko overtuigend raak schoot. Niet veel later kreeg de ploeg van Peter Bosz een strafschop, maar Luuk de Jong faalde vanaf elf meter. Vlak voor rust kwam PEC Zwolle opnieuw op voorsprong, opnieuw dankzij een doelpunt van Krastev.
In de tweede helft ging PSV met enkele wissels op zoek naar de gelijkmaker. Invaller Ricardo Pepi was dichtbij de 2-2, maar zijn kopbal eindigde op de kruising. Kort daarvoor werd een doelpunt van PEC Zwolle afgekeurd vanwege buitenspel. In de extra tijd maakte Dylan Vente echter alsnog de 3-1 op aangeven van uitblinker Krastev, waarmee PEC de overwinning veiligstelde.
FC Utrecht - AZ 0-0
FC Utrecht en AZ hebben in de Galgenwaard de punten gedeeld. In een wedstrijd met weinig kansen eindigde het in 0-0.
AZ was in de eerste helft de betere ploeg en kreeg ook de beste mogelijkheden om te scoren. Zo was Sven Mijnans dichtbij de openingstreffer, maar zijn inzet belandde op de paal. FC Utrecht creëerde weinig en beide ploegen gingen zonder doelpunten de rust in.
Ook in de tweede helft waren de kansen schaars. Alexandre Penetra probeerde het van afstand, maar zijn schot ging net over de kruising. In de laatste minuut van de blessuretijd kreeg invaller David Min dé kans om Utrecht de overwinning te bezorgen, maar zijn kopbal kwam recht in de handen van de AZ-doelman.
Willem II - Feyenoord 1-1
Feyenoord heeft na twee nederlagen op rij opnieuw niet weten te winnen. In Tilburg speelde de ploeg van Arne Slot met 1-1 gelijk tegen Willem II.
In een matige wedstrijd kwam Feyenoord vlak voor rust op voorsprong dankzij een doelpunt van Igor Paixão. Eerder werd een treffer van Calvin Stengs afgekeurd wegens buitenspel.
Na rust was Feyenoord iets sterker, maar uit een afgeslagen corner kwam Willem II op gelijke hoogte. Jesse Bosch kreeg de bal voor zijn voeten en schoot hard raak, waardoor Justin Bijlow kansloos was.
Go Ahead Eagles - Fc Groningen 2-1
Go Ahead Eagles heeft in de extra tijd gewonnen van FC Groningen. Milan Smit zorgde met zijn eerste treffer voor Go Ahead Eagles voor de overwinning.
Na vijf minuten kwam Go Ahead Eagles al op voorsprong. Na een goed lopende aanval opende Oliver Antman de score. Na een half uur was het weer gelijk dankzij Brynjolfur Willumsson, de IJslander werkte een voorzet van Mats Seuntjens binnen. Daarvoor was Seuntjens al dicht bij de gelijkmaker geweest met een hard schot.
De tweede helft was minder leuk dan de eerste helft en het leek erop dat beide ploegen genoegen moesten nemen met een gelijkspel. Maar in de extra tijd pakte de thuisploeg alsnog de zege. Uit een vrije trap kwam de bal gelukkig voor de voeten van Smit, die vervolgens diagonaal raak schoot. Het was voor Smit zijn eerste doelpunt voor Go Ahead Eagles.
De wapenstilstand tussen Israël en de terroristische organisatie Hamas zou zondagochtend (07.30 uur CET) ingaan, maar er zijn opnieuw problemen tussen de strijdende partijen. Volgens de Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft Hamas de namen van de eerste drie gijzelaars die zondag zullen worden vrijgelaten nog niet bekendgemaakt – hoewel dit al aangeleverd had moeten worden. “Israël zal geen schendingen van de overeenkomst tolereren”, zei Netanyahu. Hij waarschuwde Hamas: zonder de lijst met namen zal Israël de overeenkomst niet blijven uitvoeren.
Volgens Hamas zullen ze de lijst met de namen van de drie gijzelaars in de komende uren sturen. Volgens de overeenkomst moet Hamas 24 uur van tevoren Israël op de hoogte stellen van de namen van de vrij te laten gijzelaars.
Volgens Israëlische media zullen in eerste instantie drie uit Israël ontvoerde burgers worden vrijgelaten. Het Israëlische ministerie van Justitie heeft al een lijst gepubliceerd van 95 Palestijnse gevangenen die in ruil daarvoor zondag zouden worden vrijgelaten. De meesten van hen zijn vrouwen.
Als onderdeel van de wapenstilstand zullen in de eerste fase in totaal 33 gijzelaars worden vrijgelaten. In ruil daarvoor zou Israël binnen zes weken honderden Palestijnen uit Israëlische gevangenissen vrij moeten laten. Israël maakte zelf vrijdag het aantal van 737 vrij te laten gevangenen bekend, en Egypte zaterdag het aantal van ruim 1.890.
Netanyahu benadrukte dat Israël bereid is de strijd te hervatten als Hamas de overeenkomsten zou schenden of als het staakt-het-vuren zinloos zou blijken. Hij krijgt hierbij ook steun van de nieuwgekozen Amerikaanse president Donald Trump en zijn voorganger Joe Biden.
“Als we de oorlog moeten hervatten, zullen we dat middels een nieuwe en krachtige manier doen”, zei Netanyahu in een videotoespraak. “President Trump en president Biden steunen volledig het recht van Israël om terug te keren naar de strijd als Israël tot de conclusie komt dat Fase B-onderhandelingen hopeloos zijn.”
De Israëlische premier staat onder grote druk van zijn regering na het akkoord met Hamas. Volgens berichten in de Israëlische media wil de partij van de rechtse politieminister Itamar Ben-Gvir uit protest de coalitie met Netanyahu's Likud verlaten. Nadat de overeenkomst in werking is getreden, zullen Ben-Gvir en zijn partijleden aftreden, zo meldden de media unaniem. Dit zal niet direct gevolgen hebben, want zonder Ben-Gvir en zijn vertegenwoordigers houdt de coalitie een meerderheid in het parlement. Dat zou kunnen veranderen als andere partijen het voorbeeld van Ben-Gvir volgen.
Een ernstig ongeluk met een stoeltjeslift in het Spaanse skigebied Astún, gelegen in de Pyreneeën, heeft zaterdag geleid tot tientallen mensen gewond. Volgens regionale autoriteiten zijn er ruim dertig gewonden, waarvan minstens zeventien mensen ernstig of zeer ernstig letsel hebben opgelopen. Het incident vond plaats rond 12.00 uur, toen een van de katrollen van de lift defect raakte, wat leidde tot een kettingreactie van storingen en paniek.
Het skioord Astún, vlak bij de Franse grens en populair bij lokale wintersporters, werd vandaag drukbezocht dankzij het zonnige weer. De lift, die op een hoogte van vijftien meter draaide, kreeg plotseling te maken met een defect aan een van de katrollen die de kabels ondersteunen. Dit veroorzaakte een hevige schok en destabiliseerde de stoeltjes, waarbij sommige zelfs ondersteboven kwamen te hangen.
Ooggetuige Borja Gimenez, europarlementariër van de PP, verklaarde: “We zaten in de stoeltjeslift toen we ineens een vrije val maakten. Er was veel paniek. In dat op en neer bewegen moest je beslissen: blijf je zitten of spring je? Ik heb wel 60 mensen van serieuze hoogte zien springen.” Gimenez en zijn vrouw brachten anderhalf uur door in hun stoeltje voordat ze werden gered.
Een andere getuige vertelde wat er gebeurde: “We zaten met z’n drieën in de stoeltjeslift. Eerst was er een hevige val, gevolgd door een snelle beweging omhoog. Ik werd uit het stoeltje geslingerd en belandde in de sneeuw. Mijn vriendinnen hingen met hun hoofd naar beneden, vast met hun ski’s, gedurende een half uur.” Een van haar vriendinnen liep een hoofdwond op.
Na het ongeluk werden uitgebreide reddingsoperaties uitgevoerd. Vijf helikopters, waaronder twee medische helikopters van de regio Aragón en een van de Guardia Civil, werden ingezet om gewonden te evacueren naar ziekenhuizen in Jaca, Huesca en Zaragoza. Volgens Jorge Azcón, de president van Aragón, waren er bovendien veertien ambulances aanwezig, waaronder voertuigen voor geavanceerde levensondersteuning en traumapsychologen om slachtoffers en hun families bij te staan.
“Er is een grote operatie gestart om iedereen te redden,” zei Azcón, die persoonlijk naar de plaats van het ongeval ging. “Alle slachtoffers zijn inmiddels geholpen en naar ziekenhuizen vervoerd. Het skioord is volledig ontruimd en blijft voorlopig gesloten.”
De gewonden variëren van lichtgewond tot ernstig. Twee slachtoffers werden met spoed overgebracht naar ziekenhuizen in Zaragoza vanwege levensbedreigende verwondingen. Tientallen anderen kregen ter plaatse medische zorg of werden naar lokale ziekenhuizen gebracht ter observatie. Een woordvoerder van de hulpdiensten verklaarde dat het ziekenhuis Miguel Servet in Zaragoza op volledige rampenstand werkte om slachtoffers op te vangen.
In totaal werden twintig mensen ter plaatse behandeld. Een van de zwaarst gewonde slachtoffers, een vrouw, werd per helikopter naar Zaragoza gevlogen. Lokale ziekenhuizen, waaronder die in Huesca, Barbastro en Jaca, bleven alert en voorbereid op het ontvangen van slachtoffers.
Het precieze mechanische defect is nog onderwerp van onderzoek. Voorlopige rapporten wijzen op een probleem met een van de katrollen die verantwoordelijk is voor de spanning op de kabels van de lift. Volgens een verklaring van de Guardia Civil zorgde dit defect voor een breuk, waardoor de kabels plotseling slap gingen hangen en de stoeltjes gevaarlijk heen en weer werden geslingerd. Beelden die via sociale media zijn verspreid, tonen hoe sommige stoeltjes ondersteboven hangen en mensen uit paniek uit de lift springen.
In Niger State, in het noorden van Nigeria, zijn minstens zestig mensen om het leven gekomen door een explosie van een brandstoftruck. Het incident vond plaats op zaterdag bij Dikko Junction, langs de Abuja-Kaduna-snelweg, toen een tankwagen kantelde en brandstof begon te lekken. Lokale inwoners haastten zich naar de plaats van het ongeluk om de weglekkende brandstof op te scheppen. Dit leidde echter tot een dodelijke explosie.
Volgens de Federal Road Safety Corps (FRSC) explodeerde de tankwagen kort nadat mensen begonnen met het aftappen van de brandstof, wat ze vermoedelijk deden met behulp van stroomaggregaten. Het gebruik van dergelijke apparaten bij het aftappen van brandstof kan een vonk veroorzaken, wat vaak de oorzaak is van dit soort rampen.
Onder de slachtoffers waren ook kinderen en een zwangere vrouw. De lokale brandweer arriveerde snel ter plaatse om de vlammen te doven, maar het was te laat om nog veel levens te kunnen redden. Veel van de dodelijke slachtoffers waren inwoners die tot de armste lagen van de bevolking behoren en brandstof wilden verzamelen vanwege de hoge benzineprijzen en de economische druk in het land.
De gouverneur van Niger State, Mohammed Umaru Bago, heeft zijn medeleven betuigd aan de slachtoffers en hun families. Hij sprak zijn diepe zorgen uit over de veiligheidssituatie en benadrukte het belang van bewustwording over de gevaren van dergelijke praktijken. De gouverneur heeft ook aangedrongen op betere veiligheidsmaatregelen en een verscherpt toezicht op het transport van brandbare stoffen.
Incidenten met tankwagens komen vaker voor in Nigeria, een land waar de infrastructuur ernstig te wensen overlaat. Verkeersregels worden slecht nageleefd, wegen zijn in slechte staat en alternatieven voor het vervoeren van brandstof, zoals een efficiënt spoornetwerk, ontbreken.
Eerdere soortgelijke tragedies tonen de ernst van dit structurele probleem. In oktober vorig jaar kwamen in Jigawa State 147 mensen om het leven toen een tankwagen explodeerde. Dat was een van de dodelijkste brandstofgerelateerde incidenten in de geschiedenis van het land. Eerder dat jaar eiste een ander ongeval met een tankwagen 48 levens.
Diep in de Nederlandse nacht vindt in Los Angeles het MMA-evenement UFC 311 plaats. Het belooft een evenement vol spanning en spectaculaire partijen te worden, met een Nederlandse MMA-vechter op de zogenoemde ‘main card’: Reinier de Ridder uit Breda.
De Ridder, bijnaam: 'The Dutch Knight', zal voor de tweede keer zijn opwachting maken in de UFC-octagon. Bij zijn vorige wedstrijd was hij de eerste Nederlander sinds Stefan Struve in 2018 die op de main card van een UFC-evenement stond. Toen nam hij het op tegen Gerald Meerschaert, van wie hij via een submission in de derde ronde won.
Bij zijn tweede UFC-wedstrijd neemt hij het op tegen de Amerikaan Kevin Holland. Het gevecht is een belangrijke kans voor De Ridder om zijn naam definitief op de kaart te zetten in de meest prestigieuze MMA-organisatie ter wereld. "Dit is hét moment om een statement te maken," zegt Struve over De Ridders aanstaande uitdaging.
De Ridder heeft zich de afgelopen weken intensief voorbereid in Florida bij de sportschool van Henri Hooft, een gerenommeerde Nederlandse coach in de VS. In een omgeving met tientallen professionele MMA-vechters heeft De Ridder harder getraind dan ooit tevoren. "Wat ik hier heb gedaan, is echt next level," aldus De Ridder. Met zijn kenmerkende grondgevechtstechnieken hoopt hij opnieuw te imponeren. Holland, een vechter die bekendstaat om zijn actiegerichte stijl en voorkeur voor staand vechten, vormt echter een geduchte tegenstander.
Het hoofdprogramma van UFC 311 kreeg een onverwachte wending door het uitvallen van Arman Tsarukyan. Hij raakte geblesseerd, waardoor Islam Makhachev, de lichtgewichtkampioen, een nieuwe uitdager kreeg in de persoon van Renato Moicano. Moicano, die slechts één dag heeft om zich voor te bereiden, staat voor een bijna onmogelijke taak tegen de als bijna onverslaanbaar beschouwde Makhachev. „“Zelfs met maanden voorbereiding zou dit al een uitdaging zijn geweest, laat staan nu,” klinkt het bij kenners.
Naast De Ridder en het titelgevecht tussen Makhachev en Moicano, kunnen fans zich ook verheugen op een spectaculaire confrontatie in het bantamgewicht. De Georgische kampioen Merab Dvalishvili verdedigt zijn titel tegen de Rus Umar Nurmagomedov, wat naar verwachting een technisch hoogstaande strijd zal worden.
UFC 311 wordt voor Nederlandse fans van vechtsporten een evenement om niet te missen. Voor De Ridder is het niet alleen een kans om te schitteren op een van de grootste podia ter wereld, maar ook om zijn unieke stijl als Nederlandse grondgevechtspecialist te laten zien. "Dit is het moment waarop het moet gaan gebeuren," benadrukt Struve. Als De Ridder weet te imponeren, kan hij rekenen op meer kansen binnen de UFC en een definitieve plaats tussen de groten in de sport.
Wie het evenement live wil zien, moet behoorlijk vroeg zijn bed uit en moet bovendien een abonnement op HBO Max hebben. Daar begint om 3.30 uur de voorbeschouwing. Om 4.00 uur staat het eerste gevecht van de main card gepland: het gevecht tussen De Ridder en Holland.
Joe Biden trad in januari 2021 aan als de 46e president van de Verenigde Staten met een belofte van rust, degelijkheid en herstel na de turbulent verlopen eerste regeerperiode van Donald Trump. Terwijl Biden aanvankelijk geprezen werd om zijn jarenlange bestuurlijke ervaring en zijn vermogen om brede coalities te smeden, bleek zijn presidentschap van meet af aan gepaard te gaan met flinke tegenvallers: een diep verdeeld electoraat, een pandemie die nog niet was uitgewoed, sterk oplopende inflatie en een bijzonder onrustige geopolitieke situatie.
Gaandeweg werd Bidens gestage fysieke en mentale aftakeling een steeds groter punt van kritiek binnen zijn eigen partij en onder kiezers en zijn late beslissing om zich uiteindelijk terug te trekken uit de verkiezingen van 2024 kwam veel te laat. Toch was er ook waardering voor zijn prestaties op economisch en sociaal gebied
Aantreden
Bij zijn inauguratie op 20 januari 2021 erfde Joe Biden een land dat verder gepolariseerd was dan ooit. De bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 was een gewelddadig dieptepunt van de onrust en de weigering van veel Republikeinse kiezers om zijn overwinning te erkennen. Het eerste doel van Biden was dan ook het land te ‘helen’: hij beloofde het morele kompas te herstellen na vier jaar politieke chaos en de ‘ziel van de natie’ te redden. Daarbij gaf hij aan een ‘tussenpaus’ te willen zijn, een ‘brug’ naar een nieuwe generatie van Democratisch leiderschap. Tegelijkertijd bestond de hoop dat hij als een gematigde centrumpoliticus in staat zou zijn bruggen te slaan tussen de vleugels van zijn eigen Democratische Partij en, minstens zo belangrijk: tussen Democraten en gematigde Republikeinen.
Zijn slogan ‘Build Back Better’ kreeg vorm in diverse grote investeringspakketten. Zo werkte Biden aan omvangrijke wetgeving op het gebied van infrastructuur, klimaat en hightech-productie (de zogeheten CHIPS-wet). Hoewel deze projecten in hun concrete uitwerking soms werden bijgesteld, waren ze ongekend groot in vergelijking met die van andere recente presidenten. Beoogde doelen waren het moderniseren van wegen, bruggen, internetinfrastructuur en het stimuleren van groene energie, lokaal chip- en halfgeleiderproductie. Biden hoopte hiermee zowel de Amerikaanse economie een boost te geven als de klimaatambities te ondersteunen.
Economische tegenvallers
Toch was er zelfs in de eerste maanden al sprake van groeiende scepsis. Amerikaanse burgers zagen in hun dagelijkse leven vooral de effecten van oplopende inflatie en hoge prijzen bij de supermarkt. Zachtst gezegd niet bepaald de gunstige effecten van grootschalige, door de overheid gestuurde investeringsprogramma’s. Waar Biden met name op hamerde, namelijk het drastisch terugdringen van werkloosheid en het vergroten van koopkracht, werd in de publieke opinie overschaduwd door zorgen over stijgende dagelijkse kosten van leven en wonen. Zijn beleid werd door sommigen bovendien linkser ervaren in vergelijking met zijn lange staat van dienst als gematigde Democraat, met name op het gebied van immigratie en overheidsuitgaven.
Bidenomics, zoals zijn economische programma in de volksmond werd genoemd, had als speerpunten het stimuleren van binnenlandse productie, het verminderen van de afhankelijkheid van buitenlandse leveranciers en het versterken van de industrie in de Verenigde Staten. Hoewel dit op papier aansloot bij de onvrede onder veel Amerikaanse kiezers over de industriële teloorgang in hun thuisstaten (en daarmee aanvoelde als een progressieve invulling van economisch nationalisme), had het beleid ook onbedoelde neveneffecten. Zo werden er bijvoorbeeld enorme hoeveelheden geld in de economie gepompt om de coronacrisis te boven te komen en gezinnen te ondersteunen, maar dat droeg ook flink bij aan de inflatie.
In de peilingen vanaf het najaar van 2023, gaf een groot deel van het electoraat aan vooral bezorgd te zijn over de kosten van het levensonderhoud. Hoewel Biden regelmatig wees op de sterke banengroei, de hogere lonen in sommige sectoren en de forse investeringen in bijvoorbeeld groene technologie en de chipindustrie, bleef het sentiment onder veel kiezers negatief. Dit sentiment werd in de hand gewerkt door Republikeinse oppositiekrachten die elke nieuwe uitgave afschilderden als rampzalig voor de staatsschuld en de inflatie.
Democratische verdeeldheid
Een ander probleem voor Biden was de verdeeldheid binnen de Democratische Partij. Terwijl de progressieve vleugel (aangevoerd door onder anderen Bernie Sanders en Alexandria Ocasio-Cortez) opriep tot rigoureuzere klimaatacties, hogere belastingen voor de rijken en radicale hervormingen in de gezondheidszorg, probeerde Biden een meer gematigde koers te varen. Het lukte hem in de eerste twee jaar nog om een enigszins werkbare coalitie te behouden, maar naarmate de economische tegenwind sterker werd en de inflatie steeg, groeide de kritiek: progressieven vonden dat hij niet ver genoeg ging, terwijl gematigden en conservatieve Democraten juist klaagden dat het beleid te veel geld kostte en dat het de partij vervreemdde van middenkiezers.
Daarbovenop speelde het sluimerende vraagstuk van Bidens rol als ‘overgangspresident’: in 2020 suggereerde hij dat hij maar één termijn zou dienen. Die belofte kwam echter steeds verder op de achtergrond te staan toen hij begin 2023 indirect liet weten tóch open te staan voor herverkiezing. Dit leidde tot wrijving met partijgenoten die hoopten op een nieuwe generatie Democraten. Naarmate zijn fysieke en mentale aftakeling zichtbaarder werd, gingen steeds meer Democraten, zowel in de progressieve als in de gematigde hoek, twijfelen aan zijn vermogen om het in 2024 op te nemen tegen Trump, of welke Republikeinse kandidaat dan ook.
Migratiebeleid
Een van de thema’s die Biden hard troffen, was immigratie. Hoewel hij afstand wilde nemen van Trumps keiharde lijn, waaronder het bouwen van een muur en het handhaven van strenge inreisverboden, ondervond hij dat de humane koers in de praktijk zijn nadelen had. Bij de zuidgrens steeg het aantal asielzoekers en ongedocumenteerde migranten sterk. De afschaffing van bepaalde noodwetten (geërfd van Trump) zorgde voor nog meer instroom.
Rechtse media en conservatieve politici grepen deze situatie aan om Biden weg te zetten als ‘zwak’ op het gebied van grensbewaking. Progressieve activisten vonden hem daarentegen niet vasthoudend en ruimhartig genoeg, deels omdat hij toch bepaalde beperkingen en extra maatregelen invoerde. Zo riep zijn beleid frustratie op bij beide flanken en droeg het bij aan het idee dat hij de crisis niet onder controle had.
Afghanistan
In de zomer van 2021 besloot Biden om de Amerikaanse troepen terug te trekken uit Afghanistan, waarmee hij uitvoering gaf aan een deal die onder Trump was voorbereid. Hoewel het einde van deze ‘eeuwige oorlog’ door velen als noodzakelijk werd gezien, verliep de terugtrekking chaotisch. De snelle opmars van de Taliban, de dood van Amerikaanse soldaten en Afghaanse burgers bij het vliegveld van Kabul en het hartverscheurende beeld van wanhopige burgers die zich vastklampten aan vertrekkende vliegtuigen, zetten het beeld van Bidens competenties en leiderschapskwaliteiten sterk onder druk.
Politiek commentatoren zien die wanordelijke exit een keerpunt in zijn presidentschap. Tot dat moment, in september 2021, werd Biden gezien als redelijk competent, ondanks enkele binnenlandse uitdagingen. Na de snelle terugtrekking uit Afghanistan kelderden zijn approval ratings en die krabbelden nooit meer echt op. Dit vormde het begin van een aanhoudend beeld van een president die, hoewel vaak met goede bedoelingen, zelden in staat bleek crises daadkrachtig het hoofd te bieden.
Oekraïne
Bidens reactie op de Russische inval in Oekraïne werd aanvankelijk vrij positief ontvangen: hij wist westerse bondgenoten te mobiliseren voor sancties tegen Rusland, leverde belangrijke militaire steun aan Oekraïne en breidde het NAVO-bondgenootschap verder uit. Tegelijk werd hem verweten dat hij te aarzelend was in het verschaffen van voldoende wapens, waardoor de oorlog, vanuit Oekraïens perspectief, te lang onbeheerst kon voortduren. Aanvankelijk vermeed de regering escalatie met Moskou, uit vrees voor een rechtstreeks conflict tussen de NAVO en Rusland. Die behoedzame lijn leverde Biden echter de kritiek op dat hij ‘te bang’ was om Poetin echt af te schrikken.
Een complicerende factor was de groeiende kritiek vanuit de Republikeinse partij die vond dat ‘Amerika voorop’ moest staan, maar in de praktijk juist opriep om minder geld te spenderen aan buitenlandse oorlogen. Trump en zijn medestanders gebruikten de steun aan Oekraïne om Biden neer te zetten als iemand die meer gaf om een conflict aan de andere kant van de wereld dan om de noden van gewone Amerikanen. Dat sentiment, gevoed door het isolationistische deel van de Republikeinse achterban, droeg verder bij aan de dalende populariteit van Biden in verschillende staten.
Israël
Een van de meest controversiële episoden van Bidens presidentschap was zijn reactie op de escalatie in het Midden-Oosten toen Hamas in oktober 2023 Israël aanviel. Biden schaarde zich met overtuiging achter Israëls recht op zelfverdediging, maar weigerde tegelijkertijd expliciet om serieuze druk op premier Netanyahu uit te oefenen om het aantal burgerdoden bij de vergeldingsaanvallen te beperken. Terwijl het aantal burgerslachtoffers in Gaza sterk opliep, riep deze onvoorwaardelijke pro-Israëlische houding heftige kritiek op bij sommige Democraten en mensenrechtengroeperingen. Anderen oordeelden juist dat hij te laat of te soft was in het veroordelen van het geweld of in het bemiddelen richting een wapenstilstand.
Na aanvankelijke hoop op diplomatieke doorbraken bleef een einde aan het excessieve geweld uit en ontstond een breuklijn in Bidens achterban. Zo verloor hij een deel van de progressieve steun, die vond dat hij teveel wegkroop achter het Israëlische bondgenootschap. Uiteindelijk werd nog net voor zijn aftreden een wapenstilstand bereikt, maar veel analisten zagen deze als wankel en onvoldoende om de diepere oorzaak van het conflict te adresseren. Waar de regering-Biden een kans had op diplomatiek succes, bleef de realiteit dat de Amerikaanse geloofwaardigheid in de regio én in een groot deel van de wereld verder afbrokkelde.
Snelle aftakeling
Biden was 78 jaar oud bij zijn aantreden en is 82 jaar nu zijn ambtstermijn afloopt. Hoewel hij zich tijdens zijn campagne presenteerde als energiek en vitaal voor zijn leeftijd, kwamen er in de loop der jaren steeds meer twijfels. Zijn gestotter speelde hem af en toe parten, maar ernstiger waren de momenten waarop hij woorden vergat, gedesoriënteerd leek of struikelde tijdens publieke optredens. In een politiek landschap dat voortdurend door de media en vooral sociale media wordt belicht, werd elk teken van zwakte breed uitvergroot.
Waar Democratische prominenten aanvankelijk nog probeerden te doen alsof deze momenten triviaal waren, werd het achter de schermen steeds duidelijker dat zijn campagneteam hem vrij constant moest afschermen. Zo gaf hij minder persconferenties en publieke statements dan zijn voorgangers. Op zichzelf is dat niet ongewoon in een sterk gepolariseerd tijdperk, maar het voedde wel de kritiek dat zijn staf hem verborg om gênante momenten te vermijden. De chaotische confrontatie met Trump tijdens een vroeg tv-debat in 2024, waarin Bidens zwaktes pijnlijk zichtbaar werden, vormde het moment waarop de Democraten eindelijk definitief inzagen dat dit niet langer houdbaar was.
Te laat voor Harris, of wie dan ook
Kort daarna trok hij zich terug als kandidaat, waarna de relatief profielloze vicepresident Kamala Harris het stokje overnam. Deze beslissing kwam echter zo laat dat zij nog maar iets meer dan honderd dagen had om een volwaardige campagne op te bouwen. Het gebrek aan tijd, het bagage meezeulende imago van ‘Bidens verlengstuk’ en de interne verdeeldheid van de partij maakten een succesvol resultaat vrijwel onmogelijk.
Als Biden eerder had toegegeven dat hij niet fit genoeg was, had hij tijdig de weg kunnen vrijmaken voor een zorgvuldige Democratische voorverkiezing. Dan had een sterke kandidaat, liefst een jong, energiek kopstuk, voldoende tijd en politieke rugwind kunnen opbouwen om Trump het hoofd te bieden. Volgens diverse analisten is Bidens grootste en meest tragische vergissing dat hij te lang te koppig was om in te zien dat zijn tijd voorbij was. Daarmee hielp hij indirect juist Trump opnieuw aan de macht.
Bidens nalatenschap
Indien Trump in zijn tweede termijn rigoureus beleid doorvoert en veel van Bidens wetten ongedaan maakt, bestaat de kans dat Bidens wetgevende successen in de vergetelheid raken. Met name de groene investeringen en de infrastructurele projecten zijn kwetsbaar, omdat Trump heeft aangegeven een groot deel van Bidens klimaatbeleid te willen terugdraaien. Aan de andere kant: als delen van deze wetten wel standhouden en succesvolle resultaten opleveren, kan Biden op den duur nog erkenning krijgen als een president die weliswaar stappen zette, maar pech had met de timing.
Biden droeg, meer dan veel andere presidenten, een persoonlijke tragiek met zich mee: het verlies van zijn vrouw en dochtertje jaren geleden en later zijn zoon Beau. Zijn empathisch vermogen werd in het begin gezien als een welkome afwisseling na Trumps harde toon. Ook zijn imago als ‘working class man’ uit Pennsylvania sprak kiezers aan. Maar zijn menselijke en zelfs breekbare kant sloeg langzaam om in een beeld van zwakte en aftakeling. Dat maakte het voor de Democraten moeilijk om die ‘brug naar een nieuwe generatie’ te realiseren.
Biden zelf blijft vlak voor zijn aftreden hameren op zijn verdiensten, wellicht gedreven door de hoop dat de geschiedenis hem milder zal beoordelen dan de kiezers en tijdgenoten deden. Het is niet ongebruikelijk dat presidenten na verloop van jaren in een positiever daglicht komen te staan. Jimmy Carter bijvoorbeeld, jarenlang als president beschouwd als zwak en onsuccesvol, geniet vandaag de dag enige waardering vanwege zijn inzet voor mensenrechten en liefdadigheid. George H.W. Bush is door sommige historici geherwaardeerd als een capabele buitenlandpresident. Het kan dat over twintig à dertig jaar ook Bidens infrastructurele- en klimaatdaden worden geprezen, maar gezien zijn hoge leeftijd zal hij dat zelf waarschijnlijk niet meer meemaken.
Hitler had in de jaren ’30 een Britse vriendin genaamd Unity Mitford. De Britse adellijke jonge vrouw raakte geobsedeerd door Adolf Hitler en deed er alles aan om hem te ontmoeten. Ze reisde naar München, leerde Duits en bezocht dagelijks zijn favoriete restaurant, Osteria Bavaria, in de hoop zijn aandacht te trekken. Op 18 februari 1935 slaagde ze daarin: Hitler nodigde haar uit aan zijn tafel. Vanaf dat moment schreef Unity, die diep onder de indruk was van Hitler, al hun ontmoetingen in rode inkt in haar dagboek. In totaal ontmoette ze hem 139 keer. Haar obsessie met de nazi-leider komt duidelijk naar voren in haar opgedoken dagboek waar The Daily Mail maanden onderzoek naar deed. Het dagboek leest als dat van een fan die alles over heeft om bij haar idool in de buurt te zijn.
Unity werd geboren in 1914 als de vijfde dochter van Lord en Lady Redesdale. De familie Mitford was welgesteld, maar geen toonbeeld van rust en bezadigd gedrag. Haar oudere zussen Diana, Nancy en Decca zochten ieder hun eigen pad: van een affaire met de Britse fascistenleider Oswald Mosley tot het schrijven van satirische romans en het koesteren van communistische sympathieën. Unity stak hen echter de loef af in controverse. Ze was twintig toen ze zich in 1934 in München vestigde om Duits te leren, maar in werkelijkheid had ze maar één doel: een ontmoeting afdwingen met Adolf Hitler. Ze hoorde dat hij vaak lunchte in de Osteria Bavaria, een Italiaans restaurant in de stad. Dag in dag uit zat ze daar op hem te wachten, blonde haren keurig in de krul, blauwe ogen gericht op de deur, vastbesloten alles te doen om hem te ontmoeten.
Dat er ooit echt contact zou komen, leek lang een onwaarschijnlijk idee, maar Hitlers nieuwsgierigheid werd gewekt door de opvallende Engelse verschijning die telkens aan dezelfde tafel zat. Uiteindelijk gaf hij haar op een winterse dag in februari 1935 een teken om plaats te nemen aan zijn eigen tafel. Voor Unity was dat een voorlopig hoogtepunt van haar nog jonge leven: ze schreef in haar dagboek dat ze geen dag kon bevatten waarop ze nóg gelukkiger was. Vanaf dat moment werd ze een vaste gast in Hitlers nabijheid. Albert Speer verklaarde later dat er geen andere buitenlander was die zo vaak en zo informeel met de Führer omging. In brieven aan haar familie en in eigen notities noemde ze Hitler een ‘engel’ en ‘hemels’, waarmee ze liet zien hoezeer ze in de ban was van zijn persoonlijkheid.
Haar bewondering voor Hitler stond niet op zichzelf. Unity Mitford was een overtuigd antisemiet en gaf daar openlijk blijk van in brieven en artikelen. Ze schreef voor het schunnig antisemitische blad Der Stürmer hoe Engeland gezuiverd moest worden van Joden, ondertekende dergelijke publicaties met ‘Jew-hater‘ en vond het fantastisch als ze, naar eigen zeggen, kon ‘meestrijden’ tegen wat zij zag als de grote vijand.
Het dagboek bevat schokkende passages over haar antisemitisme. Zo beschrijft ze met voldoening hoe ze met Sir Oswald Mosley’s Blackshirts pamfletten uitdeelt in Londen en hoe ze in de media openlijk oproept tot “Jews out!” Dat haar lerares Baum ineens half-Joods blijkt te zijn en uit de partij wordt gegooid, bezorgt haar geen moment van medeleven. Integendeel, ze schrijft daar bijna opgelucht over.
Die radicale denkbeelden maakte haar niet alleen berucht bij het Britse publiek, maar ook een opvallende verschijning in nazi-kringen. Enerzijds zag men in haar een nuttig propagandamiddel: een hoogblonde, lange perfecte ariër maar dan met een Brits paspoort. Anderzijds deden sommigen hun best om haar in de gaten te houden, omdat men zich afvroeg of ze niet gewoon spioneerde voor Winston Churchill (die via zijn vrouw Clementine verre familie van haar was).
Hitler ontving haar vaak in de Osteria of op andere locaties in München. Hij trakteerde haar op lunches en diners, gaf haar cadeaus, zoals een schitterend versierde kerstboom en onderhield zich met haar over van alles: van films en opera’s tot antisemitische politieke plannen. Unity genoot ondertussen van haar bevoorrechte positie. Ze kende na verloop van tijd talloze nazi-kopstukken persoonlijk. Joseph Goebbels en zijn vrouw Magda nodigden haar thuis uit, Julius Streicher liet haar voor grote menigtes spreken en in de intieme kring van Hitler zelf, bijvoorbeeld zijn woning aan de Prinz Regenten-Platz, was ze geregeld te gast. Volgens getuigen zat ze soms urenlang op een stoel te wachten tot Hitler überhaupt verscheen, enkel omdat hij had laten weten dat hij langs zou komen.
Hoewel ze idolaat is van Hitler, omschrijft ze hem ook in kleine, dagelijkse details. Ze notuleert hoe hij muntjes opgooit om te kiezen tussen twee soepen, hoe hij glimlacht als hij haar een drankje aanbiedt omdat ze hoest, en hoe hij zich interesseert voor films zoals Lives of a Bengal Lancer en Cavalcade. Ze noemt het zijn ‘wonderful mood’ als hij aan tafel met haar praat, en ze voelt zich bevoorrecht wanneer hij naast haar gaat zitten of weggaat met een laatste blik. “He turns round three times to look at me, & again at his car, sadly,” noteert ze een keer met opwinding en ontroering.
Unity’s fascinatie voor uniformen en haar verliefde bewondering voor ‘haar’ Führer verhinderden niet dat ze volop andere avonturen aanging. Ze had meerdere SS-officieren als minnaars, onder wie een man die ze ‘Erich’ noemde. Hij werd aanvankelijk vermoedelijk op haar afgestuurd om haar te schaduwen, maar hij raakte daadwerkelijk door haar gecharmeerd. In haar dagboek komt naar voren dat ze hem en ook een andere SS-officier genaamd Harry, geregeld in pensions of in taxi’s ontmoette. Daarmee weerlegt haar eigen verhaal de mythe dat ze een teruggetrokken, timide societydame was. Integendeel, ze leidde een behoorlijk intens leven vol passionele ontmoetingen, terwijl ze overdag Hitlers tafels afschuimde in de hoop op een gesprek of glimlach.
Dat deze Engelse vrouw zich moeiteloos in nazikringen bewoog, kwam ook doordat de nazi-top haar zag als een nuttig aanspreekpunt voor mogelijke invloed in Engeland. Daarnaast deed ze geen enkele moeite om te verbloemen hoezeer ze antisemitische laster toejuichte. Ze bezocht zelfs het concentratiekamp Dachau alsof het een leerzaam uitstapje betrof, lunchte met SS’ers en beschreef de plek later bijna achteloos in haar dagboek, zonder enig medeleven te beschrijven voor de mensen die er gevangen zaten. Ze beschrijft het bezoek als een interessante excursie, waarbij ze met SS-officieren luncht en het kamp lijkt te beschouwen als een propagandistische blik op ‘hoe de nazi’s met hun vijanden omgaan’.
Haar familie komt in het dagboek regelmatig voor. Ze introduceert vader Farve bij Hitler, die hoffelijk doet en over Britse politiek wil praten, maar later noemt ze de irritatie van haar ouders omdat ze constant een swastika draagt en antisemitische leuzen gebruikt. Ook vertelt ze over zus Diana, die zelf een liaison heeft met Oswald Mosley, en Decca, die communist is maar toch lief blijft voor “Boud,” zoals de zussen elkaar noemen. Wanneer ze met haar familie reisde, bleef ze zich stevig uitspreken, zelfs als haar vader of zussen met afschuw reageerden op de verhalen over de gestage opkomst van Hitler en diens onderdrukking van minderheden.
Rond 1939 werd haar toewijding aan Hitler grimmiger. Toen Groot-Brittannië Duitsland de oorlog verklaarde, bevond Unity zich in München, verscheurd tussen trouw aan haar vaderland en haar absolute devotie voor de Führer. Ze koos in een vlaag van wanhoop voor een zelfmoordpoging door zich in het hoofd te schieten in de Engelse Tuin. Op miraculeuze wijze overleefde ze, maar ze liep onherstelbare hersenschade op. Na jaren van fysieke en mentale kwellingen stierf ze daaraan in 1948, wegkwijnend in de schaduw van de man en de ideologie die haar zo hadden betoverd.
Het is lang een hoeksteen van de biologie geweest: zuurstof wordt geproduceerd door fotosynthetische organismen die zonlicht nodig hebben. Grote algen, microscopische fytoplankton en landplanten zetten met behulp van zonne-energie koolstofdioxide om in zuurstof. Maar een reeks recente ontdekkingen stelt dit vertrouwde paradigma behoorlijk op de proef. Op de bodem van de diepzee, kilometers onder de wateroppervlakte en omgeven door inktzwarte duisternis, blijken mysterieuze processen zuurstof te produceren zonder ook maar één straal zonlicht. Dit fenomeen, door wetenschappers ‘donkere zuurstof’ genoemd, vormt niet alleen een wetenschappelijke sensatie, maar ook een nieuwe bron van controverse rond diepzeemijnbouw en het behoud van kwetsbare oceaanecosystemen.
De klassieke kijk op zuurstofproductie
Eeuwenlang was het voor wetenschappers vanzelfsprekend dat zuurstof op aarde vrijwel uitsluitend voortkwam uit twee belangrijke bronnen: fotosynthese door landplanten en fotosynthese door mariene micro-organismen, in het bijzonder algen en cyanobacteriën. Deze eencellige organismen zetten in het zonlicht koolstofdioxide en water om in glucose en zuurstof. Dat proces wordt ondersteund door pigmenten zoals chlorofyl, die fotonen van de zon opvangen.
Aangezien zonlicht niet doordringt tot enkele kilometers onder de zeespiegel, werd de diepzee altijd beschouwd als een regio die alleen passief profiteerde van ‘afzakkende’ zuurstof of voedingsstoffen uit de bovenliggende waterlagen. Op grote diepte is er in principe geen fotosynthese: geen licht, ijskoude temperaturen en een enorme druk. Alles wat van boven komt, reikt beperkt en de biologische activiteit werd lang gezien als traag en schaars.
Hoewel wetenschappers in de afgelopen decennia wel ontdekt hebben dat micro-organismen bij hydrothermale bronnen waterstof kunnen gebruiken voor chemische energie, kwam de productie van zuurstof (tenminste op relevante schaal) niet in beeld. De ontdekking dat er wellicht óók beneden in de duisternis zuurstof wordt geproduceerd, lijkt in eerste instantie dan ook een mokerslag voor bestaande modellen.
Een mysterieuze meting in de Clarion-Clipperton Zone
In 2013 stond professor Andrew Sweetman, verbonden aan de Scottish Association for Marine Science (SAMS), voor een raadsel. Tijdens onderzoeksexpedities in de Clarion-Clipperton Zone (CCZ), een gigantisch stuk van de Stille Oceaan tussen Hawaï en Mexico, op zo’n 4.000 tot 5.000 meter diepte, leverden zijn instrumenten zeer opmerkelijke data aan: ze registreerden een aanzienlijke stijging van het zuurstofgehalte in afgesloten meetkamers, terwijl er daar geen enkel licht was.
Aanvankelijk verwierp Sweetman dit als een meetfout. Hij liet de sensoren controleren, maar de signalen bleven terugkomen. Een aantal teamleden dacht aan kleine luchtbelletjes die uit de apparatuur lekte of zelfs aan storingen door de drukverschillen bij grote diepte. Toch bleek bij herhaalde metingen keer op keer dat in sommige meetkamers het zuurstofgehalte zichtbaar toenam, soms gedurende een dag of twee.
In eerste instantie kon niemand geloven dat hier werkelijk zuurstof werd geproduceerd. Maar diverse controles, waaronder een tweede meetmethode (een zogeheten Winkler-titratie) toonden hetzelfde effect. Toen bleek dat ook in laboratoriumexperimenten, met verzamelde stukjes zeebodem en metalen knollen, er sprake was van zuurstoftoename, ging er een andere gedachte spelen: zou er mogelijk een chemisch of elektrochemisch proces zijn dat watermoleculen splitst in waterstof en zuurstof?
De rol van polymetallische knollen
Een deel van de CCZ is bezaaid met polymetallische knollen: ronde of ovale klompen, meestal niet groter dan een aardappel, die ontzettend rijk zijn aan metalen als mangaan, kobalt, nikkel en soms lithium. Deze knollen vormen zich gedurende miljoenen jaren: op microschaal slaan opgeloste metalen in het zeewater neer rond een harde kern (bijvoorbeeld een haaientand of een stukje schelp). Het resultaat is een mineraal- en metaalconcentraat dat uit economische overwegingen zeer gewild is.
Sweetman vermoedde dat de structuur van deze knollen misschien fungeert als een soort batterij. Verschillende lagen van metalen kunnen een kleine spanningsverschil opleveren wanneer ze in aanraking komen met het zoute water. Vergelijk het met een galvanisch element: steek twee verschillende metalen in een zoutoplossing en er kan een elektrisch potentiaal meetbaar zijn. Het is bekend dat voor de ontleding (elektrolyse) van water in waterstof en zuurstof ongeveer 1,23 volt nodig is. Bij sommige metingen in het lab kon men tot 0,95 volt komen. Dat lijkt te weinig, maar er is gespeculeerd dat wanneer meerdere knollen bij elkaar liggen, of wanneer ze plotseling worden blootgesteld aan schurende bewegingen (zoals het in de sedimenten steken van een meetkamer), kortstondig een hogere spanning kan ontstaan.
Hoewel het mechanisme nog niet tot in detail duidelijk is, werd in 2023 in een publicatie in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Geoscience gesteld dat dergelijke metaaloxiden wellicht in staat zijn om bij benadering water te splitsen. Om de leemten in de kennis te vullen, start Sweetman een nieuw onderzoeksproject, gefinancierd door The Nippon Foundation, met een budget van zo’n 2,5 miljoen euro. Met speciaal ontworpen diepzee-apparatuur willen hij en zijn collega’s zelfs tot 11.000 meter diepte afdalen om te kijken of dit fenomeen breder voorkomt dan enkel in de CCZ op 4 à 5 kilometer diepte.
Controverses en kritiek uit onverwachte hoek
De bewering dat zuurstof in het donker kan worden geproduceerd, ging vervolgens niet onopgemerkt voorbij en oogstte stevige kritiek uit de wetenschappelijke wereld. Sommige onderzoekers hadden nogal wat kritische vragen bij de meetmethoden. De voornaamste zorg is dat de meetkamers mogelijk luchtbellen insloten tijdens het neerlaten in zee of dat er elektrische lekstromen waren vanuit de roermechanismen in die kamers. Deze zouden dan water kunnen elektrolyseren, wat de observatie prima zou kunnen verklaren.
De felste kritiek kwam echter van bedrijven die op zoek zijn naar een vergunning voor diepzeemijnbouw, zoals The Metals Company. Dit bedrijf, dat ironisch genoeg enkele expedities van Sweetman mede ondersteunde, stelde in een gepubliceerde kritiek dat de gegevens ‘niet robuust genoeg’ waren en dat men in sommige testopstellingen, zelfs zonder knollen in de meetkamers, toch zuurstofstijging had waargenomen. Men suggereerde dat Sweetman zulke gevallen niet volledig had gerapporteerd.
Let wel: áls de knollen inderdaad zuurstof produceren, dan zou dat kunnen leiden tot een verbod op het oogsten van die knollen en dat zou diepzeemijnbouw vrijwel onmogelijk maken. The Metals Company heeft dus een fundamenteel belang bij weerlegging van deze theorie.
Sweetman is echter van mening dat deze controle-experimenten inderdaad zuurstofstijging lieten zien, maar onder heel specifieke omstandigheden (zoals bij het injecteren van koud oppervlaktezeewater). Bovendien was er ten minste één controletest die geen stijging liet zien. Volgens hem pleit dat juist vóór theorie. Hij ziet geen structureel effect van ingesloten lucht of lekstroom, aangezien de gemeten zuurstofstijging niet in alle kamers optrad en bovendien soms lang uitbleef of juist samenhing met de aanwezigheid van knollen.
Daarnaast wees hij op andere experimenten waarbij een giftige stof (HgCl2) was toegevoegd om microbiële productie van zuurstof uit te sluiten en tóch steeg toen het zuurstofgehalte. Dat duidt erop dat er iets chemisch of elektrochemisch gaande is, onafhankelijk van levende organismen.
De ruimere zoektocht: NASA en exobiologie
Ondanks (of juist dankzij) de controverse krijgt de idee van ‘donkere zuurstof’ ook steun en interesse uit onverwachte hoek: NASA. Ruimtewetenschappers zijn al jaren bezig met de vraag of er ook leven kan bestaan in omgevingen waar weinig tot geen zonlicht doordringt, bijvoorbeeld onder de ijskappen van Jupitermaan Europa of Saturnusmaan Enceladus. Zuurstof is niet altijd een strikte vereiste voor leven, maar als er spontaan zuurstof kan worden gevormd in donkere, ijskoude waterige systemen, dan vergroot dat de kans dat microbieel leven zich elders in het zonnestelsel ook zou kunnen hebben ontwikkeld.
NASA-wetenschappers denken dat het bestuderen van de mechaniek achter deze zuurstofproductie hen kan helpen om te bepalen hoeveel energie er nodig is om op buitenaardse locaties water te splitsen. De interessante vraag is of bijvoorbeeld radioactieve straling, elektrochemische processen of chemische reacties met mineralen op andere hemellichamen ook kunnen leiden tot het vrijkomen van zuurstof. Als er op die planeten of manen sporen van ijzer-, mangaan- of andere metaalrijke gesteenten aanwezig zijn, zouden dat theoretisch bronnen voor ‘donkere zuurstof’ kunnen zijn.
Milieu en de groeiende controverse rond diepzeemijnbouw
Terwijl wetenschappers de oceanen afspeuren naar meer aanwijzingen van donkere zuurstof, dreigt er een heel ander dossier roet in het eten te gooien: de commercialisering van de zeebodem. De International Seabed Authority (ISA), een orgaan dat onder toezicht van de Verenigde Naties valt, staat onder toenemende druk om mijnbouwvergunningen te verstrekken voor het oogsten van die polymetallische knollen.
Bedrijven zien in de CCZ een enorme potentiële bron van metalen die onmisbaar zijn voor de ontwikkeling van batterijen in elektrische voertuigen, zonnepanelen en andere duurzame technologieën. De vraag naar kobalt, nikkel, mangaan en lithium stijgt wereldwijd. Diepzeemijnbouw zou, zo stellen voorstanders, een oplossing kunnen bieden voor het dreigende tekort aan kritieke grondstoffen op het land.
Tegenstanders, onder wie een groeiend aantal wetenschappers, milieuorganisaties en NGO’s zoals Greenpeace, wijzen echter op de fragiliteit van de diepzeebodem. Hoewel deze zeegebieden op het eerste gezicht doods en kaal lijken, herbergt de diepzee een rijke gemeenschap aan organismen, van microben tot en met grotere benthische soorten. Als de knollen, die zich over miljoenen jaren gevormd hebben, op grote schaal worden geoogst door enorme mijnrobots, zou dat een onherstelbare verstoring van het ecosysteem betekenen.
Nu blijkt dat deze knollen niet slechts passieve steenhopen zijn, maar mogelijk zelfs een rol spelen in de productie van zuurstof, krijgt het debat een extra dimensie. Eerder stond de discussie vooral in het teken van verlies aan biodiversiteit en het wegnemen van mogelijk nog niet-ontdekte diersoorten. Met donkere zuurstof in het vizier komt daar een potentiële wereldwijde ecologische functie bij.
Wetenschappelijke scepsis vs. voorzichtige aanvaarding
Vanwege de enorme implicaties van donkere zuurstof eisen veel onderzoekers degelijke bevestiging. Niet alleen controledata, maar ook reproduceerbaarheid en extra experimenten bij andere locaties in de oceanen. Er wordt immers nog altijd gediscussieerd over het risico op meetfouten. In het verleden doken er vaker meldingen op van schijnbare zuurstofproductie onder water, die naderhand bleken te komen door ingesloten lucht.
MiningImpact2, een Europees project dat het effect van mijnbouw op de diepzee bestudeert, gaf aan dat ze bij hun eigen chamber-experimenten geen noemenswaardige zuurstofstijging detecteerden. Wel nuanceerden ze dat ze deze meetapparaten zeer voorzichtig met ROV’s (op afstand bestuurbare onderwatervoertuigen) in de zeebodem plaatsten. Sweetman stelt daarentegen dat zijn meetkamers juist met wat meer impact geplaatst werden en dat die verstoring misschien een kortstondig potentiaal opwekt in de knollen, wat tot zuurstofproductie leidt.
Ondertussen laten anderen zich minder negatief uit. Zo zijn sommige wetenschappers van plan om zelf proeven te doen met potentiaalmetingen aan knollen die in hun lab op voorraad liggen. Anderen, met name astrobiologen, juichen het initiatief toe om systematisch te zoeken naar waterstof in het water rond de knollen. De hamvraag is of er genoeg energie vrijkomt om op grotere schaal water te splitsen, of dat we hier vooral te maken hebben met een zeldzaam en kortdurend verschijnsel dat verder niet zoveel effect heeft.
Donkere analogieën op het land en in de ruimte
Het idee dat zuurstof kan ontstaan buiten fotosynthese is niet helemaal zonder precedent. In sommige ondergrondse reservoirs op het land (zoals in Canada en Zuid-Afrika) vond men al vergelijkbare vormen van donkere zuurstof die vrijkwam via radiolyse van water of door microben die nitraten omzetten. Ook chemolitho-autotrofe organismen bij hydrothermale bronnen trekken energie uit aardwarmte of chemische verbindingen in het gesteente.
Dit gegeven wekt verwondering en verbreedt de blik op de oorsprong van leven. Evolutiebiologen discussiëren al lang over de vraag of de aarde in haar vroege stadium, met amper zuurstof in de atmosfeer, toch pockets van lokaal zuurstof gehad zou kunnen hebben. De donkere productieprocessen in diepzee kunnen een verklaring bieden van hoe primitief leven zich staande hield.
Wetenschap, voorzichtigheid en toekomstperspectief
Hoewel de resultaten dus nog controversieel zijn, is er een duidelijke consensus dat de wetenschap veel dieper moet graven (of in dit geval duiken) om precies te doorgronden wat er eigenlijk allemaal gebeurt. Sweetmans team zal de komende drie jaar, gefinancierd door The Nippon Foundation, met autonome landers en geavanceerde sensoren afreizen naar het diepst van de oceanen, waaronder in de Marianentrog. Daar hopen ze niet alleen te bevestigen dat donkere zuurstof elders voorkomt, maar ook te ontrafelen wélke chemische en eventueel microbiële reacties er exact plaatsvinden. Bovendien zullen ze hun proeven op meerdere manieren herhalen: met andere roerstaven, extra controles op luchtbellen, verfijnde meetsystemen voor waterstof en gedetailleerde materiaalanalyses van de knollen.
Ook de rol van klimaatverandering komt om de hoek kijken. De diepe oceaan is een gigantisch reservoir waar koolstof, nutriënten en warmte worden opgeslagen. Als de oceaanstromingen veranderen of verzuring toeneemt, kan dat invloed hebben op de metaaloxiden in deze knollen. De samenstelling van zeewater (pH, ionen, temperatuur) heeft mogelijk gevolgen voor het elektrochemische potentieel.
Vanuit ecologisch oogpunt kan donkere zuurstof een invloedrijke, maar tot nu toe vrij onbekende factor zijn. Mocht blijken dat sommige diepzeedieren of micro-organismen in nauwe verbinding staan met de minuscule zuurstofproductie van deze knollen, dan moet men de gevolgen van het verwijderen van die knollen door diepzeemijnbouw grondig onderzoeken. Het leven op de oceaanbodem ontwikkelt zich extreem traag; een verstoring kan decennialang, zo niet voor eeuwig, sporen nalaten.
De roep om moratoria en internationaal beleid
In het licht van deze onzekere, maar potentieel essentiële rol van polymetallische knollen, roepen natuurorganisaties en veel mariene wetenschappers dan ook op tot voorzorg en een moratorium op diepzeemijnbouw. Meer dan 900 mariene onderzoekers hebben een petitie ondertekend die pleit voor uitstel van industriële exploitatie. Ze menen dat we met nog zo weinig kennis en met zulke grote risico’s niet halsoverkop een nieuw tijdperk van massale mijnbouw in de diepzee moeten beginnen.
Tegenover hen staan bedrijven die juist benadrukken dat groene transities grondstoffen nodig hebben. Ze zien in de CCZ een ongekend metaalreservoir dat op land steeds schaarser wordt. Tegelijkertijd investeren diezelfde bedrijven soms ook in onderzoek. Naar eigen zeggen niet alleen om hun eigen ecologische impact in te schatten, maar ook omdat ze wetenschappelijk inzicht willen in de complexiteit van het ecosysteem.
Voorlopig moet de International Seabed Authority de knopen doorhakken. Het VN-orgaan komt regelmatig bijeen in Kingston (Jamaica) om te discussiëren over de uitgifte van mijnbouwcontracten en de opstelling van regelgeving. Wetenschappers als Sweetman benadrukken dat we eerst zo veel mogelijk moeten leren vóórdat we eventueel beslissen de zeebodem te exploiteren.
Morgen dreigt de immens populaire app TikTok in de Verenigde Staten op zwart te gaan, tenzij de (nog zittende) regering van president Joe Biden besluit de uitvoering van een controversiële wet niet te handhaven. Deze wet, die ruim een jaar geleden met een grote meerderheid in het Amerikaanse Congres werd aangenomen, verplicht het Chinese moederbedrijf ByteDance om zijn Amerikaanse tak van TikTok te verkopen. Gebeurt dat niet, dan wordt TikTok verboden door Amerikaanse appwinkels en hostingproviders.
Aanstaande maandag wordt Donald Trump ingehuldigd als nieuwe president van de VS, dus de regering -Biden gaat in principe nog nét over het handhaven van deze wet. De verwachting is echter dat Biden zich er niet meer inhoudelijk mee zal bemoeien, maar dat overlaat aan zijn opvolger. Dat schept een vreemde situatie, want als er niemand tijdig ingrijpt, staat de app volgens TikTok zelf vanaf morgen ‘op zwart’, terwijl die dan later deze week weer gedoogd zou kunnen gaan worden.
Het Hooggerechtshof van de VS heeft zich onlangs over deze zaak uitgesproken. In december vorig jaar oordeelde een lagere rechter al dat nationale veiligheid, een van de kernargumenten voor het verbod, zwaarder weegt dan de vrijheid van meningsuiting van Amerikaanse burgers. Dat standpunt is vorige week door het Hooggerechtshof bevestigd. Daarmee staan alle lichten juridisch gezien op groen voor een ban.
TikTok betoogt dat er geen concreet bewijs is dat de Chinese overheid via het platform gegevens verzamelt of propaganda verspreidt. Ook andere juristen wijzen erop dat zo’n verbod in de praktijk neerkomt op een Amerikaanse overheid die één specifiek sociaal medium blokkeert en dat dit juridisch ingewikkelde implicaties heeft. Voorlopig is de uitkomst echter dat TikTok op zijn minst voorlopig niet meer te downloaden zal zijn in de Verenigde Staten en feitelijk dreigt ‘uit de lucht’ te gaan als er geen snelle politieke oplossing komt.
Hoe is deze wet tot stand gekomen?
De achtergrond van deze nieuwe wet gaat terug tot april vorig jaar. President Biden ondertekende toen, met brede steun van Democraten én Republikeinen, een voorstel waarin ByteDance 270 dagen kreeg om de Amerikaanse activiteiten van TikTok te verkopen aan een Amerikaanse of tenminste niet-Chinese koper. Het voornaamste argument: de nationale veiligheid zou in het geding zijn, omdat de Chinese regering mogelijk invloed zou kunnen uitoefenen op TikTok. Dit zou gebeuren door het verzamelen van data van Amerikaanse gebruikers en het manipuleren van de informatie die zij zien.
Dat wantrouwen kwam niet uit de lucht vallen. Donald Trump, die al eerder in het Witte Huis zat (tot 2021), had in zijn eerste ambtstermijn vergeefs geprobeerd TikTok te verbieden. De app was toen minder groot, maar groeide razendsnel. In die tijd noemde Trump TikTok een ‘ernstige bedreiging’ voor de veiligheid van de VS. Het bedrijf voerde een aantal rechtszaken, waarbij telkens werd volgehouden dat er geen gevoelige data werden gedeeld met de Chinese autoriteiten. Uiteindelijk doofde die kwestie uit tijdens Bidens presidentschap, maar bleef het onderliggende wantrouwen rondom Chinese technologiebedrijven bestaan.
Dit alles leidde in het Congres uiteindelijk tot een nieuwe wet die specifiek TikTok verplicht zich los te maken van ByteDance. Als dat niet gebeurde voor de deadline van 19 januari, nota bene één dag voor de inauguratie van Trump, zou de app in de VS niet langer gebruikt mogen worden. En zo ver zijn we dus nu. De kanttekening is dat Biden heeft aangegeven de wet niet proactief te zullen handhaven, maar dat hij die verantwoordelijkheid laat aan Trump. Tegelijk heeft Trump publiekelijk gezegd dat hij TikTok niet kwijt wil en naar eigen zeggen ‘meer tijd nodig heeft’ voor een weloverwogen besluit.
Mocht TikTok inderdaad al dan niet tijdelijk verdwijnen, dan raakt dat 170 miljoen Amerikanen die de app regelmatig gebruiken, samen met talloze bedrijven die via TikTok reclame maken of producten verkopen. De impact is dus enorm. De appwinkels van Apple en Google moeten TikTok uit hun aanbod halen en nieuwe updates zullen niet meer beschikbaar zijn. Normaal gesproken betekent dit dat de app op bestaande toestellen steeds minder goed zou functioneren. Dat leidt in principe tot een situatie waarin het platform gedoemd is langzaam uit te sterven, tenzij er snel een alternatieve oplossing komt of de wet toch niet gehandhaafd wordt. Maar ByteDance zegt ervoor te kiezen om de app dan per direct ontoegankelijk vanuit de VS te maken.
De rol van Trump: van tegenstander naar ‘redder’?
Interessant is dat Donald Trump tijdens zijn eerste ambtstermijn (2017-2021) openlijk pleitte voor een verbod op TikTok, of voor een gedwongen verkoop aan een ‘heel Amerikaans bedrijf’ zoals Microsoft, Walmart of Oracle. Dat liep destijds op niets uit, mede door juridische procedures en een gebrek aan eenduidige steun in Washington. Het was ook de periode waarin ByteDance zich fel verzette en probeerde te bewijzen dat de data van Amerikaanse gebruikers niet naar China gingen.
Nu is de situatie bijna omgekeerd. Biden, de zittende president, ondertekende in april vorig jaar de wet die op dit moment in werking treedt. Trump, die maandag zal worden ingehuldigd, lijkt ineens meer geneigd te zijn om een verbod te voorkomen. Een reden die hiervoor wordt aangevoerd, is dat Trump ondertussen ontdekt heeft dat TikTok een krachtig kanaal kan zijn om (jonge) kiezers te bereiken. Tijdens zijn jongste verkiezingscampagne kreeg hij veel steun op het platform. Bovendien heeft hij een goede verstandhouding met Elon Musk, die zou hebben aangegeven een verbod op TikTok slecht voor de vrijheid van meningsuiting te vinden.
Daar komt nog bij dat er geruchten gaan dat ByteDance het Amerikaanse deel van TikTok zou willen verkopen aan Musk, die het platform dan zou kunnen opnemen in zijn eigen X-imperium. In dat scenario krijgt Trump het beste van twee werelden: TikTok blijft bestaan voor Amerikaanse gebruikers, maar wél in Amerikaanse handen (namelijk bij een bevriende techmagnaat), waardoor de nationale veiligheidszorgen deels weggenomen worden. Of de Chinese overheid, die ByteDance niet vrijelijk mag laten verkopen, hiermee akkoord zal gaan, is echter zeer de vraag.
De geschiedenis van TikTok: van Douyin tot wereldsensatie
Om te begrijpen waarom TikTok zoveel stof doet opwaaien, is het goed om even terug te gaan in de tijd. TikTok komt voort uit de Chinese app Douyin, die in september 2016 werd gelanceerd door het technologiebedrijf ByteDance. Oorspronkelijk droeg Douyin de naam A.me, maar al snel werd deze gewijzigd in Douyin: letterlijk ‘trillende muziek’ in het Chinees. Deze app bleek al snel razend populair in China, vooral onder jongeren. Binnen een jaar had Douyin al honderd miljoen gebruikers in het thuisland, met dagelijks meer dan een miljard bekeken video’s.
Al vanaf het begin was er bij ByteDance de ambitie om niet alleen de Chinese markt te bedienen, maar juist te groeien tot een mondiaal platform. Dat sloot aan bij de visie van oprichter Zhang Yiming, die zei dat ‘China maar eenvijfde van de wereldwijde internetgebruikers telt’ en dat ByteDance zichzelf internationaal zou moeten positioneren om niet weggeconcurreerd te worden. Zo ontstond TikTok: de internationale versie van Douyin, die in september 2017 buiten China van start ging.
Een belangrijke stap in die groei was de overname van de in Shanghai opgerichte app Musical.ly in november 2017, destijds voor bijna 1 miljard dollar. Musical.ly had veel succes in de Verenigde Staten met korte karaoke- en dansvideo’s. ByteDance voegde Musical.ly samen met TikTok in augustus 2018 en hield de naam TikTok aan. Daarmee was een wereldwijd fenomeen geboren. Vooral onder jongeren ging het hard: in korte tijd werd TikTok, naast YouTube, de favoriete app om korte, creatieve filmpjes te maken en te kijken.
In 2019 en 2020 begon de app ook door te breken bij oudere leeftijdsgroepen. Bekende sterren als Will Smith, Jennifer Lopez, Justin Bieber en talloze anderen doken op het platform op, waarmee TikTok definitief een serieus kanaal werd. Aanvankelijk werd het gezien als een onschuldige dansjes-app, maar al snel begon TikTok te dienen als belangrijke plek voor memes, nieuws, opinies en politiek activisme. Dat laatste trok steeds meer de aandacht van overheden en toezichthouders, vooral in de VS.
Controverses: spionage, invloed van de Chinese overheid en algoritmes
De huidige commotie rondom TikTok draait in hoge mate om de vraag of het platform, en daarmee de Chinese overheid, te veel invloed heeft op westerse gebruikers. Critici waarschuwen dat TikTok enorme hoeveelheden data verzamelt: locatiegegevens, contacten, surfgedrag, en metadata over video’s die gebruikers bekijken. De vrees is dat de Chinese regering, die in theorie verregaande bevoegdheden heeft om Chinese bedrijven te dwingen tot medewerking, deze gegevens kan inzien en voor spionagedoeleinden kan gebruiken.
Daarnaast speelt het argument van mogelijke beïnvloeding via het algoritme. TikTok staat bekend om zijn bijzonder geraffineerde aanbevelingssysteem, dat zeer nauwkeurig inschat welke video’s bij elke individuele gebruiker passen. Dit algoritme is tegelijkertijd de grootste kracht achter TikToks ongekende populariteit: mensen blijven scrollen omdat de app hen steeds net iets te interessante of vermakelijke video’s voorschotelt. Veiligheidsexperts vrezen dat ByteDance, en daarmee de Chinese overheid, zo onzichtbaar kan manipuleren welke filmpjes boven komen drijven. Op die manier zouden politieke boodschappen subtiel kunnen worden gestuurd. Dat is niet zomaar uit de lucht gegrepen: het is meer dan bekend dat autocratische systemen met grootschalige desinformatiecampagnes invloed uitoefenen op gebruikers van sociale media.
Vanuit Amerikaans perspectief is dit een serieuze zorg, vooral in het licht van de rivaliteit tussen China en de VS op economisch, militair en technologisch gebied. Als een buitenlands bedrijf de mogelijkheid heeft om 170 miljoen Amerikanen dagelijks te bereiken, is het volgens de Amerikaanse regering niet ondenkbaar dat dat tot vormen van propaganda kan leiden. De Chinese regering ontkent steevast dat ze TikTok gebruikt als instrument voor spionage of beïnvloeding. ByteDance zelf stelt dat er technische en organisatorische maatregelen zijn genomen om te voorkomen dat Chinese medewerkers toegang hebben tot data van Amerikaanse gebruikers.
Toch is de scepsis niet verdwenen, juist omdat de bewijslast moeilijk te leveren is. Anders dan bij bijvoorbeeld expliciete censuur, zou manipulatie via de algoritmes immers nauwelijks te detecteren zijn. Als bepaalde video’s zomaar veel vaker worden aanbevolen dan andere, of als berichten in het nadeel van de Chinese overheid juist worden weggedrukt, is dat voor de buitenwereld niet direct zichtbaar. Dat is precies de kern van de zorg van onder meer de FBI en diverse Amerikaanse senatoren.
Andere sociale media: ook grote dataverzamelaars en politiek geladen algoritmes
Tegelijk wijzen analisten en media-ethici erop dat TikTok zeker niet de enige is die data verzamelt en algoritmisch stuurt wat gebruikers te zien krijgen. Grote Amerikaanse platforms als Facebook en Instagram (beide onderdeel van Meta), YouTube (onderdeel van Google), en X (het voormalige Twitter) doen al jaren hetzelfde. Ze weten wie we zijn, welke filmpjes we leuk vinden, met wie we contact onderhouden en waar we wonen. Deze bedrijven verdienen miljarden met gepersonaliseerde reclame en zijn er evenmin altijd transparant over hoe hun algoritmes werken.
Het recentste en duidelijkste voorbeeld hiervan is X, in handen van Elon Musk. Sinds Musk er de scepter zwaait, zijn de algoritmes zo bijgesteld om radicaal-rechtse stemmen veel prominenter te laten zien in de tijdlijn van gebruikers. Hoewel Musk de overname van Twitter (nu X) ooit verdedigde met het argument dat hij een absolutist van de vrije meningsuiting zou zijn, blijkt de realiteit heel anders. X is nu juist een platform is geworden waar de extremere of meer polariserende accounts sneller groeien en meer zichtbaarheid krijgen, terwijl linkse of gematigde accounts minder vaak in de aanbevelingen opduiken.
In die zin verschilt TikTok qua opzet en uitwerking niet wezenlijk van andere sociale media. Het grote verschil is echter de nationaliteit van het moederbedrijf en de voortdurende spanningen tussen Washington en Beijing. Facebook en Google staan onder Amerikaanse jurisdictie, waardoor het voor Washington in theorie veel eenvoudiger is om deze techreuzen onder druk te zetten via regelgeving of juridische stappen. ByteDance valt daarentegen onder het Chinese rechtssysteem, waar de Communistische Partij het laatste woord heeft en westerse toezichthouders weinig te zeggen hebben.
Bovendien speelt er nóg een twist: de onbetwiste machtspositie van Amerikaanse Big Tech is met de opkomst van TikTok voor het eerst echt gebroken. De Verenigde Staten hebben in het verleden tal van buitenlandse internetbedrijven van de eigen markt weten te weren of te blokkeren via allerlei maatregelen. TikTok is echter zo populair dat een verbod politieke risico’s met zich meebrengt: miljoenen Amerikaanse jongeren maken dagelijks gebruik van de app. Het verbieden van TikTok kan eenvoudigweg onpopulair zijn bij kiezers, zeker onder jongere generaties.
De Europese houding en parallelle zorgen
In Europa speelt een soortgelijk debat, al is het minder verhit dan in de VS. Verschillende Europese regeringen hebben al TikTok-verboden opgelegd voor ambtenaren op werktelefoons. Dat gebeurde uit zorgen voor spionage en privacy. Tegelijk is er bij EU-instanties ook bezorgdheid over de macht van Big Tech in bredere zin. Facebook (Meta), Google en Amazon liggen in Europa geregeld onder vuur wegens vermeende monopolievorming en schendingen van de privacywetgeving.
TikTok heeft in de EU inmiddels enkele boetes gekregen voor het onvoldoende beschermen van minderjarigen en het platform ligt onder een vergrootglas vanwege de dataoverdracht naar buiten de EU. De Europese Commissie werkt aan striktere regels voor buitenlandse techbedrijven. Tegelijk blijft de app razend populair onder jonge Europeanen. De naamsbekendheid en de penetratiegraad liggen hoog. Veel influencers en merken zijn afhankelijk van TikTok als marketinginstrument.
Waar de Amerikaanse aanpak gericht is op een (gedeeltelijk) verbod, leunt Europa tot nu toe meer op regulering, zoals verplichte transparantie over algoritmes en dataverzameling. Ook is de toon in Europa soms gematigd, omdat men zich zorgen maakt dat te strenge maatregelen tegen TikTok een negatieve invloed kunnen hebben op economische betrekkingen met China.
De Chinese kant van het verhaal
Vanuit China wordt de hele discussie vaak gezien als een voorbeeld van Amerikaans protectionisme. De Chinese overheid wijst erop dat ByteDance een privébedrijf is, dat geen staatsbedrijf is en vooral wordt gemotiveerd door winst. Hoewel de Chinese cyberwetgeving ByteDance kán verplichten data te delen met de overheid, stelt ByteDance dat daar in de praktijk geen gebruik van wordt gemaakt voor TikTok in het buitenland.
Tevens is er in China weinig begrip voor het feit dat Amerikaanse bedrijven jarenlang een vrijwel ongehinderde dominantie hebben gehad in de wereldwijde techindustrie, terwijl een Chinees bedrijf nu wordt belemmerd om dezelfde positie te verwerven. Als reactie op eerdere pogingen om TikTok te verbieden, waarschuwde China dat een gedwongen verkoop kan worden gezien als ‘digitale piraterij’.
Ook het idee dat TikTok Chinese ‘opium’ zou zijn voor niet-Chinese gebruikers, vindt men in China overtrokken. De dubbele standaard (de Chinese versie Douyin kent in het thuisland korte gebruikstijden voor jongeren, terwijl de internationale versie TikTok zo’n limiet niet heeft) wordt door ByteDance verklaard met verwijzing naar de Chinese wetgeving, die jonge gebruikers actief moet beschermen.
TikTok, TikTok: de klok tikt
Maar goed: morgen, 19 januari, is dus de dag dat het Amerikaanse verbod op TikTok formeel van kracht wordt. ByteDance heeft laten weten dat het geen ‘halve maatregelen’ zal nemen en de app in de VS volledig zal blokkeren als de regering-Biden niet officieel toegeeft dat ze het verbod niet uitvoert. Of dat ook echt zal gebeuren, blijft tot het laatste moment onduidelijk.
Op de achtergrond kan Trump de redder in nood zijn. Hoewel hij ooit een verklaard tegenstander was, lijkt hij nu bereid een uitweg te zoeken die TikTok operationeel houdt, maar waarschijnlijk op voorwaarde dat er garanties komen voor de nationale veiligheid. Er gaan verhalen rond dat er contacten zijn tussen ByteDance, Musk en enkele grote Amerikaanse investeerders om tot een deal te komen.
De consequenties voor Nederlandse of Europese gebruikers lijken vooralsnog beperkt. TikTok zegt dat de infrastructuur hier gewoon door draait en dat in Europa wonende Amerikanen die al ingelogd zijn, de app nog enige tijd kunnen blijven gebruiken, zij het zonder updates. Maar als de Amerikaanse markt wegvalt, gaat dat onvermijdelijk financiële consequenties hebben voor ByteDance en indirect mogelijk ook voor de internationale uitrol van nieuwe functies, marketingbudgetten en reclame-inkomsten.

Goeiemorgen FOK!
De dag begint met een flink grijs deken. Op veel plekken hangt er hardnekkige mist en laaghangende bewolking, vooral in het westen en zuiden van het land. De temperatuur ligt rond het vriespunt, dus het is frisjes buiten. Op sommige wegen kan nog wat sneeuw liggen van afgelopen nacht, dus pas op.
In de loop van de middag kunnen we gelukkig wat opklaringen verwachten, vooral in het zuidoosten. De zon laat zich daar af en toe zien. De temperatuur is gemiddeld zo'n 3 graden, maar kan hier en daar uitschieten tot een graad of 5.
Boven land is er weinig wind, kracht 3.
Een foto inzenden? Dat kan hier!
Jouw foto of filmpje bij het weerbericht? Deze is te mailen via weer@fok.nl of up te loaden via ons fotoforum. Vermeld bij de foto waar deze ongeveer is gemaakt.
Meepraten over het weer? Dat kan op ons weerforum waar de atmosfeer op ontploffen staat:
WKN - De atmosfeer staat op ontploffen.
Of uiteraard in de reacties onder het weerbericht.